آیا گرمایش زمین موجب وقوع زلزلههای بیشتر میشود؟
آیا گرمایش زمین موجب وقوع زلزلههای بیشتر میشود؟
زمینلرزه یکی از مرموزترین و وحشتناکترین بلایای طبیعی است. بااینکه از زمان وقوع زلزلههای بزرگ سرنخهایی داریم، زلزلههای کوچکتر ممکن است در هر زمان و هر کجا اتفاق بیافتند، شهرها را تخریب و بلایای ثانویه مانند آتشسوزی، رانش زمین و سونامی ایجاد کنند. تغییر اقلیم یا همان گرمایش جهانی باعث افزایش سایر بلایای طبیعی مانند آتشسوزیها و طوفانها میشود؛ پس آیا ممکن است زلزلهها را نیز رایجتر کند؟بزرگترین و خطرناکترین نوع زمینلرزه، زلزلهی زمینساختی است. این زلزلهها به دلیل صفحات تکتونیکی، صفحات سنگی عظیمی که پوسته و گوشته بالایی زمین را تشکیل می دهند، رخ میدهند. گرمای منشا گرفته از اعماق سیاره باعث میشود که این صفحات به طور متوسط سالی ۱٫۵ سانتیمتر حرکت کنند و ساییدهشدن به یکدیگر را به دنبال داشته باشند. فشار در آن نواحی زیاد میشود تا زمانی که به نقطهی شکست برسد؛ سپس آن صفحات به طور ناگهانی حرکت میکنند و با آزادسازی انرژی، باعث زلزله میشوند.برخلاف سایر بلایای طبیعی، زمان وقوع زلزله را اغلب نمیتوان پیشبینی کرد و درنتیجه تخلیهی برنامهریزیشدهی مردم تقریباً غیرممکن است.گرمایش جهانی ممکن است باعث وقوع زلزلهها در فواصل زمانی نزدیک به هم شودبهباور کارشناسان، متأسفانه با گرمایش جهانی احتمالا زمین لرزهها نزدیک به هم و با شدت بیشتری رخ میدهد. با گرمشدن کرهی زمین، یخچالهای طبیعی با سرعت بیشتری در حال ذوبشدن هستند. جان کسیدی، زلزلهشناس در سازمان زمینشناسی و دانشگاه ویکتوریا کانادا، میگوید زمانی که آب یخچالهای طبیعی ذوبشده در خشکی بهجریان میافتد و به دریا میریزد، زمینی که قبلاً زیر آن قرار داشت، بالا میآید.بالا آمدن زمین در جایی که آب به داخل دریا ریخته، همان اصلی است که وقتی کودکی حلقهی شنای استخر را به زیر سطح آب فشار میدهد و سپس رها میکند؛ حلقه تا زمانی که فشار از بالا وجود داشته باشد پایین میماند، اما به محض اینکه این فشار آزاد شد، دوباره بالا میآید. کسیدی گفت: «وقتی این اتفاق میافتد، اختلاف فشار میتواند باعث شود که گسلهایی که قبلاً غیرفعال بودند، ناگهان فعال و باعث زلزله شوند.»بیشتر از زلزلههای حاصل از ذوب یخچالها، زلزلههایی نگرانکننده هستند که ممکن است در اثر افزایش سطح دریا ایجاد شوند. مارکو بونهوف، ژئوفیزیکدان در مرکز تحقیقاتی ژئوساینس GFZ و دانشگاه آزاد برلین در آلمان گفت: «با افزایش سطح دریا، فشار زیر آب بر بستر دریا نیز افزایش مییابد. با افزایش فشار آب، فشار روی خطوط گسل نزدیک ساحل نیز زیادتر میشود.»بیشتر بخوانیدبزرگترین زلزله ممکن چند ریشتر میتواند باشد؟14 بهمن 01مطالعه ‘5چرا بزرگترین زلزله ۲۵ سال اخیر تایوان برای دانشمندان غافلگیرکننده نبود؟16 فروردین 03مطالعه ‘3بونهوف گفت: «زمینلرزههای متعدد در اواخر چرخهی لرزهای خود رخ میدهند؛ بدان معنا که فقط افزایش کمی فشار برای پیشبرد ساعت لرزهای آنها کافی است. این امر ممکن است در بسیاری از نقاط برای ایجاد زلزله کافی باشد.»بونهوف افزود، حتی اگر اکنون استفاده از گازهای گلخانهای را متوقف کنیم، حداکثر هزار سال طول میکشد تا افزایش سطح دریا متوقف شود. او پیشبینی میکند که در آن زمان، فاصلهی بین زلزلههای بزرگ ساحلی کوتاهتر میشود.از آنجایی که اثبات پیشبینیهای مربوط به صفحههای زمین قرنها طول میکشد، تحقیقات بونهوف عمدتاً مبتنی بر مدلهای موجود است. به عنوان مثال، دانشمندان افزایش و کاهش سطح آب دریاچهی «دریای سالتون» در کالیفرنیا را در طول هزار سال گذشته مدلسازی کردند و فهمیدند وقتی که دریاچه پر بود زلزلههای بیشتری در امتداد گسل سنآندریاس که در مجاورت آن قرار دارد، رخ میداد.با این حال کسیدی مطمئن نیست که آیا افزایش سطح دریا باعث تغییر فشار کافی برای سریعتر شدن این زمینلرزههای بسیار بزرگ، حداقل در طول عمر ما خواهد شد یا خیر. او تاکید کرد که وقتی این زلزلهها اتفاق بیفتد، گرمایش جهانی آنها را خطرناکتر میکند. با بالاتر آمدن سطح دریا سونامیهای ناشی از زلزله، در خشکی به زمینهای دورتری از سطح ساحل خواهند رسید. گرمترشدن اقیانوسها به افزایش بارندگی منجر میشود که خطر رانش زمین ناشی از زلزله را افزایش میدهد. بارندگی همچنین لرزش زلزله را بارزتر میکند، زیرا هر گونه ارتعاش در زمین مرطوب بسیار بیشتر از زمین خشک است. اما، تا زمانی که این اتفاق نیفتد، پیشبینی دقیق آن سخت خواهد بود.
مجله خبری بیکینگ
