به گزارش بیکینگ، زلزله حاصل برخورد و اصطکاک صفحات تکتونیکی است که پوسته زمین را تشکیل میدهند. در شبهجزیره ایبریا، بین صفحات اوراسیا و آفریقا گسلهای شکنندهای ایجاد شده که با شکستن آنها، انرژی زمین بهصورت امواج لرزهای آزاد میشود.
به نقل از یورونیوز، ماریا بلن اوترینو، استاد زمینشناسی دانشگاه پلیتکنیک مادرید چنین توضیح میدهد: «گسل هرچقدر مدت زمان بیشتری بدون شکستگی باقی بماند، انرژی پرفشار بیشتری در آن انباشته میشود و خطر وقوع زلزله بعدی افزایش مییابد.»
این وضعیت مانند آغاز یک شمارش معکوس است. کسی نمیداند زلزله دقیقاً چه زمانی رخ خواهد داد، اما احتمال آن هر سال بیشتر میشود.
در اسپانیا، بیش از ۱۴۰ سال است که زلزله بزرگی رخ نداده است. در میان سایر کشورهای اروپا، ایتالیا، ترکیه و یونان بهعنوان نقاط زلزلهخیز شناخته میشوند، اما به گفته ماریا بلن اوترینو، اسپانیا و پرتغال نیز پس از این کشورها در رتبههای بعدی قرار دارند.
فرناندو کاریلو از مؤسسه پرتغالی دریا و جو (IPMA) نیز نظر مشابهی دارد: «ما در مناطقی زندگی میکنیم که در مقایسه با این کشورها خطر زمینلرزه متوسط یا کمی دارند، اما این خطر همچنان بیشتر از اکثر کشورهای اروپایی است.»
ماریا بلن اوترینو هشدار میدهد: «ما تحت تأثیر یک منطقه زلزلهخیز در جنوب غربی دماغه سنتوینسنت قرار داریم، جایی که زلزله لیسبون در سال ۱۷۵۵ در آن رخ داد. اگر چنین زلزلهای دوباره اتفاق بیفتد، میتواند به بزرگی ۸.۵ ریشتر برسد و شهرهای هوئلوا و کادیز را نیز تحت تأثیر قرار دهد.»
شهر بندری لیسبون که با خطر احتمالی یک زلزله بزرگ روبروست، بهطور ویژهای برای وقوع احتمالی سونامی نیز آماده میشود. به رغم تلاشهای گذشته برای پیشبینی زلزلهها، علم هنوز قادر به تعیین زمان دقیق وقوع آنها نیست. ماریا بلن اوترینو میگوید که پیشبینیهای کوتاهمدت زلزله قابلاعتماد نیستند.
این کارشناس خاطرنشان میکند: «ما در قرن بیستم زلزله ویرانگری را تجربه نکردهایم. ۱۴۰ سال است که زلزلهای با بزرگی ۶.۵ ریشتر مانند زلزله سال ۱۸۸۴ در آندلس، رخ نداده است. بنابراین ما اکنون در یک دوره کاهش فعالیت لرزهای هستیم.»
بااینحال، حتی زلزله سال ۲۰۱۱ لورکا که بزرگی آن تنها ۵.۲ بود، موجب کشته شدن ۹ نفر شد و خسارتی ۱۰۸ میلیون یورویی بر جای گذاشت.
گسلهای جنوب اسپانیا و کاتالونیا ممکن است زلزلهای به قدرت ۷ ریشتر ایجاد کنند که انرژی آن حدود ۹۰۰ برابر زلزله لورکا خواهد بود. فرناندو کاریلو وقوع یک «زلزله بحرانی» را در آینده محتمل میداند، اما نه در مقیاس یونان، زیرا زلزلههای اخیر یونان آتشفشانی بودهاند، نه تکتونیکی.
خاطره زلزله ۱۷۵۵ هنوز زنده است
یاد زلزله خانمانسوز ۱۷۵۵ که لیسبون و جنوب اسپانیا را ویران و یک سونامی عظیم ایجاد کرد، هنوز در خاطرهها باقی مانده است.
در حال حاضر، هر دو کشور اسپانیا و پرتغال دارای استانداردهای ساختوساز ضدزلزله هستند، ازجمله استاندارد NCSE-02 که از سال ۲۰۰۲ در اسپانیا اجرا شده است.
۵۸۵۸
