غزال زیاری: گرانترین فسیل دایناسوری که تاکنون در حراجی فروختهشده، حالا در موزه تاریخ طبیعی آمریکا (AMNH) در شهر نیویورک به نمایش عمومی گذاشتهشده است.
“آپکس” یک اسکلت از گونه استگوسورهاست که در ماه می سال ۲۰۲۲ میلادی توسط دیرینهشناسی تجاری به نام جیسون کوپر در نزدیکی کلرادو کشف شد. این فسیل در لایهای از سنگهای رسوبی که در اواخر دوره ژوراسیک تشکیلشده بود، یافت شد و مثل سایر جانوران فسیلی پیداشده در این بافت، تقریباً ۱۵۰ میلیون سال پیش زندگی میکرده است.
دلیل اصلی شهرت آپکس، کامل بودن آن است؛ چراکه حدود ۸۰ درصد از استخوانهای این اسکلت پیدا شده و بدین ترتیب میتوان آن را یکی از کاملترین فسیلهای استگوسور که تا به امروز کشفشده دانست.
کامل بودن تقریبی این فسیل و ترکیب با سایر فسیلهای استگوسورها، به دیرینهشناسان کمک میکند تا اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی رشد استگوسورها از زمانی که در کودکی بهاندازه یک بچهگربه بودند تا وقتی به یک موجود بالغ به طول یک مینیبوس رسیدند، کسب نمایند.
راجر بنسون، متصدی دیرینهشناسی موزه مکالی دراینباره گفت: «همانقدر که نمایش این دایناسور هیجانانگیز است، در اختیار داشتن فرصتی برای مطالعه و فراهم شدن دادههای علمی مهم برای تحقیق جذاب خواهد بود. استگوسور یکی از گونههای شناختهشده در بین عموم مردم است و از بعد علمی هم ما حالا دادههای بیشتری برای یادگیری در اختیارداریم.»
با آپکس آشنا شوید
“آپکس” یک اسکلت دایناسور متعلق به سرده استگوسورهاست که فسیل آن در ماه می سال ۲۰۲۲ میلادی توسط دیرینهشناسی تجاری به نام جیسون کوپر در نزدیکی کلرادو کشف شد. این فسیل در سازند موریسون، در لایهای از سنگهای رسوبی که در اواخر دوره ژوراسیک تشکیلشده بود یافت شد و آپکس هم مثل سایر جانوران فسیلی پیدا شده در این سازند، تقریباً ۱۵۰ میلیون سال پیش زندگی میکرده است.
ارتفاع آپکس ۳.۵ متر و طول آن ۸.۲ متر است. فسیل این دایناسور به نحوی به نمایش گذاشتهشده که دم میخدارش را بالا آورده انگار که در حال دفاع کردن از خود است. این فسیل متعلق به موزه تاریخ طبیعی آمریکا نیست؛ اما کنت سی گریفین، خریدار این فسیل که فردی میلیاردر و مدیر صندوق تأمین است، آن را بهصورت قرضی در اختیار این موزه قرار داده است.
گریفین در جولای سال ۲۰۲۴، این فسیل ارزشمند را در یک حراجی به قیمت ۴۴.۶ میلیون دلار خریداری کرده بود.
بدین ترتیب و با پرداخت ۴۴.۶ میلیون دلار، آپکس گرانقیمتترین فسیل دایناسور تاریخ لقب گرفت. تا قبل از آن، فسیل یک دایناسور تی-رکس به نام “Stan” این عنوان را در اختیار داشت که در سال ۲۰۲۰ میلادی به قیمت ۳۱.۸ میلیون دلار خریداریشده بود.
به دلیل خطرات بالای فروش خصوصی نمونههای فسیلی، Stan به مدت دو سال بعد از فروشش، از انظار عمومی ناپدید شد و این زنگ خطری برای دانشمندانی بود که نگران آن بودند که ارزش علمی فسیل از دست برود؛ اما درنهایت در سال ۲۰۲۲، فسیل Stan از ابوظبی امارات سر درآورد و قرار است تا در سال ۲۰۲۵ در موزه تاریخ ملی نوساز در این شهر به نمایش گذاشته شود.
طبق اعلام رسمی، در آیندهای نزدیک، آپکس در دسترس جامعه تحقیقاتی قرار خواهد گرفت و موزه تاریخ طبیعی آمریکا در نظر دارد تا این اسکلت ارزشمند را برای چهار سال به نمایش بگذارد و پس از اتمام این دوره، آنها با استفاده از تکنیک گچ کاری، نمونهای مشابه از آپکس را ساخته و آن را جایگزین اسکلت اصلی خواهند کرد.
از سوی دیگر، گریفین نیز یک بورس تحصیلی سهساله پسادکتری برای مطالعه درباره آپکس تعیین کرده است.
به گفته مقامات این موزه، هدف از اعطای این بورسیه، شناسایی گونههای آپکس استگوسورها و همچنین بررسی متابولیسم و رشد آنهاست. دانشمندان برای انجام بررسیهای بیشتر نمونهای از استخوان ران دایناسور را میگیرند و همچنین با سیتیاسکن، ساختار جمجمه آن را بررسی میکنند.
گرچه آپکس حالا گرانقیمتترین دایناسوری است که تا امروز به حراج گذاشتهشده، اما رکورد بلندترین دایناسور فروختهشده به نام یک اسکلت آپاتوزاروس ثبتشده است. ماه گذشته میلادی بود که اسکلت طولانیترین دایناسوری که تاکنون به حراج گذاشتهشده در فرانسه به قیمت بیش از ۶ میلیون دلار به فروش رسید. این اسکلت ۲۱ متر طول دارد و برنده ناشناس حراج اعلام کرد که دانشمندان برای مطالعه به اسکلت دسترسی خواهند داشت.
منبع: livescience
۵۸۳۲۱
