رویداد «Startup Avenue» احتمالا میتواند فرصت مناسب و رایگانی باشد برای تیمهای دانشگاهی، استارتاپهای مرحله بذری با یک MVP و یا حتی کسانی که صرفا ایدهای برای حل یک مسئله در ابعادی فراتر از مرزهای ایران دارند.
امروز ۱۰ بهمن همزمان با آغاز به کار سایت Startup Avenue، خانه کارمان تهران میزبان چهرههایی از اتاق ایران و اتریش، فینووا و کارایا بود. در این نشست خبری اعلام شد که مهر ماه سال جاری، اتاق ایران و اتریش یک تفاهمنامه همکاری با «دانشگاه اقتصاد و کسبوکار وین» امضا کرده است. بر اساس همین تفاهمنامه، ۱۰ تیم ایرانی میتوانند در رویداد بینالمللی «جاده کارآفرینی» (Entrepreneurship Avenue) که در وین برگزار میشود شرکت کنند.
برای انتخاب تیمهای ایرانی، رویدادی در تهران تحت عنوان Startup Avenue برگزار میشود که ۱۰ تیم برتر آن وارد رویداد بینالمللی خواهند شد. تیمهای دانشجویی استارتاپی میتوانند تا ۳۰ بهمن طرح یا ایدههای خود را برای داوری در سایت این رویداد ارسال کنند. سپس تیمهای منتخب در تاریخ ۱۸ اسفند ارائه خود را طی ۲ دقیقه برای داوران انجام خواهند داد. نهایتا ۱۰ تیم وارد رویداد بینالمللی خواهند شد. نکته قابل توجه اینجاست که این رویداد برای اولین بار در کشوری خارج از اروپا برگزار میشود.
آمادگی برای سفر «ایده» تا «کسبوکار»
«نریمان صدری»، نایب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و اتریش در کنار ارائه این توضیحات اعلام کرد:
«در رویداد جاده کارآفرینی که سالانه برگزار میشود، دانشجویان از سرتاسر اروپا جمع میشوند و در ورکشاپها مهارت کسب میکنند تا بتوانند سفر «ایده» تا «کسبوکار» را بهتر طی کنند. سالانه ۲۰ هزار دانشجو در این رویداد جمع میشوند و نهایتا بعد از یک مسیر دو ماهه، رویدادی برگزار میشود که در آن تیمها محصول و ایده خود را ارائه میدهند تا برای ورود به فضای واقعی کسبوکار آماده شوند.»
او اعلام کرد اتاق ایران و اتریش صرفا وسیلهای برای انجام اینکار است و دسترسی مستقیم به زیستبوم کارآفرینی ندارد. به همین دلیل، در این مسیر شرکتهای فینووا، کاریا، اتاق تهران و خانه کارمان با اتاق ایران و اتریش همراه شدهاند.
«مریم نجفی»، مدیرعامل فینوا نیز در خصوص چگونگی بررسی تیمها توضیح داد:
«ما یک کمیته غربالگری داریم که یک پیشغربالگری انجام میدهد. از نگاه ما، اگر استارتاپی امکان بین المللی شدن داشته باشند، نقطه مثبت است. توجه به این نکته لازم است که همه آموزشها، ورکشاپها و سایر موارد به زبان انگلیسی است؛ حتی ارائههای نهایی. در نتیجه دست کم یکی از افراد هر تیم باید بتواند به انگلیسی ارائه دهد.»
نجفی گفت که روز ۵ اسفند اعلام میشود چه تیمهایی از بین درخواستهای ارسالی انتخاب شدهاند. روز ۱۸ اسفند ارزیابی تیمهای استارتاپی نوپا یا دانشجویان انجام میشود و در نهایت تیمهای برتر انتخاب میشود و به رویدادی که به شکل بینالمللی برگزار میشود معرفی خواهند شد. اما نهایتا این مسیر دو ماهه در یک فضای بینالمللی از ۲ فروردین با ورکشاپها آغاز میشود و نهایتا روز ۱۰ خرداد با برگزاری یک رویداد در وین خاتمه پیدا میکند؛ رویدادی که به احتمال زیادی به شکل هیبریدی (حضوری/آنلاین) برگزار میشود.
با این همه، مدیرعامل فینووا میگوید که تیمهای ایرانی در این مسیر دو ماهه فرصت آن را پیدا میکنند تا با منتورهای بینالمللی کار کنند؛ موضوعی که به گفته او بسیار با اهمیت است و میتواند تبدیل به نقطه عطفی برای تیمها شود.
«نمیتوانیم از جهان ایزوله باشیم»
«شهرام شکوری» عضو هیاتمدیره کارایا از زاویهای دیگر به اهمیت چنین رویدادی پرداخت و گفت جهان در حال ورود به انقلاب صنعتی پنجم است:
«ما در حال ورود به انقلاب صنعتی پنجم هستیم. فکر نمیکنم هیچ کشوری بتواند به شکل ایزوله به بقای خود ادامه دهد. مرزها از بین رفته، دهکده جهانی اتفاق افتاده و همه این موارد میتواند برای دانشجویان و استارتاپها فرصت طلایی را ایجاد کند. برای من که سالها در این حوزه فعالم مشخص است که ارتباطی اینچنین ساختن با خارج از ایران چقدر مشکل است؛ امیدوارم بتوانیم از این فرصت استفاده کنیم.»
