نمایندگان در پیچ قانون‌گذاری برای هوش مصنوعی: مجلس می‌خواهد کمیسیون ویژه تشکیل دهد

نمایندگان مردم در مجلس در تلاش برای قانون‌گذاری حوزه هوش مصنوعی، وارد مرحله‌ای از بحث و بررسی‌ها شده‌‌اند. امروز، یک‌‌شنبه ۲۰ مهرماه، نمایندگان در جلسه غیرعلنی با حضور رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و کارشناسان این حوزه، به بررسی «ابعاد مختلف طرح ملی هوش مصنوعی» پرداختند تا چارچوبی برای آینده این فناوری در کشور تدوین کنند.

اقدامی که نشان‌ می‌دهد در شرایطی که حوزه هوش مصنوعی بدون متولی و در خلأ قانونی به سر می‌برد، مجلس به دنبال ایجاد مقررات و قانون‌گذاری برای این فناوری‌ روز دنیاست. این در حالی است که دولت عرصه عمل خود در این حوزه را محدود کرده و وزیر ارتباطات هم اخیرا به بیکینگ گفته بود که به دنبال تصدی‌گری در این حوزه نیست.

در جریان این بررسی‌ها، روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به ناکافی بودن ساختارهای فعلی، بر ضرورت تشکیل یک کمیسیون تخصصی جدید تاکید کرد. او در بخشی از سخنان خود گفت:

ما امروز واقعاً نیاز به یک کمیسیون تخصصی در موضوعات مرتبط با فضای مجازی، اقتصاد دیجیتال، دولت الکترونیک، حکمرانی داده، هوش مصنوعی و ده‌ها حوزه ملی دیگر داریم. این خلأ به‌شدت احساس می‌شود.

– روح‌الله ایزدخواه، نماینده مجلس

این نماینده با بیان این که اهمیت هوش مصنوعی فراتر از یک موضوع صرفاً فنی است، گفت: «بحث اقتصاد هوش مصنوعی از مباحث آی‌‌‌تی‌ مربوط به آن بسیار مهم‌تر است. بحث امنیتی هوش مصنوعی بسیار مهم است؛ در جنگ اخیر دیدیم که این جنگ جنگ هوش مصنوعی بود. نمی‌شود این موضوع را فقط در کمیسیون صنایع پیگیری کرد.»

ایزدخواه ادامه داد: «استدعای من این است که عجله نکنیم. بحث هوش مصنوعی را با عجله نمی‌شود پیش برد. بنشینیم با فراغت بال و تمام ابعادش رو با هم ببینیم چون مهم است. اقتصاد هوش مصنوعی، مسائل حقوقی، مسائل امنیتی، مسائل اجتماعی و فرهنگی آن بسیار مهم است.»

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، ضمن تایید اهمیت و دقت نظرات مطرح‌شده، پیشنهاد داد که برای بررسی جامع‌تر، یک کمیسیون مشترک تشکیل شود. رئیس مجلس تصریح کرد:

ایجاد کمیسیون در حوزه هوش مصنوعی در دستور کمیسیون آیین‌نامه داخلی است و مرکز پژوهش‌‌ها در دو کمیسیون این موضوع را پیش می‌برند که انشالله اگر مسیر آ‌ن طی شود، در دولت سیزدهم کمیسیون هوش مصنوعی تشکیل می‌‌شود.

این مباحث در حالی صورت می‌گیرد که به گفته یکی دیگر از نمایندگان، کار بر روی این طرح از مدت‌ها پیش آغاز شده است. مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع مجلس، نیز امروز در صحن علنی مجلس در خصوص اقدامات صورت‌گرفته در زمینه هوش مصنوعی این‌طور توضیح داد:

طرح مربوط به هوش مصنوعی را آماده کرده‌‌ایم که در این زمینه حداقل ۳۰ کشور مطالعه شده است. نزدیک به یک سال و نیم با دانشگاه‌های مختلف، انجمن‌های مرتبط و اندیشکده‌ها مشورت شده است. در این زمینه نظرات افراد شاخص در هوش مصنوعی را بدون این که تعصب ساختاری داشته باشیم، دریافت کردیم.

– مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع مجلس

اکنون مجلس در یک دوراهی مهم قرار دارد: از یک سو، فوریت و اهمیت تدوین قانونی برای هوش مصنوعی و از سوی دیگر، ضرورت صرف زمان کافی برای اطمینان از جامع‌نگری و کارآمدی آن. تصمیم نهایی نمایندگان، مسیر آینده حکمرانی این فناوری در ایران را مشخص خواهد کرد.