چالش اثر دنباله: مزارع بادی اروپا یکدیگر را به «سرقت باد» متهم می‌کنند

در شرایطی که تعداد نیروگاه‌های بادی در قاره اروپا رو به افزایش است، مزارع بادی با پدیده‌ای موسوم به سرقت باد مواجه شده‌اند.

هرچند جریان‌های هوایی که سیاره ما را دربرگرفته‌اند، بسیار قدرتمند و گسترده‌اند، به‌نظر می‌رسد تاثیر صدها توربین که از این جریان‌ها بهره‌برداری می‌کنند، قابل چشم‌پوشی نباشد. پیتر باس، پژوهشگر شرکت هلندی ویفل که در زمینه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر و پیش‌بینی وضعیت هوا فعالیت دارد، می‌گوید: «مزارع بادی انرژی تولید می‌کنند و این انرژی از هوا استخراج می‌شود. اما استخراج انرژی از هوا باعث کاهش سرعت باد می‌شود.» درنتیجه‌ی این امر، سرعت باد پس از عبور از هر توربین کمتر و پدیده‌ای به نام «اثر دنباله» ظاهر می‌شود.

پدیده معروف به اثر دنباله، تصویر باد را به‌عنوان منبع بی‌پایانی از انرژی خدشه‌دار می‌کند، چراکه بهره‌برداری از انرژی باد نیازمند برنامه‌ریزی دقیق‌تری است و نمی‌توان صرفا با نصب توربین‌ها در هر نقطه بادخیز به نتایج مطلوب رسید.

به گزارش بی‌بی‌سی، مزارع بادی دریایی می‌توانند اثر دنباله‌ای ایجاد کنند که در برخی موارد تا ۱۰۰ کیلومتر امتداد دارد، گرچه در بیشتر مواقع طول این اثر به چند ده کیلومتر محدود می‌شود.

اثر کاهش سرعت باد می‌تواند به‌طور تجمعی و در مقیاس بزرگ تاثیرات قابل‌توجهی داشته باشد. به همین دلیل، در بریتانیا گروهی از محققان در تلاش برای ساخت مدل‌هایی هستند تا نشان دهند چگونه هزاران مزرعه بادی که قرار است تا پایان دهه جاری ساخته شوند، تحت‌تاثیر این پدیده قرار خواهند گرفت.

برخی از توربین‌های بادی جدید قرار است نزدیک توربین‌های قدیمی نصب شوند، بنابراین تعداد توربین‌ها در یک منطقه بیشتر و فضای موجود کمتر می‌شود. به همین دلیل، در این شرایط اثرات منفی کاهش سرعت باد که به‌وسیله‌ی توربین‌ها ایجاد می‌شود، بیشتر خواهد شد.

با گسترش نیروگاه‌های بادی، باد از بین نمی‌رود، اما اثر دنباله می‌تواند چالش‌های اقتصادی زیادی به وجود آورد. متقاعدکردن شرکت‌ها برای اینکه توربین‌های بادی خود را در مسیر باد مزرعه بادی همسایه نصب نکنند، می‌تواند بسیار دشوار باشد و حتی مانع از گسترش این فناوری شود.

ایریک فینسروس، وکیل نروژی که در زمینه‌ی انرژی بادی دریایی تخصص دارد، می‌گوید برای سرمایه‌گذاران این صنعت، بسیار مهم است که بتوانند پیش‌بینی کنند مزرعه بادی در طول ۲۵ یا ۳۰ سال آینده مقدار معینی برق تولید خواهد کرد. چنانچه اثر دنباله تولید برق یک مزرعه را حتی اندکی کاهش دهد، ممکن است موجب شود مزرعه بادی برای سرمایه‌گذار فاقد سودآوری و غیرمقرون‌به‌صرفه باشد.

درحال‌حاضر، میان توسعه‌دهندگان مزارع بادی اختلافاتی بر سر موضوع سرقت باد وجود دارد. در دریای شمال و دریای ایرلند، برخی از مالکان مزارع بادی دریایی، با این ادعا که باد آن‌ها توسط  مزارع بادی دیگر دزدیده شده، درخواست جبران خسارت کرده‌اند. در‌حالی‌که این اختلافات ادامه دارد، لایحه‌ی جدیدی در بریتانیا پیشنهاد شده که طبق آن، مزارع بادی مجبور نخواهند بود بابت کاهش انرژی که ناشی از اثر دنباله به رقبایشان وارد می‌شود، خسارت پرداخت کنند.

کارشناسان می‌گویند درحالی‌که نباید اجازه داد چنین مسائلی مانع گسترش نیروگاه‌های بادی شوند، لازم است مسئله را به‌طور کامل درک و با مدل‌سازی دقیق پیش‌بینی‌های مطمئنی ارائه کنیم. برای حذف انتشارات کربنی به احداث مزارع بادی دریایی نیاز است و باید تلاش کنیم موانع پیش روی گسترش این فناوری را از میان برداریم.