فرهنگ انباشتی مختص انسان نیست؛ شامپانزه‌ها نیز دانش خود را به اشتراک می‌گذارند

فرهنگ انباشتی مختص انسان نیست؛ شامپانزه‌ها نیز دانش خود را به اشتراک می‌گذارند

شامپانزه‌ها در جوامع اجتماعی زندگی می‌کنند که قوانین سلسله‌مراتبی سختی بر آن‌ها حاکم است. ساختار اجتماعی به گونه‌ای است که شامپانزه‌های نر معمولاً تا پایان عمر در گروه خود باقی می‌مانند. اما شامپانزه‌های ماده برای جلوگیری از درون‌آمیزی، با رسیدن به بلوغ به گروه‌های دیگری مهاجرت می‌کنند. مهاجرت نه‌تنها ژن‌های تازه‌ای را به همراه دارد، بلکه دانش و مهارت‌های جدیدی را نیز برای گروه مقصد فراهم می‌سازد.به‌گزارش ساینتیفیک‌امریکن، پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید نتیجه گرفته‌اند که مهاجرت شامپانزه‌های ماده به گروه‌های تازه در طول هزاران سال، تأثیرات عمیقی بر توسعه‌ی فرهنگی شامپانزه‌ها داشته است. ماده‌ها، با انتقال رفتارهای نو به گروه‌های دیگر، موجب ترکیب این رفتارها با سنت‌های موجود می‌شوند. در نهایت، چنین فرآیندی به پیشبرد نو‌آوری‌ها و شکل‌گیری ابزارهای پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر منجر شده است.کساندرا گوناسکارام، پژوهشگر دکترای زیست‌شناسی تکاملی در دانشگاه زوریخ و نویسنده اصلی مطالعه، توضیح می‌دهد: «یافته‌ها نشان می‌دهد که انسان‌ها تنها گونه‌ای نیستند که می‌توانند نوآوری‌های خود را در طول زمان بهبود بخشند.» او همچنین تأکید می‌کند که برقراری ارتباطات اجتماعی میان گروه‌های مختلف شامپانزه‌ها برای ایجاد پیچیدگی فرهنگی، ضروری است.آثار فرهنگ در گونه‌های مختلفی از حیوانات دیده می‌شوددر دهه ۱۹۹۰، ایده‌ی پیچیدگی فرهنگی جوامع حیوانات غیرانسان همچنان بحث‌برانگیز بود. بسیاری از دانشمندان نمی‌پذیرفتند که حیواناتی غیر از ما نیز بتوانند رفتارهایی اجتماعی و اکتسابی داشته باشند که معادل فرهنگ در انسان باشد. در حال حاضر، مطالعات نشان می‌دهد که آثار فرهنگ در گونه‌های مختلفی از حیوانات، از تنوع گویش‌ها در آواز پرندگان و نهنگ‌ها گرفته تا رقص قرقره‌ای زنبورها، به وفور دیده می‌شود.مطالعه روی شامپانزه‌ها به موضوعی متفاوت پرداخته است: مفهوم «فرهنگ انباشتی» یا تجمعی؛ یعنی دانشی که در طی نسل‌ها منتقل و به پیشرفت فناوری‌ها و ابزارهای پیچیده منجر می‌شود. پیشرفت، در نتیجه‌ی جمع‌آوری تدریجی ایده‌ها و همکاری ذهن‌های مختلف به‌دست می‌آید. محصولات فرهنگی انباشته معمولاً به‌قدری پیچیده هستند که خلق آن‌ها برای یک نفر عملاً امکان‌پذیر نیست. برای مثال، ساخت کامپیوتر مستلزم انباشته‌شدن دانش و خلاقیت بسیاری از دانشمندان در طول زمان است.بیشتر بخوانیدانسان‌ها از چه زمانی انباشت دانش اجتماعی را آغاز کردند؟6 تیر 03مطالعه ‘5فرهنگ انباشتی، عموماً به‌عنوان ویژگی منحصربه‌فرد جوامع انسانی شناخته می‌شود. اما نتایج مطالعه‌ی جدید و پژوهش‌های مشابه نشان می‌دهد که شاید گونه‌هایی مانند شامپانزه‌ها نیز این توانایی را داشته باشند. آندریا میگلیانو، انسان‌شناس تکاملی و یکی از نویسندگان ارشد مطالعه، می‌گوید: «به نظر می‌رسد شامپانزه‌ها هم مثل انسان‌ها می‌توانند ایده‌ها را تبادل و ترکیب کنند.» با این وجود، او اشاره می‌کند که ظرفیت انباشت دانش فرهنگی آن‌ها به دلیل محدودیت‌های اجتماعی، مهاجرت‌های محدود میان گروه‌ها و فقدان زبان گفتاری، به اندازه‌ی انسان‌ها گسترده نیست.