یادداشتها و طراحیهای «لئوناردو داوینچی» از اوایل قرن شانزدهم میلادی نشان میدهد که او احتمالاً زودتر از نیوتن و اینشتین نیروی گرانش را کشف کرده بود. محققانی بهرهبری یک پژوهشگر ایرانی به نام «مرتضی قریب» در آمریکا با بررسی این یادداشتها دریافتهاند که او قرنها پیش موفق شده بود با دقت 97 درصدی جاذبه را توضیح بدهد.
گروهی از دانشمندان مؤسسه فناوری کالیفرنیا (کلتک) با بررسی یکی از یادداشتهای لئوناردو داوینچی متوجه شدهاند که او از طریق انجام آزمایشهایی دریافته بود گرانش شکلی از نیروی شتاب است. محققان میگویند داوینچی با وجود محدودیتهایی ابزاری، مدلسازیهایی را انجام داده بود که با دقت بالا ثابت گرانشی را نشان میدادند.
مرتضی قریب، استاد علوم هوانوردی و مهندسی پزشکی «کالتک»، میگوید: «این حقیقت که [داوینچی] در اوایل 1500 با این مسئله سروکله میزده، نشان میدهد که او چقدر جلوتر از زمان خود بوده است.»
برای درک مدلسازی داوینچی بگذارید یک مدل سادهتر را در نظر بگیریم. فرض کنید یک توپ بهصورت افقی درحال حرکت روی یک صخره است و پس از رسیدن به لبه صخره به پایین سقوط میکند. ولی این سقوط نه بهخاطر نیرویی نامرئی که توپ را به پایین بکشد، بلکه بهخاطر پایان لبه صخره است. وقتی صخرهای وجود ندارد، مسیر حرکت توپ تغییر میکند و شتاب آن بهجای حالت افقی در حالت عمودی ادامه مییابد.
مدلسازی داوینچی از گرانش چه میگوید؟
داوینچی چنین آزمایشی را با ریختن آب روی زمین از داخل یک کوزه انجام داده بود. او در یادداشتهای خود میگوید آبی که به سمت زمین سقوط میکند، دارای شتاب است و جهت این شتاب بهسمت پایین است. داوینچی همچنین سعی کرده بود تا بهصورت ریاضی سازوکارهای داخلی اشیا درحالسقوط را در طول زمان نشان بدهد. هدف او اندازهگیری افزایش شتاب اشیایی بود که شتاب آنها در هر ثانیه از سقوط بیشتر میشود.
محققان برای بررسی صحت محاسبات داوینچی، مدلسازی او را شبیهسازی کرده و متوجه شدهاند که اگرچه این معادلات اشتباه بوده، اما این دانشمند ایتالیایی بهروشی درست از این معادلات اشتباه استفاده کرده است. با توجه به این که داوینچی در آن دوره به ابزارهای مناسب برای اندازهگیری متغیرهایی مثل زمان دسترسی نداشته، میتوان گفت که او در توضیح گرانش عملکرد درخشانی داشته است.
۵۸۵۸
