ماموریت اخیر ناسا به نام آرتمیس۱ (Artemis۱) که یک فضاپیما را در نزدیکی ماه به پرواز درآورد، باعث شده است که نزدیکترین همسایه آسمانی ما یک بار دیگر در کانون توجه قرار بگیرد.
سفر کپسول اوریون (Orion)، پیش از پنج مأموریت دیگر انجام شد که با هدف رسیدن به ماه در سال ۲۰۲۳ برنامهریزی شده و توسط چندین کشور سازماندهی شدهاند.
در این گزارش، به بررسی این پنج ماموریت میپردازیم.
ژاپن قصد دارد یک فرودگر قمری تجاری بسازد که بتواند بارهای بسیاری را روی سطح ماه مستقر کند. در این ماموریت آزمایشی، فرودگر «هاکوتو-آر» (Hakuto-R) تلاش خواهد کرد تا ماهنورد «راشد» (Rashid) امارات متحده عربی را به عنوان بخشی از نخستین ماموریت ماه این کشور مستقر کند. موشک فالکون۹ (Falcon ۹) شرکت اسپیس ایکس (SpaceX) در اوایل ماه جاری پرتاب شد و فرودگر قرار است در ماه آوریل به سطح ماه برسد.
همراه با فرودگر هاکوتو-آر، یک فضاپیما موسوم به «لونار فلشلایت» (Lunar Flashlight) نیز که به اندازه یک کیف است، به فضا سفر کرد. این فضاپیما به سطح ماه برخورد نخواهد کرد، اما در عوض طی سه ماه آینده، با استفاده از لیزر، به جستجوی یخ آب در دهانههای قطب جنوبی ماه خواهد پرداخت. این دهانهها به طور دائم در سایه هستند؛ بنابراین میلیاردها سال است که نور خورشید را ندیدهاند.
ماموریت «چاندرایان-۳» (Chandrayaan-۳) شامل یک وسیله پرتاب سنگین به نام «GSLV Mark ۳» است که در ژوئن ۲۰۲۳، یک ماژول فرود و یک ماهنورد رباتیک را به سمت ماه به حرکت در خواهد آورد. این ماموریت به دنبال ماموریت «چاندرایان-۲» انجام می شود که در سال ۲۰۱۹ به خاطر فرود تصادفی کاوشگر روی سطح ماه، پایان بدی داشت. این ماهنورد یک لرزهسنج، آزمایش جریان گرما و جند طیفسنج را به همراه خواهد داشت و قطب جنوب ماه را بررسی خواهد کرد.
روسیه پس از چندین تاخیر قصد دارد ماموریت «لونا۲۵» (Luna ۲۵) خود را در ماه ژوئیه پرتاب کند. این ماموریت شامل قرار دادن یک کاوشگر روی ماه برای جمعآوری نمونه از قطب جنوب آن است.
هدف اصلی این ماموریت، بررسی ترکیب «سنگپوشه» یا «رِگولیت» (Regolith) قطبی و اجزای پلاسما و غبار اگزوسفر قطبی ماه است. این کاوشگر طیف گستردهای از تجهیزات علمی را در بر دارد که شامل یک بازوی رباتیک برای برداشتن و جمعآوری سنگهای سطح ماه است.
این ماموریت بلندپروازانه برای سال ۲۰۲۳ طراحی شده است، اما اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، ممکن است نتوانیم شاهد وقوع آن باشیم. در این ماموریت، از موشکهای «سوپر هوی» (Super Heavy) و «استارشیپ»(Starship) شرکت اسپیس ایکس برای فرستادن «یوساکو مائزاوا» (Yusaku Maezawa)، میلیاردر ژاپنی و سایر مسافران غیرنظامی به نزدیکی ماه استفاده خواهد شد.
یک نکته قابل توجه این است که اسپیس ایکس هنوز سوپر هوی را آزمایش نکرده است. انتظار میرود نخستین پرواز مداری سوپر هوی که قویترین موشکی به شمار میرود که تا به حال پرواز کرده است، در اوایل سال ۲۰۲۳ انجام شود. حتی اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، بعید به نظر میرسد که اسپیس ایکس بتواند همه چیز را برای پرتاب استارشیپ و خدمه آماده کند، اما باید برای دیدن نتیجه صبر کنیم.
ماموریتهای آینده به ماه میتواند دادههای مهمی را برای کشورهایی فراهم کنند که به ساخت پایگاههایی در ماه علاقمند هستند تا فضانوردان بتوانند برای مدت طولانی در آنها زندگی و کار کنند.
همچنین اعتقاد بر این است که ماه میتواند پلهای برای مأموریتهای سرنشیندار به مریخ و سیارات فراتر از آن باشد که کشش گرانشی ضعیفتری دارند. پرتاب موشک از ماه، در مقایسه با پرتاب آن از زمین، آسانتر و کارآمدتر خواهد بود. نکته مهم این است که آب ماه را میتوان به سوخت موشک تبدیل کرد تا این پرتابها را پشتیبانی کند.
۲۲۷۲۲۷
