وقتی بیمه و استارتاپ‌ها «هم‌بازی» می‌شوند؛ یادداشتی از ایمان ارسطو

تا همین چند سال پیش، دنیای بیمه برای اغلب ما چهره‌ای کاملاً سنتی، کم‌تحرک و دست‌نیافتنی داشت. خرید بیمه، پر بود از مسیرهای پرپیچ‌وخم، مراجعه‌های حضوری، بررسی فرم‌های بلندبالا و انتظار برای صدور یک بیمه‌نامه ساده؛ تجربه‌ای که خیلی از مردم را کلافه می‌کرد و حتی بعضی‌ها را از گرفتن خدمات بیمه منصرف می‌ساخت. اما این روزها تحولی بنیادین در حال وقوع است. تحولی که از دل نوآوری و جوانی اکوسیستم استارتاپی ایران برمی‌خیزد: پدیده‌ای به نام اینشورتک (Insurtech).

به زبان ساده، اینشورتک ترکیبی از دو واژه Insurance (بیمه) و Technology (فناوری) است؛ اما معنای آن فراتر از یک کلمه جدید است. اینشورتک آمده تا تجربه بیمه‌شدن و دریافت خدمات را زیر و رو کند؛ از فرآیند سنتی و کند، به تجربه‌ای که با چند کلیک و در کمترین زمان ممکن انجام می‌شود. دیگر برای دریافت بیمه‌نامه لازم نیست شال و کلاه کنید، به دفتر نمایندگی بروید و ساعت‌ها منتظر بمانید. امروز، با اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های هوشمندی که استارتاپ‌ها ارائه داده‌اند، مشاوره حرفه‌ای، انتخاب محصول مناسب، پرداخت آنلاین، حتی استعلام خسارت و تمدید خودکار به سادگی در دسترس قرار گرفته است.

در سال‌های اخیر، شرکت‌های نواندیش اینشورتک در سراسر جهان راهکارهایی ارائه کرده‌اند که تا مدت‌ها قبل، تنها رؤیایی دور به نظر می‌رسید. امروزه تحول دیجیتال بیمه با ایده‌هایی مانند فرایند خرید و مقایسه‌‌ی دیجیتال، صدور و تمدید فوری انواع بیمه‌نامه، ارسال تمام اطلاعات و مدارک به صورت آنلاین و حتی امکان دریافت خسارت بدون نیاز به مراجعه‌ی حضوری، از حالت تجربه‌های محدود به یک استاندارد جهانی بدل شده است. مشتریان دیگر مجبور نیستند به دفاتر متعدد یا نمایندگان بیمه سر بزنند؛ تنها با چند کلیک، می‌توانند مشخصات و ویژگی‌های بیمه‌نامه‌های مختلف را مقایسه و متناسب با نیازهای خود، انتخاب کنند.

در چشم‌اندازی وسیع‌تر، بسیاری از بازیگران نوآور این عرصه با بهره‌گیری از فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و تحلیل کلان‌داده‌ها، نقش مهمی در ارتقای تجربه مشتری ایفا می‌کنند. این فناوری‌ها امکان آن را فراهم می‌کنند که نیازهای بیمه‌ای هر فرد یا کسب‌وکار به شکل کاملاً شخصی‌سازی‌شده مورد تحلیل قرار گیرد، قیمت‌گذاری هوشمندتر انجام شود و حتی ریسک‌ها با دقت بسیار بالاتری ارزیابی شوند.

در نتیجه، شرکت‌های بیمه می‌توانند ‌نه‌تنها خدماتی سریع‌تر و شفاف‌تر به مشتریان ارائه دهند، بلکه هزینه‌های عملیاتی‌شان نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد و بهره‌وری صنعت بیمه ارتقاء پیدا می‌کند.

بازار ایران سال‌هاست با مشکلات ساختاری در صنعت بیمه مواجه بود؛ از جمله بیمه‌گری سنگین، شفافیت پایین در فرایندها، ارائه خدمات محدود، سطح پایین رضایت مشتریان و تاخیر در پرداخت خسارت. اینها دست به دست هم داد تا اکوسیستم کشور آماده پذیرش موج جدید نوآوری و دیجیتالی شدن شود.

از سوی دیگر، رشد فوق‌العاده‌ی ضریب نفوذ اینترنت و موبایل در ایران، افزایش جمعیت جوان و فناوری‌محور، و نیاز کسب‌وکارها به دریافت خدمات متنوع و سریع بیمه‌ای (به‌خصوص بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه، درمان تکمیلی و عمر) باعث شد بازار اینشورتک هر روز بزرگ‌تر و جذاب‌تر شود.

