آرمان‌شهر فناورانه «آزادی»؛‌ رویای جاه‌طلبانه میلیاردرها برای تسخیر گرینلند

در گوشه‌ای از سیلیکون‌ولی، گروهی از سرمایه‌گذاران بانفوذ با چشمانی خیره به یخ‌های شمالی گرینلند، طرحی جاه‌طلبانه در سر دارند: تأسیس آرمان‌شهری مستقل و آزاد از ساختارهای سنتی قدرت و حاکمیت‌های سیاسی که به‌جای قوانین فعلی، فناوری‌هایی نوظهور و پیشرفته‌ای همچون هوش مصنوعی و انرژی هسته‌ای، هدایت‌گر و توسعه‌دهنده‌اش باشند.

طراحان پروژه‌ی «شهر آزادی» که ترکیبی‌ از جاه‌طلبی سیاسی، سرمایه‌‌ی کلان و عطش کنترل‌ناپذیر برای زیست فراتر از مرزهای فعلی جهان است، باور دارند که این شهر می‌تواند به آزمایشگاهی برای آینده بدل شود.

به‌گزارش پاپیولارساینس، اکنون جزئیات ایده‌ی شهر بلندپروازانه‌ی آزادی آشکار شده است. این شهر قرار است با حداقل دخالت دولت، به مأمنی برای آزمایش فناوری‌های پیشرفته و الگویی برای آینده‌ای لیبرترین بدل شود. سردی بی‌پایان گرینلند، در نگاه گروه سرمایه‌گذاران نه مانع، بلکه فرصتی برای خنک‌سازی طبیعی مراکز داده‌ای عظیم است. همچنین، یخ‌هایی که قرن‌ها پنهان‌گر لایه‌های زمین بوده‌اند، اکنون ممکن است کلید دسترسی به منابع معدنی ارزشمندی باشند که دنیای دیجیتال بر پایه‌ی آن‌ها استوار است.

اما همه‌چیز به این سادگی نیست. دانمارک بارها مخالفت خود را با ایده‌ی واگذاری گرینلند اعلام کرده و در گذشته نیز بارها در برابر پیشنهادهای دولت ترامپ برای تصاحب این سرزمین قطبی ایستادگی کرده است. همچنین، سابقه‌ی تلاش‌های ناکام برای ساخت جوامع بدون دولت، نشان می‌دهد که فاصله‌ی میان آرزو و واقعیت همچنان بسیار طولانی است.

در پشت پرده‌ی پروژه‌ی شهر استارتاپی آزادی، نام‌هایی آشنا به چشم می‌خورد: پیتر تیل، بنیان‌گذار پی‌پل و از چهره‌های جنجالی دنیای سرمایه‌گذاری، کن هاوری، شریک دیرینه‌اش، مارک اندریسن، یکی از بنیان‌گذاران نت‌اسکیپ و از اعضای کلیدی پروژه‌ی کلیفرنیا فوراورر، شهری مشابه در شهرستان سولانو در کالیفرنیا. این گروه در تلاش هستند تا رویای شهرهایی فراتر از نظم‌های رایج سیاسی را به واقعیت تبدیل کنند؛ رویاهایی که در میان منابع طبیعی بکر و سکوت سرد گرینلند، تحقق خواهند یافت.

اما پروژه‌ی شهر آزادی تنها با پول پیش نمی‌رود، بلکه با شبکه‌ای از روابط، ایدئولوژی و سابقه‌های پررنگ در دنیای فناوری و سیاست تغذیه می‌شود. هاوری، دوست قدیمی ایلان ماسک و هم‌بنیان‌گذار یک شرکت سرمایه‌گذاری با تیل، در قلب این طرح قرار دارد. تیل نیز از حامیان سرسخت «دریازدایی» است؛ جنبشی که به دنبال ایجاد شهرهای شناور مستقل در اقیانوس‌هاست.

اندریسن، دیگر مهره‌ی کلیدی، در پروژه‌ی ساخت شهری جدید در شهرستان سولانو در کالیفرنیا نیز مشارکت دارد. این طرح‌ها، با وجود تفاوت‌های ظاهری، از ریشه‌هایی مشترک تغذیه می‌شوند: باور به توانایی فناوری در بازتعریف نظم اجتماعی، تمایل به فرار از نظارت دولتی و سرمایه‌ای که حاضر است برای تحقق این رویاها، از مرزهای جغرافیا و قانون نیز عبور کند.

اما اشاره به گرینلند در این زمینه تازگی ندارد. نوامبر ۲۰۲۴، درایدن براون، هم‌بنیان‌گذار پراکسیس، در رشته‌توییتی اعلام کرد که در تلاش برای خرید زمین در این منطقه بوده است. پراکسیس خود را «ملت اینترنتی» می‌نامد؛ استارتاپی که با هدف بازسازی تمدن غربی، تاکنون بیش از ۵۲۵ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است. براون می‌گوید پس از انتشار توییت‌ها، شرکت‌های مختلفی به او پیشنهاد داده‌اند تا درباره‌ی تأسیس شهری در گرینلند مذاکره کند.

شاید زمانی ایده‌ی خرید گرینلند مضحک به نظر می‌رسید، اما اکنون در سیاست خارجی آمریکا به جایگاهی جدی دست یافته است. در کارزار انتخاباتی ۲۰۲۴، دونالد ترامپ بار دیگر از این هدف سخن گفت و معاونش، جی. دی. ونس، همراه با همسرش اوشا ونس، در بازدیدی از یک پایگاه نظامی در گرینلند، مردم را به قطع پیوند با دانمارک فراخواند.

با‌این‌حال، نظرسنجی‌ها گویای حقیقتی دیگر هستند: بیشتر ساکنان گرینلند با الحاق به آمریکا موافق نیستند. در همین حال، ترامپ حتی گزینه‌ی تصاحب نظامی را نیز منتفی ندانسته است.

آنچه گرینلند عمدتاً خالی از‌ سکنه با جمعیتی حدود ۵۷ هزار نفر را در نگاه سرمایه‌گذاران و سیاست‌مداران برجسته کرده، نه وسعت یا موقعیت جغرافیایی، بلکه ثروت نهفته در دل یخ‌هایش است. در جلسه‌ای در سنای آمریکا، آنتونی مارکیز از هیئت منابع معدنی تگزاس، این منطقه را «گنجینه‌ای بی‌بدیل» خواند.

بیشتر ذخایر معدنی گرینلند تا‌به‌امروز زیر یخ‌های نفوذناپذیر دفن شده بودند؛ اما گرمایش زمین و روش‌های نوین استخراج، اکنون سدها را شکسته‌اند. افزون‌بر‌این، سرمای طبیعی و منابع انرژی زمین‌گرمایی، گرینلند را به گزینه‌ای مطلوب برای احداث مراکز داده تبدیل کرده‌اند.

درایدن براون حتی پا را فراتر گذاشته و معتقد است که ناهمواری‌های زمخت و اقلیم بی‌رحم گرینلند، محیطی مناسب برای شبیه‌سازی سطح مریخ فراهم می‌کند؛ گویی این سرزمین دورافتاده، برای آینده‌ای میان‌سیاره‌ای آماده می‌شود.