تصویر روز ناسا: دنباله درخشان عطارد در آسمان صبحگاهی

در تصویری که امروز ناسا در پروژه «تصویر روز ناسا» (APOD – Astronomy picture of the Day) خود منتشر کرد، خوشه ستاره‌ای سنبله به همراه جرمی مانند یک دنباله‌دار دیده می‌شود. اما این جرم در واقع سیاره عطارد است که می‌توانید صبحگاه این روزها قبل از طلوع خورشید در نزدیکی افق شرقی در آسمان ببینید.

این تصویر لانگ اکسپوژر (Long Exposure) از سیاره عطارد دنباله‌ای در ادامه آن به ما نشان داد که در هفته گذشته توجه زیادی در بین منجمان و عکاسان به خود جلب کرده است. اتمسفر رقیق عطارد مقدار کمی سدیم دارد که با بادهای خورشیدی برانگیخته می‌شود.

دنباله‌ای از سدیم برانگیخته

اگر به گاز‌هایی که در ساختار اتمی خود الکترون آزاد دارند، به اندازه کافی انرژی منتقل کنیم، الکترون‌های لایه آخر این اتم‌ها به لایه‌های بالاتر می‌رود. اما به دلیل ناپایداری شرایط در این حالت، به سرعت انرژی خود را از دست می‌دهند تا به پایدارترین حالت ممکن برسند. الکترون‌ها برای از دست دادن انرژی از راحت‌ترین روش در طبیعت استفاده می‌کنند و چه روشی بهتر از انتشار نور.

این اتفاق را هر روز در لامپ‌های نئونی می‌بینید که با انتقال انرژی کمی به مقدار بسیار آن‌ها (تقریبا یک صدم فشار هوا) نور نارنجی قرمزرنگی تولید می‌کند. اگر باد خورشیدی به اندازه کافی قدرت داشته باشد، می‌تواند مولکول‌های سطح عطارد را به خارج از سیاره پرتاب کند.

عکاس برای ثبت این تصویر از فیلتری استفاده کرده است که به طور خاص نور زردرنگ سدیم را از خود رد می‌کند. دنباله عطارد (Mercury’s tail) برای اولین بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی/۱۳۶۰ خورشیدی پیش‌بینی و در سال ۲۰۰۱ میلادی/۱۳۸۰ خورشیدی رصد شد.

ناسا برای مشاهده جزئیات دنباله‌های عطارد فضاپیمای مسنجر (MESSENGER) را به این سیاره فرستاد که بین سال‌های ۲۰۱۱م./۱۳۹۰خ. و ۲۰۱۵م./۱۳۹خ. آن را مطالعه کرد.