هشدار دانشمندان: افزایش دمای زمین ما را فقیرتر می‌کند

مطالعه‌ای جدید، نشان می‌دهد که مدل‌های اقتصادی تأثیر واقعی گرمایش جهانی بر ثروت مردم را به‌درستی محاسبه نکرده‌اند. پژوهشگران بر این باور هستند که اگر دمای زمین چهار درجه‌ی سانتی‌گراد افزایش یابد، متوسط درآمد هر فرد نیز ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت. این رقم تقریباً چهار برابر بیشتر از برآوردهای پیشین است.

یافته‌های مطالعه که توسط گروهی از دانشمندان استرالیایی انجام شده، نشان می‌دهد حتی در صورتی که گرمایش زمین در سطح دو درجه بالاتر از دوران پیش‌صنعتی مهار شود، تولید ناخالص داخلی (GDP) سرانه در سراسر جهان به‌طور متوسط ۱۶ درصد کاهش خواهد یافت. این میزان کاهش بسیار چشمگیرتر از برآوردهای قبلی است که فقط ۱٫۴ درصد کاهش را پیش‌بینی کرده بودند.

افزون‌بر یافته‌ها، دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند که حتی در صورت پایبندی کشورها به تعهدات اقلیمی، دمای زمین حداقل ۲٫۱ درجه افزایش خواهد یافت. در‌همین‌حال، در سال‌های اخیر مدل‌های اقتصادی پیش‌بینی پیامدهای گرمایش زمین، به دلیل نادیده گرفتن آثار واقعی تغییرات اقلیمی، به‌ویژه هوای غیرعادی، با انتقادهای بسیاری مواجه شده‌اند.

مدل‌های اقتصادی موسوم به «مدل ارزیابی یکپارچه (IAM)»، ابزار اصلی سیاست‌گذاران برای محاسبه‌ی میزان سرمایه‌گذاری لازم در زمینه‌ی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند. بااین‌حال، بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که این ابزارها نتوانسته‌اند تصویر دقیقی از واقعیت ارائه دهند. مطالعه‌ی جدید که در نشریه‌ی Environmental Research Letters منتشر شده، با اصلاح یکی از مدل‌های اقتصادی رایج، تأثیر هوای غیرعادی را در زنجیره‌های تأمین جهانی لحاظ کرده است.

به‌گزارش گاردین، دکتر تیموتی نیل از مؤسسه‌ی ریسک و پاسخ اقلیمی دانشگاه نیو ساوت ولز و نویسنده‌ی اصلی پژوهش، توضیح می‌دهد بر اساس مدل جدید، گرمایش چهار درجه‌ای که از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان سناریویی فاجعه‌بار شناخته می‌شود، می‌تواند متوسط ثروت افراد را ۴۰ درصد کاهش دهد. در مقابل، مدل‌های قدیمی که این اصلاحات را در نظر نمی‌گرفتند، کاهش ثروت را ۱۱ درصد پیش‌بینی کرده بودند.

پروفسور اندی پیتمن، اقلیم‌شناس و یکی از نویسندگان پژوهش، می‌گوید: «مشکل اصلی میانگین دما نیست، بلکه شدت یافتن رویدادهای آب‌و‌هوایی غیرعادی است.» به اعتقاد او، کشورها باید مدل‌های اقتصادی خود را اصلاح کرده و تأثیر این رویدادها را بر زنجیره‌های تأمین جهانی دقیق‌تر محاسبه کنند. پیتمن بر این باور است که چنین اقدامی فوریت دارد، چراکه بدون آن، دولت‌ها نمی‌توانند آسیب‌پذیری اقتصادی خود را به‌درستی ارزیابی کنند و سیاست‌های مؤثری برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تدوین نمایند.

برخی اقتصاددانان نیز معتقد هستند که گرم‌تر شدن زمین ممکن است برای مناطق سردسیر، مانند کانادا، روسیه و شمال اروپا، مفید باشد و تا حدودی زیان‌های اقتصادی ناشی از گرمایش را جبران کند. اما نیل هشدار می‌دهد که تغییرات اقلیمی به همه‌ی کشورها آسیب خواهد رساند، زیرا اقتصادهای جهان به‌شدت به یکدیگر وابسته هستند.

پروفسور فرانک یوتزو، کارشناس سیاست‌های اقلیمی در دانشگاه ملی استرالیا، توضیح می‌دهد: «مدل‌های اقتصادی اقلیمی معمولاً فرض را بر این می‌گذارند که اگر فعالیتی اقتصادی، مانند کشاورزی، در منطقه‌ای از بین برود، سایر نقاط جهان این کمبود را جبران خواهند کرد.» او این فرض را تحقق‌ناپذیر می‌داند و معتقد است که چنین مدل‌هایی تأثیر واقعی تغییرات اقلیمی بر اقتصاد جهانی را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند.

ارزیابی‌های اقتصادی پیشین از تغییرات اقلیمی، بسیاری از پیامدهای واقعی مانند «نقاط اوج اقلیمی، هوای غیرعادی، مهاجرت، افزایش سطح دریا، تأثیرات بر سلامت انسان و ریسک‌های ژئوپلیتیکی» را نادیده گرفته‌اند. گزارشی که اخیراً توسط مؤسسه و انجمن محاسبان بیمه منتشر شد، تأکید می‌کند که مدل‌های قدیمی این خطرات را کم‌اهمیت جلوه داده و باعث شده‌اند که برخی سیاست‌گذاران تصور کنند تغییرات اقلیمی، روندی تدریجی دارد و آثار محدودی بر اقتصاد خواهد گذاشت. اما به‌گفته‌ی پژوهشگران، در حقیقت این تهدیدها بسیار جدی و نیازمند اقدام فوری هستند.

مارک لارنس، استاد دانشگاه آدلاید که در حوزه‌ی ریسک اقلیمی پژوهش می‌کند، یافته‌های مطالعه را کاملاً معتبر می‌داند و می‌افزاید: «تأثیرات اقتصادی تغییرات اقلیمی حتی ممکن است از این هم فراتر باشد. یکی از پیامدهای نادیده گرفتن آثار واقعی تغییرات اقلیمی در مدل‌های اقتصادی، این است که مزایای اقتصادی بالقوه‌ی اقدام فوری در زمینه‌ی سیاست‌های اقلیمی نیز دست‌کم گرفته می‌شود.»