گزارشی از یک موزه جدید؛ داستان انسان و ماشین در موزه کامپیوتر ایران
گزارشی از یک موزه جدید؛ داستان انسان و ماشین در موزه کامپیوتر ایران
اولین کامپیوترها چه زمانی به ایران آمدند و چه کاری از آنها برمیآمد؟ تحولات فناوری چطور اتفاق افتاده و چگونه از کامپیوترهای غولآسای اولیه به سیپییوهای کوچک امروزی و گوشیهای هوشمند رسیدیم؟ «موزه کامپیوتر ایران» در گوشهگوشهاش به کنجکاویها درباره کامپیوتر جواب میدهد، از تحولات فناوری در گذر زمان و آینده آن میگوید، بازدیدکنندهها را وارد داستان میکند و با آنها ارتباط میگیرد.راهاندازی این موزه در فضایی 450 متری حاصل کار گروهی از دوستداران فناوری است که بعضیشان در درس فلسفه و هنر خواندهاند و بعضی مهندسی مکانیک و برق و کامپیوتر. آنها دو سال و نیم پژوهش کردهاند و صفر تا صد افزارهای تعاملی را با دست خودشان ساختهاند. این موزه برای حضور افراد دارای معلولیت مناسبسازی شده و گنجینه، نمایشگاه دائمی، تاریخ شفاهی، نمایشگاه دورهای، موزهی آنلاین و پادکست از مهمترین بخشهای آن است.راهاندازی این موزه حاصل کار گروهی از دوستداران فناوری است که دو سال و نیم پژوهش کردهاند و صفر تا صد افزارهای تعاملی را با دست خودشان ساختهاندبا اولین قدمها در موزه کامپیوتر که در ساختمان «ندارایانه» در محله مجیدیه شمالی تهران برپا شده، به ستونی شبیه زیردریاییهای قدیمی برمیخوریم. شهر فرنگ است. باید چشم گذاشت پشت دریچهها و بهجای تماشای عکسهای قدیمی از چهار گوشه جهان، مانیتورهای کوچک را دید که تصاویری از دنیای مدرن نمایش میدهند. قرار است این محتوا که مناسب کودک و بزرگسال است، مدام بهروز شود و تغییر کند.سعید انورینژاد، مدیر پروژه موزه کامپیوتر ایران است. در سابقهاش هم کار مهندسی و ترجمه دارد، هم تاریخ شفاهی و ساخت لنج بادبانی. جستوجو برای انجام کارهای تازه او را به موزه کامپیوتر کشانده است.ایده ساخت موزه به سال 1399 برمیگردد. یک سال بعد کار جدی آغاز شد و مشغول شدیم. میشد مثل هر موزه دیگری ویترین بگذاریم و فقط اشیای قدیمی را نمایش دهیم اما زمان زیادی صرف کردیم تا ببینیم چطور میشود موزهای اشتیاقبرانگیز، تعاملی و آموزنده ساخت. از گروههای مختلف مشاوره گرفتیم و به موزه امروزی رسیدیم.- سعید انورینژاد، مدیر پروژه موزه کامپیوتر ایرانشروع داستان کامپیوتر در ایران به دههها قبل برمیگردد؛ به زمان استفاده از اولین زیرساختهای محاسباتی در شرکت نفتشروع داستان کامپیوتر در ایران به دههها قبل برمیگردد؛ به زمان استفاده از اولین زیرساختهای محاسباتی در شرکت نفت. موزه روی یکی از دیوارها، از تاریخ ورود کامپیوتر به ایران میگوید؛ بهرهبرداری از یونیت رکوردها در شرکت نفت ایران در سال 1329، شروع فعالیت شرکتهای IBM و NCR در 1335، نصب اولین کامپیوترها در کنسرسیوم نفت تهران و بانک ملی ایران در 1341 تا وقتی که کامپیوترها رفتهرفته در دسترس همه قرار گرفتند و رشته علوم کامپیوتر به دانشگاهها آمد و به امروز رسیدیم. بهدست آوردن این اطلاعات حاصل پژوهش و مصاحبه است.چند لایه محتوا تعریف کردیم و در دل آن پروژه تاریخ شفاهی کامپیوتر در ایران را گنجاندیم. کار جمعآوری اسناد و مصاحبه با 30 نفر از افراد تاثیرگذاری که تاریخ این فناوری را میدانند از دو سال و نیم پیش شروع شد. حالا بیش از ۶۰ ساعت مصاحبه داریم و پژوهش همچنان ادامه دارد. آرشیو اسناد ما طبق استاندارد روز فهرستبرداری شده است و میتوانیم آن را در اختیار پژوهشگران بگذاریم. میتوانیم ادعا کنیم که بزرگترین مرکز اسناد درباره تاریخ کامپیوتر را در اختیار داریم.- سعید انورینژاد، مدیر پروژه موزه کامپیوتر ایراناین موزه با مرور تاریخ، آرشیوی از مجله «گزارش کامپیوتر» را پیش روی بازدیدکنندگان میگذارد. خلاصه مصاحبهها هم در وبسایت موزه تاریخ کامپیوتر ایران قابل دسترسی است.
مجله خبری بیکینگ