اما این همه داستان نیست؛ برای اینکه این ایده‌ها از مرحله تصور به عمل برسند، باید دستی قدرتمند آن‌ها را حمایت کند؛ جایی که نقش شتابدهنده‌ها و نهادهای نوآوری در صنعت بیمه نمایان می‌شود. شتابدهنده‌هایی مانند مرکز نوآفرینی بیمه و مالی پلنت، فینووا، آبان، دیموند، و ستاره‌فرتاک تشخیص دادند که بیمه سنتی دیگر کافی نیست و برای تولید نسل جدید خدمات بیمه‌ای لازم است متخصصان بیمه و فعالان فناوری کنار هم باشند.

این شتابدهنده‌ها کاری کردند تا استارتاپ‌های جوان، ضمن دسترسی به آموزش و سرمایه اولیه، به بازار و شرکای کلیدی صنعت بیمه متصل شوند. مهم‌تر اینکه فضای آزمون و خطا را برای شرکت‌های فناوری‌محور فراهم کردند تا مثلا بتوانند بیمه‌های لحظه‌ای برای خدمات آنلاین، بیمه راننده تاکسی‌های اینترنتی، یا بیمه بدنه خودروی اشتراکی را آزمایش کنند؛ چیزی که در مدل سنتی عملاً ناممکن بود.

براساس تازه‌ترین «نقشه اینشورتک ایران» که سال گذشته توسط پلنت منتشر شد، استارتاپ‌ها در بخش‌هایی مثل مقایسه بیمه، فروش آنلاین، بازاریابی خلاقانه، ارزیابی خسارت، نوآوری محصول و توسعه زیرساخت APIهای بیمه‌ای حضور فعال دارند. این نشان می‌دهد که تحول تنها در شعار باقی نمانده و وارد اجرا شده است.

این همکاری دوجانبه بین شرکت‌های بیمه و استارتاپ‌ها چه دستاوردی به همراه داشته است؟

ورود فناوری‌های نوین به بیمه: امروز، شرکت‌های بیمه ایرانی به اجبار رقابت با استارتاپ‌ها، خدمات خود را دیجیتالی می‌کنند؛ مانند ارائه اپلیکیشن‌های صدور آنی بیمه و حساب کاربری شخصی.

افزایش سرعت و کیفیت خدمات: زمان صدور بیمه‌نامه از روزها به ساعت‌ها و دقیقه‌ها رسیده است؛ حتی گزارش خسارت و استعلام وضعیت به صورت اتوماتیک انجام می‌شود.

امکان شخصی‌سازی و کاهش قیمت تمام‌شده: رقابت شفاف بین استارتاپ‌ها و بیمه‌ها باعث شده حتی افراد با بودجه کمتر بتوانند بیمه متناسب نیاز و توان مالی خود تهیه کنند.

افزایش ضریب نفوذ بیمه در جامعه: خدمات متنوع و شفاف، خصوصاً برای جوانان و کسب‌وکارهای نوین، بیمه را از یک کالای لوکس و سخت‌دسترس به خدمتی روزمره و حیاتی تبدیل کرده است.

تحولات سال‌های اخیر نوید بخش آینده‌ای روشن برای صنعت بیمه ایران است. امروزه نه فقط استارتاپ‌های جدید بلکه خود شرکت‌های بیمه و حتی بانک‌ها هم وارد فضای دیجیتال شده‌اند. پلتفرم‌های مدیریت هوشمند ریسک، بیمه سلامت دیجیتال و استفاده از دیتا برای طراحی محصولات اختصاصی، تنها بخشی از این آینده هستند.

در عین حال، فین‌تک و اینشورتک هویت مشترک‌تری پیدا کرده‌اند؛ برای مثال سرویس‌های بانکداری باز (Open Banking) و زیرساخت‌های پرداخت، امکان ارائه بیمه لحظه‌ای (On-Demand Insurance) را به کاربران می‌دهند؛ سرویسی که تا دیروز در بازارهای پیشرفته مثل استارتاپ‌ Lemonade آمریکا دیده می‌شد، امروز در نمونه‌هایی چون ازکی و بیمه بازار قابل لمس است.

اکوسیستم اینشورتک ایران بر سکوی موفقیت قرار دارد. ترکیب نوآوری تکنولوژیک استارتاپ‌ها، سرمایه و راهبری شتابدهنده‌ها و تغییر دیدگاه مدیران بیمه، این صنعت را از درون دگرگون کرده است.

دیگر بیمه فقط یک کمد قدیمی با برگه‌های خاک‌خورده نیست؛ بیمه حالا یک همراه روزمره، فوری و دیجیتال برای همه ایرانی‌هاست. ما می‌توانیم تماشاچی این تغییر باشیم یا حتی یک گام جلوتر برویم و خودمان بخشی از موج نوآوری باشیم. آینده بیمه، دیجیتال است؛ این قطار، حرکتش را تازه شروع کرده است.