نگار علی- تیمی بینالمللی از دیرینهشناسان به سرپرستی پروفسور یوشیتسوگو کوبایاشی موفق به شناسایی گونه جدیدی از دایناسورهای تریزینوسور در صحرای گبی مغولستان شدهاند. این کشف قابل توجه که در نشریه تخصصی دیرینهشناسی منتشر شده، نمونه جدیدی از تنوع زیستی دوره کرتاسه پسین را به نمایش میگذارد.
فسیل نسبتاً کامل این دایناسور که در تشکیلات سنگی بایانشیر یافت شده، بین ۹۰ تا ۹۶ میلیون سال قدمت دارد. پژوهشگران این گونه را «دوانیکوس تسوگتباتار» نامگذاری کردهاند که به افتخار دیرینهشناس برجسته مغولی، خیشیگجاو تسوگتباتار انتخاب شده است. این فسیل هماکنون در مجموعه مؤسسه دیرینهشناسی آکادمی علوم مغولستان در اولانباتور نگهداری میشود.
بررسیهای انجام شده روی نمونه کشف شده که شامل اندامهای جلویی، لگن، بخشی از کمربند شانهای و مهرههای پشتی است، نشان میدهد این دایناسور از ویژگیهای منحصر به فردی برخوردار بوده است. مهمترین ویژگی دوانیکوس، ساختار غیرعادی دستهای آن است که تنها دارای دو انگشت کامل بوده و سومین انگشت به استخوان کفدستی تحلیلرفتهای محدود میشده است. این ویژگی، دوانیکوس را در کنار تیرانوسورها و برخی اویراپتورها قرار میدهد که آنها نیز نمونههایی از دایناسورهای دو انگشتی هستند.
چنگالهای خمیده و بزرگ این دایناسور که بررسیها نشان میدهد در حالت زنده حدود ۴۰ درصد بلندتر از استخوان زیرین بودهاند، برای جمعآوری شاخهها و برگهای گیاهان سازگاری یافته بودند. دیرینهشناسان با تحلیل شکل و انحنای این چنگالها به این نتیجه رسیدهاند که دوانیکوس از آنها برای نزدیکتر کردن شاخههای گیاهان به دهان استفاده میکرده است.
با توجه به بقایای کشف شده، تخمین زده میشود که دوانیکوس در زمان مرگ تقریباً به اندازه کامل رشد کرده بوده و وزنی حدود ۲۶۰ کیلوگرم و طولی نزدیک به ۳ متر داشته است. اگرچه جمجمه این نمونه کشف نشده، اما پژوهشگران با توجه به ویژگیهای دیگر تریزینوسورها معتقدند که دوانیکوس نیز احتمالاً جمجمهای باریک با دندانهای برگمانند مخصوص تغذیه از گیاهان داشته است.
این کشف از چند جهت حائز اهمیت است. نخست آنکه نشاندهنده تنوع بیشتر تریزینوسورها نسبت به تصورات پیشین است. دوم آنکه درک ما از تکامل اندامهای جلویی در دایناسورهای گوشتخوار را افزایش میدهد. نکته جالب توجه دیگر، همزیستی چندین گونه تریزینوسور در یک اکوسیستم است که احتمالاً با تخصصیابی در روشهای تغذیه و منابع غذایی مختلف، از رقابت مستقیم با یکدیگر اجتناب میکردهاند.
منبع: discoverwildlife
۲۲۷۲۲۷
