دانشمندان تراشه کوانتومی جنجالی مایکروسافت را زیر سؤال بردند

اعلامیه اخیر شرکت مایکروسافت درباره تراشه کوانتومی پیشرفته خود، یعنی Majorana 1، به‌سرعت در صدر اخبار فناوری قرار گرفت. باوجوداین، دستاورد جسورانه مایکروسافت در حوزه‌ی تراشه کوانتومی به‌جای استقبال گسترده، با موجی از تردید و انتقاد جامعه علمی مواجه شده است. در رأس منتقدان، پروفسور سرگئی فرولوف، استاد برجسته فیزیک و نجوم، با ابراز نگرانی عمیق از مبانی علمی این ادعاها، پروژه Majorana 1 را فریب‌کارانه توصیف کرد.

تردیدهای پروفسور فرولوف درباره تراشه کوانتومی مایکروسافت، تنها صدای مخالف در این میان نیست. بسیاری از دانشمندان با استناد به سابقه مایکروسافت در پس‌گرفتن مقاله ۲۰۱۸ خود درباره ذرات Majorana به‌دلیل نداشتن اعتبار علمی و فقدان شفافیت و جزئیات فنی مهم در گزارش‌های اخیر این شرکت، به نتایج اعلام‌شده با دیده تردید می‌نگرند. به گفته فرولوف، پس‌از گفت‌وگو با متخصصانی که داده‌های مایکروسافت را بررسی کرده‌اند، بازخوردها عمدتاً منفی و انتقادات جدی مطرح شده است.

مایکروسافت برای رفع ابهامات مطرح‌شده، قصد دارد یافته‌های خود را در اجلاس آتی انجمن فیزیک آمریکا (APS) ارائه دهد. بااین‌حال، فرولوف همچنان به تأثیرگذاری این ارائه خوش‌بین نیست. به عقیده وی، حتی با وجود ارائه‌ مایکروسافت، پرسش اساسی درباره وجود و حتی قابلیت کنترل ذرات بنیادی Majorana باقی می‌ماند.

ذرات بنیادی Majorana ذراتی هستند که برای اولین بار در سال ۱۹۳۷ به‌طور نظری مطرح شدند؛ اما تاکنون اثبات تجربی قاطعی برای وجود آن‌ها ارائه نشده است. در واقع، مبنای کیوبیت‌های توپولوژیکی ادعایی مایکروسافت، برپایه وجود و کنترل همین ذرات اثبات‌نشده استوار است. بدون اثبات وجود Majorana، ادعای دستیابی به رایانش کوانتومی با استفاده از این ذرات، ازنظر بسیاری از دانشمندان فاقد اعتبار خواهد بود.

در مقابل، مایکروسافت از سرمایه‌گذاری هنگفت خود روی این پروژه دفاع و به پیشرفت‌های حاصل‌شده از زمان ارسال مقاله خود به مجله معتبر Nature اشاره می‌کند. چتان نایاک، محقق ارشد مایکروسافت، تأکید می‌کند که یافته‌های جدید و پیشرفت‌های چشمگیر شرکت در کنفرانس APS ارائه خواهد شد و می‌تواند ابهامات موجود را برطرف کند. بااین‌حال، بسیاری از دانشمندان معتقدند که تنها ارائه داده‌ها کافی نخواهد بود و اثبات تجربی کارایی ذرات Majorana، کلید رفع این تردیدها خواهد بود.

درحالی‌که بازار رایانش کوانتومی با ظرفیت‌های عظیمی روبه‌رو است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ ارزشی بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار داشته باشد، دستیابی به رایانه‌های کوانتومی تجاری همچنان با مشکلات فنی و علمی فراوانی همراه است. شرکت‌های متعددی در این عرصه رقابتی، ازجمله IBM و Quantum Brilliance، با رویکردهای متفاوت در تلاش‌اند تا گره کور رایانش کوانتومی را بگشایند. در این میان، ادعاهای بلندپروازانه مایکروسافت با تراشه Majorana 1، با وجود ظرفیت‌های تحول‌آفرین خود، هنوز نیازمند اثبات علمی دقیق و بی‌طرفانه است.

سرنوشت پروژه‌ی مایکروسافت و تأثیر آن بر آینده رایانش کوانتومی، در گرو پاسخ‌گویی این شرکت به تردیدهای جامعه علمی و ارائه شواهد قانع‌کننده درباره کارایی و اعتبار فناوری Majorana 1 خواهد بود. در نهایت، تنها زمان و بررسی‌های دقیق‌ علمی مشخص خواهد کرد که Majorana 1 واقعاً جهشی بزرگ در عرصه رایانش کوانتومی محسوب می‌شود یا خیر.