شکوری همچنین گفت که در همه دنیا، زبان تکنولوژی یک زبان واحد است، پس اگر یک MVP ارائه میکنیم، چند نکته مهم است: استارتاپ باید «مقیاس پذیر» و «تکرار پذیر» باشد. همچنین استارتاپ باید مشکلی را از آینده حل کند نه امروز: «اگر من مسئله امروز را شناسایی و بخواهم حل کنم، تا زمانی که محصول به بازار بیاید دو مشکل پیش میآید. اول اینکه نمونههای مشابه بسیاری شروع به کار میکنند و دوم اینکه شاید تا زمان روی کار آمدن، مسئله اساسا تغییر کرده باشد. پس مهم است که استارتاپ موضوعی از آینده را حل کند.»
به عقیده شکوری، حتی اگر تیمی در تمام این فرآیندها فقط تا مرحله ایران جلو بیاید، موفق شده از همان ابتدا ساختارهای خود را هماهنگ با مدلهای جهانی جلو ببرد. اما اگر بتواند به مرحله جهانی برسد، با احتمال ۸۰ درصد میتواند سرمایه جذب کند:
«به عنوان یک سرمایهگذار، اگر تیمی بتواند به این مراحل برسد، به من نشان میدهد که پتانسیلهای زیادی دارد. امروز تمام سرمایهگذارها به شدت دنبال تیمهای خوب هستند. این موضوع هم فقط مربوط به ایران نیست. خارج از کشور هم همین است و نیاز به خودباوری دارد.»
در همین رابطه نریمان صدری نایب رئیس اتاق ایران و اتریش نیز گفت:
«اکنون یکی از فقدانهایی که در استارتاپها داریم این است که استارتاپ جهانی به معنای واقعی نداریم. یکی از دلایلش این است که ما با زبان تجارت بینالمللی آشنا نیستیم. دیگر الان وقت این نیست که اکوسیستم استارتاپی، همان اشتباهات سیستم سنتی را تکرار کند. یعنی باید از همان ابتدا جهانی فکر کند. باید راهحلش برای ۸ میلیارد مناسب باشد نه ۸۰ میلیون نفر. اگر ما امروز میتوانیم محصولات معدنی را صادر کنیم چرا امکان نداشته باشد که محصولات دیجیتالی صادر شوند؟ الان این همان کاری است که در زیست بوم کشورهای عربی یا ترکیه انجام میشود. از ابتدا قدمهای بعدی برای صادرات ایده را بررسی میکنند.»
چند نکته مهم
- محدودیتی در زمینه فعالیت استارتاپ یا ایده وجود ندارد
- نیاز نیست همه اعضای تیم دانشجو باشند
- ایده باید مشکل مهمی را در سطح جهان یا اروپا حل کند
- وجود MVP الزامی نیست
- همه ورکشاپها و نهایتا ارائه تیمها به زبان انگلیسی است
- رویداد رایگان است
سایه تحریم؟
جای واژه «تحریم» در توضیحات حاضران در این نشست خبری خالی بود. هر کدام از سخنرانان البته به سهم خود توضیح دادند که ارسال درخواست اولیه از سوی تیمها، ارزیابی شدن آنها، حضور در بخش اولیه و محلی رویداد در ایران و نهایتا حضور ۱۰ تیم در بخش بینالمللی میتواند ارزشهای مختلفی را برای تیمها به ارمغان بیاورد. اما ابهام اینجاست که دستاورد ۱۰ تیم ایرانی که در رویداد بینالمللی حاضر میشوند نهایتا چیست؟
نریمان صدری، نایب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و اتریش در پاسخ به همین سوال بیکینگ گفت:
«این یک سفر توانمندسازی است. این یک سفر سرمایهگذاری یا مهاجرت نیست. این یک برنامه چند هفتهای است که به کارآفرینان آینده کمک میکند چگونه مسیر ایده خود را تبدیل به کسبوکار کنند. در این برنامه، بهترین منتورهای اکوسیستم استارتاپی اروپا در ۴ کارگاه به تیمهای مختلف ایرانی یا غیر ایرانی کمک میکنند به اهداف خود نزدیک شوند. پس از آن تیمها به کشور خود برمیگردند و بر اساس شرایط کشور خودشان تصمیم میگیرند. این دورهی توانمندسازی، قرار است مهارتهای کارآفرینی را تقویت کند. در نتیجه انتظار اتفاقی مانند سرمایهگذاری هم در چنین رویدادی وجود ندارد.»
مریم نجفی، مدیرعامل فینوا نیز در ادامه توضیحات بیشتری به همین سوال بیکینگ داد و گفت:
«اگر تیمی بتواند نظر سرمایهگذاران بینالمللی و منتورها را جلب کند، قابلیت جذب تیمها هم وجود دارد. از نگاه من، بهترین حالت این است که تیمها هم در ایران پایگاهی داشته باشند و هم فعالیت بینالمللی داشته باشند. واقعیت هم این است که یک تیم ایرانی هرچقدر برای سرمایهگذار جذاب باشد، ریسک نمیکند روی یک شرکت ایرانی سرمایهگذاری کند. اما همراه هستند و راهنمایی میکنند. خیلی اوقات نیز در پروژههای استارتاپ ویزا، لازم نیست همه تیم منتقل شود. الان تیمهای زیادی هستند که ترکیبی کار میکنند؛ برخی از اعضا در کشور دیگری کار میکنند و بعضی در ایران. این روش میتواند ارزش بیشتری خلق کند و ارز آوری هم داشته باشد.»
