نشست «ماراتن در مه»؛ وضعیت اقتصادی کشور در دوراهی توافق یا عدم توافق

رویداد «ماراتن در مه» از سوی شرکت مشاوره مدیریت «ایلیا» روز گذشته، چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت، برگزار شد. این نشست با هدف رونمایی از چهارمین گزارش مدیران عامل برگزار شد. گزارشی که به گفته عماد قائنی، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت مشاوره مدیریت ایلیا، با مشارکت ۲ هزار و ۴۸۲ مدیرعامل تهیه شده است.

مدیرعامل شرکت ایلیا یکی از یافته‌های مثبت این گزارش را تمایل مدیران کشور به استفاده از هوش مصنوعی در کسب‌وکارشان دانسته و می‌گوید: «دنیا در پیچ استفاده از هوش مصنوعی است و یکی از خبرهای خوب این گزارش این است که ۵۳ درصد از مدیران تمایل به استفاده از هوش مصنوعی دارند و این خبر از رفتن شرکت‌های ما به سمت به کار گرفتن هوش مصنوعی می‌دهد. این مدیران بیشتر مایل هستند در واحدهایی مثل تحقیق و توسعه، مالی و منابع انسانی از هوش مصنوعی استفاده کنند.»

قائنی در توضیح یکی دیگر از نکاث مثبت این گزارش، به باور مدیران در خصوص وجود فرهنگ مشارکتی در سازمان‌شان اشاره می‌کند: «۵۹ درصد از مدیران عامل به وجود فرهنگ مشارکتی در سازمان خود باور دارند. این یکی از نکات مثبت است که مدیران ما فرهنگ سازمانی شرکتشان را مشارکتی ارزیابی ‌کنند.»

نکته مهمی که در چهارمین گزارش مدیران عامل وجود دارد بدبینی آن‌ها نسبت به اقدامات دولت در راستای دفع مسائل اقتصادی و سیاسی کشور است. مدیرعامل شرکت ایلیا در سخنان خود به این بخش از یافته‌های گزارش اشاره کرده و توضیح می‌دهد:

عدم خوش‌بینی به اقدامات دولت یکی از یافته‌های قابل توجه این گزارش است. ۷۵ درصد از مدیران باور دارند که مسائل اساسی ایران با مشارکت بخش خصوصی و دولت قابل حل است و اگر تعامل از سمت حاکمیت وجود نداشته باشد مسائل اساسی هم قابل حل نخواهند بود.

– عماد قائنی، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت مشاوره مدیریت ایلیا

موضوع نقش دولت در پیشبرد وضعیت اقتصادی شرکت‌ها و رفع چالش‌های آن‌ها در سخنرانی مسعود نیلی، اقتصاددان، بررسی شد. او در این سخنرانی به بررسی چالش‌های بنگاه‌های اقتصادی در ایران پرداخت و به این نکته اشاره کرد که عدم قطعیت‌های موجود در اقتصاد ایران باعث شده هزینه‌های بنگاه‌ها افزایش پیدا کند. به گفته او، یکی از عوامل ایجاد عدم قطعیت و بی‌ثباتی برای این بنگاه‌ها دولت‌ است.

این اقتصاددان توضیح می‌دهد که «در شرایط مطلوب، یک بنگاه‌های اقتصادی از امکانات اولیه شامل مواد اولیه، نیروی کار، انرژی، منابع مالی، تجهیزات و… برخوردار است، تکنولوژی، دانش و مهارت را هم در اختیار دارد و با تولید محصول می‌تواند آن را به بازار داخلی یا خارجی و مصرف‌کنندگان مختلفی برساند.»

به باور نیلی، در یک شرایط مطلوب در دنیای امروز بنگاه‌ها دغدغه‌ تأمین مواد اولیه، منابع مالی، انرژی و… را ندارند و عوامل محیطی داخل بنگاه هم به‌درستی عمل می‌کنند، دغدغه اصلی بنگاه فقط ایجاد نوآوری برای ارائه محصول بهتر به بازار است. اما لازمه وجود چنین شرایط مطلوبی عملکرد صحیح و تسهیل‌گری دولت‌هاست:

در همه این چرخه اقتصادی برای یک بنگاه اقتصادی آنچه ملات ترکیب اجزای مختلف این چرخه به حساب می‌آید «دولت» است که تسهیل دسترسی، اعمال سیاست‌های زیست‌محیطی، تعیین مقررات مالی، مدیریت منابع و… از جمله وظایفش است. نتیجه فعالیت در این شرایط مطلوب ثبات، آرامش و پیش‌بینی‌پذیری در سطح اقتصاد کلان و تحرک و پویایی در سطح اقتصاد خرد ایجاد می‌شود.

– مسعود نیلی، اقتصاددان

در محیط اقتصاد کلان ایران، در بخش تأمین تجهیزات و مواد اولیه دخالت‌های غیرقابل پیش‌بینی دولت وجود دارد، بی‌ثباتی، تورم و بحران تأمین انرژی هم هست. منابع مالی داخلی تحت سلطه دولت است و منابع مالی خارج هم با معضل مسدود بودن مواجهند؛ این موارد نیاز مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور را بالا برده و بخش زیادی از تمرکز بنگاه صرف برطرف کردن نیازهای اولیه‌اش می‌شود.

– مسعود نیلی، اقتصاددان

به گفته این اقتصاددان، نتیجه این شرایط این است که بنگاه اقتصادی با سطح بالایی از عدم قطعیت مواجه می‌شود که باعث می‌شود سرمایه‌گذاری بلندمدت برایشان مقرون‌به‌صرفه نباشد و سرمایه‌گذاری بر منابع انسانی فاقد توجیه اقتصادی می‌شود و در نهایت، به دلیل بی‌ثباتی، بنگاه‌ها خطاهای بزرگی در پیش‌بینی آینده خواهند داشت.

نیلی در ادامه با توضیح اینکه «مجموع این عوامل هزینه مبادله و بی‌ثباتی فروش را افزایش داده و باعث می‌شود تقاضای مالی بنگاه بالا برود» یافته گزارش ایلیا را تأیید می‌کند: «در نتایج گزارش شرکت ایلیا هم دیدیم که چالش نقدینگی و تأمین مالی اصلی‌ترین چالش مدیران عامل عنوان شده است.»

این اقتصاددان تنها راهکار برای بهبود این شرایط را تحول در قواعد کلی اقتصادی کشور می‌داند: «مادامی که تحول در قواعد کلی که بنگاه‌ها ذیل آن فعالیت می‌کنند، صورت نگیرد، نقش بنگاه‌ها به‌تنهایی برای بهبود شرایط مؤثر نخواهد بود.»