دانشمندان میگویند یک ابزار هوش مصنوعی برای اولینبار موفق شده است بهصورت کاملاً خودکار یک ابرنواختر را رصد، شناسایی و طبقهبندی کند. این سازوکار نهتنها میتواند سرعت تحلیل و طبقهبندی ابرنواخترها را افزایش دهد، بلکه میتواند از بروز خطای انسانی جلوگیری کند.
گروهی از دانشمندان بینالمللی به رهبری دانشگاه نورتوسترن آمریکا سیستم هوش مصنوعی جدیدی را توسعه دادهاند که میتواند تمام فرایند جستجو بهدنبال ابرنواخترها در آسمان شب را بهطور خودکار انجام دهد. اولین موفقیت این سیستم حالا با جامعه جهانی منجمان به اشتراک گذاشته شده است.
شناسایی ابرنواخترها با هوش مصنوعی
«آدام میلر»، از دانشگاه نورتوسترن که رهبر این پژوهش بوده است، میگوید: «مجموعهای از رباتها و الگوریتمهای هوش مصنوعی برای نخستینبار در تاریخ توانستهاند رصد انجام داده و بعد اجرام را شناسایی کنند و با یک تلسکوپ دیگر حرف بزنند تا کشف یک ابرنواختر را تأیید کنند. این دستاورد نشانگر گام مهمی بهسمت جلو است، چرا که بهینهسازیهای بیشتر در این مدلها به رباتها اجازه خواهد داد تا زیرنوعهای خاص انفجارهای ستارهای را تشخیص دهند.»
پژوهشگران در شش سال گذشته جمعاً حدود ۲۲۰۰ ساعت زمان را صرف بررسی و طبقهبندی ابرنواخترها کردهاند. اما هوش مصنوعی جدیدی که حالا با نام BTSbot در دسترس قرار گرفته است، میتواند به دانشمندان کمک کند تا زمان ارزشمند خود را صرف کارهای مهمتری کنند.
دانشمندان برای آموزش این هوش مصنوعی با بیش از ۱.۴ میلیون تصویر از ۱۶ هزار منبع مختلف یک الگوریتم یادگیری ماشینی را آموزش دادند. سپس برای آموزش BTSbot، به سراغ یک کاندید ابرنواختر موسوم به SN۲۰۲۳tyk رفتند. این سیستم پس از کشف SN۲۰۲۳tyk، طیف این ابرنواختر احتمالی را از رصدخانه Palomar درخواست کرد. در آنجا هم یک ربات پاسخ BTSbot را داد و اطلاعات مربوطه را ارسال کرد.
آنگاه مشخص شد که SN۲۰۲۳tyk یک ابرنواختر نوع Ia است؛ یک نوع انفجار ستارهای که طی آن یک کوتوله سفید در یک سامانه دوستارهای بهطور کامل منفجر میشود. نتایج این یافتهها بهصورت خودکار در تاریخ ۷ اکتبر با جامعه منجمان به اشتراک گذاشته شد.
۵۸۵۸
