کشف تکان‌دهنده: وجود مقادیر زیادی پلاستیک در شریان‌های بیماران سکته مغزی

ذرات ریز و میکروسکوپی پلاستیک تقریباً در هر جایی که پژوهشگران جست‌وجو کرده‌اند، ازجمله در سراسر بدن انسان یافت شده‌اند. میکروپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها، احتمالاً در جریان خون شما درحال حرکت هستند و در اندام‌هایی مانند ریه و کبد تجمع می‌کنند. پژوهشگران در مطالعه جدیدی تلاش کرده‌اند رابطه‌ی بین وجود میکروپلاستیک‌ها در بدن و افزایش احتمال سکته یا حمله قلبی را روشن‌تر کنند.

دکتر راس کلارک، پژوهشگر دانشگاه نیومکزیکو که رهبری مطالعه را بر عهده داشته است، پیش از ارائه یافته‌هایش در نشست انجمن قلب آمریکا در بالتیمور، گفت در برخی از سرخرگ‌های سالم و طبیعی نیز میکروپلاستیک‌ها وجود دارند، اما وقتی رگ‌ها دچار بیماری می‌شوند و علائم ظاهر می‌شود، مقدار میکروپلاستیک‌ها به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.

کلارک و گروهش مقدار میکروپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها را در پلاک‌های چربی که می‌توانند در شریان‌ها تجمع پیدا کردند، بررسی کردند. این پلاک‌ها می‌توانند جریان خون را مسدود کنند و به همین دلیل باعث بروز سکته یا حمله قلبی شوند.

هنوز معلوم نیست پلاستیک‌ها در بدن چه تاثیری دارند. با‌این‌حال، مطالعه جدید ممکن است سرنخ‌هایی دراین‌باره ارائه کند. پژوهش حاضر هنوز در مجله‌ای معتبر منتشر نشده است، اما کلارک قصد دارد ابتدا برخی از نتایج را دوباره بررسی و سپس آن را برای انتشار در نشریه علمی معتبر ارسال کند.

کلارک که تخصصش در جراحی عروق است و نه در زمینه‌ی میکروپلاستیک‌ها، ایده تحقیق را از همکارش، دکتر متیو کمپن گرفت. دکتر کمپن اخیراً کشف کرده بود که در مغز انسان به اندازه یک قاشق پلاستیک وجود دارد. کلارک گفت: «متوجه شدیم داده‌های زیادی در مورد نانوپلاستیک‌ها و میکروپلاستیک‌ها در سیستم عروقی داخل رگ‌ها، وجود ندارد.»

تحقیقات قبلی نشان داده شده بود احتمال بروز حمله قلبی، سکته یا مرگ در افرادی که در سرخرگ‌هایشان پلاک تشکیل شده، بیشتر است. کلارک برای فهمیدن علت این موضوع، نمونه‌هایی از شریان‌های کاروتید ۴۸ نفر را بررسی کرد. شریان‌های کاروتید، همان رگ‌های اصلی در گردن هستند که خون را به مغز می‌رسانند.

علاوه بر مقدار بالای پلاستیک‌ها در سرخرگ‌ها، پژوهشگران متوجه روند نگران‌کننده دیگری هم شدند. فعالیت ژنتیکی سلول‌های درون پلاک‌های دارای پلاستیک بیشتر، با فعالیت ژنتیکی سلول‌هایی که پلاستیک کمتری داشند، تفاوت داشت.

در محیط دارای پلاستیک زیاد، یک گروه از سلول‌های ایمنی، ژنی را که با رفع التهاب ارتباط دارد، غیرفعال کرده بودند. همچنین، تیم کلارک تفاوت‌های ژنتیکی را در گروهی از سلول‌های بنیادی پیدا کرد که تصور می‌شود با کاهش التهاب و تثبیت پلاک‌ها، می‌توانند از حملات قلبی و سکته جلوگیری کنند.

جیمی راس دانشمند علوم اعصاب از دانشگاه رود آیلند که در مطالعه شرکت نداشت، اما قبلاً میکروپلاستیک‌ها را در موش‌ها بررسی کرده بود، براین موضوع تاکید کرده که دستیابی به نتیجه قطعی، نیازمند تحقیقات بیشتر است. اما او باور دارد که پلاستیک‌ها بر پلاک‌های درون سرخرگ‌ها اثرگذار هستند و پیامدهایی را به دنبال دارند.

پژوهشگران هنوز به‌خوبی نمی‌دانند میکروپلاستیک‌ها در بدن انسان چه تأثیری دارند. ردیابی میکروپلاستیک‌ها در بدن انسان تلاش علمی جدیدی است که در چند سال گذشته شروع شده و هنوز کامل نیست.

تیم کلارک برای بررسی بیشتر پلاستیک‌های موجود در پلاک‌ها، نمونه‌ها را تا دمای بیش از ۵۳۸ درجه سانتی‌گراد گرم کردند. این کار باعث شد پلیمرهای پلاستیکی بخار و به مولکول‌های آلی کوچک‌تر تبدیل شوند. سپس، با استفاده از ویژگی‌هایی مثل جرم و خصوصیات دیگر، این مولکول‌ها قابل شناسایی و اندازه‌گیری شدند.

لیپیدهای موجود در پلاک‌ها می‌توانند به مواد شیمیایی تبدیل شوند که از نظر ظاهری شبیه پلی‌اتیلن هستند که در کیسه‌های پلاستیکی و قطعات خودرو به وفور یافت می‌شود. پژوهشگران می‌دانستند لیپیدها می‌توانند شبیه پلی‌اتیلن به نظر برسند، بنابراین مراحلی را دنبال کردند تا این چربی‌ها را کاملاً از بین ببرند و اطمینان حاصل کنند که فقط پلی‌اتیلن را اندازه‌گیری می‌کنند.

دکتر کلارک می‌گوید با اینکه آن‌ها تلاش زیادی کرده‌اند، محدودیت‌هایی در روش‌هایی که استفاده می‌کنند وجود دارد. او در تلاش برای دریافت بودجه است تا تحقیقات بیشتری درمورد تاثیر میکروپلاستیک‌ها بر سلول‌های ایمنی در دیواره رگ‌های خونی انجام دهد. او می‌خواهد این پژوهش را از شریان کاروتید فراتر برده و آزمایش‌های حیوانی انجام دهد تا ارتباط علت و معلولی بین میکروپلاستیک‌ها و مشکلات سلامتی را بررسی کند.

دکتر کلارک می‌گوید هنوز اطلاعات زیادی درباره میکروپلاستیک‌ها در بدن انسان نداریم. آنچه فعلا می‌دانیم این است که میکروپلاستیک‌ها در بدن وجود دارند، اما هنوز نمی‌دانیم که آیا اثری دارند یا نه. بنابراین،  باید تحقیقات بیشتری انجام دهیم تا دریابیم میکروپلاستیک‌ها در بدن چه تاثیری دارند.