پس از آنکه مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرد که موافق آزادسازی مشروط واردات خودروست یکی از مسئولین به تازگی پیشنهاد واردات خودروهای پنج هزار دلاری را به عنوان جانشین پراید مطرح کرده، ولی ظاهرا وی با چالشهای موجود در این رابطه آشنایی کامل نداشته است.
به نظر میرسد این پیشنهاد نیز همچون دیگر پیشنهادات مطرح شده تنها ادعایی در راستای بهبود ذهنیت اذهان عمومی نسبت به وضعیت بازار خودرو کشور است که اتفاقا براساس تجربه احتمالا نتیجه عکسی خواهد داشت.
طبق محاسبات این مسئول محترم، با پول پراید میتوان خودروهای خوب و باکیفیتی را در محدوده قیمت ۵ هزار تا ۵ هزار و ۵۰۰ دلار وارد بازار ایران کرد. تاتا نانو، چری QQ و سوزوکی ماروتی ۸۰۰ از جمله ماشینهایی هستند که قیمت آنها در محدوده یادشده قرار دارد. با این حال، این مقایسه چندان منطقی به نظر نمیرسد، چون دو فاکتور مهم در آن لحاظ نشده است.
اول اینکه خودروهای ۵ هزار دلاری به محض ورود به خاک ایران، هزینههای متعددی را به واردکننده تحمیل میکنند. تعرفههای تعیینشده برای واردات، هزینه عوارض، هزینه اسقاط خودروهای فرسوده و از همه مهمتر، نرخ ارز محاسبهشده برای ورود خودرو باعث میشود ماشین ۵ هزار دلاری با قیمت مضاعف در دسترس خریداران ایرانی قرار گیرد.
در طرح پیشنهادی واردات خودروهای پنج هزار دلاری یک موضوع مهم دیگر، یعنی استاندارد خودروهای وارداتی نادیده گرفته شده است. بر اساس قوانین سازمان ملی استاندارد، خودروهای خارجی به شرطی میتوانند وارد بازار ایران شوند که از ۸۵ معیار و استاندارد خاص برخوردار باشند. این در حالی است که خودروهای ارزانقیمت ۵ هزار دلاری فاقد استانداردهای لازم بوده و از این فیلتر ۸۵گانه رد نمیشوند.
بدین ترتیب، واردات خودروهای پنج هزار دلاری با توجه به دیوار تعرفههای متعدد و هزینههای مرتبط با اسقاط خودروهای فرسوده و همینطور استانداردهای کنونی امکانپذیر نخواهد بود، مگر اینکه سیاستگذاران کلان فکری به حال این دو چالش کنند.
