غزال زیاری: در روزها و هفتههای اخیر، اطلاعات بیشتری درباره جنگنده F-۴۷ منتشرشده است. طبق گزارشهای منتشره، دو شرکت بوئینگ و لاکهید مارتین در رقابت برای توسعه جنگندههای سرنشین دار نسل بعدی در برنامه برتری هوایی نسل آینده (NGAD)، یک نمونه آزمایشی از هواپیمای X-Plane ساختند که یک نمونه طبق برنامهریزیها در سال ۲۰۱۹ به پرواز درآمد و حالا مشخص شد که نمونه بعدی نیز در سال ۲۰۲۲ پرواز کرد.
حالا و پس از امضای قرارداد ستاد نیروی هوایی آمریکا با کمپانی بوئینگ، آلوین، رئیس ستاد نیروی هوایی آمریکا دراینباره گفت: «در پنج سال اخیر، هواپیماهای X-Planes بهصورت بیسروصدا، زیربنای برنامه F-۴۷ را بنا نهادند، صدها ساعت پرواز کردند، مفاهیم پیشرفته مورد آزمایش قرار گرفتند و ثابت شد که میتوانیم با اطمینان مرزهای فناوری را گسترش دهیم.»
افشای راز توسط DARPA
در آن زمان مشخص نبود که هر دو فینالیست این برنامه، هواپیماهای نمایشی خود را به پرواز درآوردهاند. افشاگری دراینباره از بیانیه منتشرشده توسط DARPA (آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی) نشأت گرفت. در این بیانیه به این نکته اشارهشده که DARPA از سال ۲۰۱۴ و بهعنوان بخشی از مطالعه ابتکار برتری هوایی (Air Dominance Initiative)، مشارکتش را با برنامهای که بعدها به F-۴۷ تبدیل شد آغاز کرده است.
راب مکهنری، مدیر موقت DARPA دراینباره گفت: «معمولاً دههها طول میکشد تا اثرات تحولآفرین DARPA نمایان شود، اما امروز مفتخریم بتوانیم دستاوردهای ۱۰ سال تحقیق و توسعه DARPA که منجر به برنامه F-۴۷ شده است را به اشتراک بگذاریم؛ برنامهای که دوران جدیدی از برتری هوایی آمریکا را تعریف میکند»
برنامه NGAD که شامل توسعه جنگندههای نسل ششم است، ریشه در طرحی دارد که ابتدا بهعنوان پلتفرم ضد هوایی نفوذی (PCA – Penetrating Counter-Air) مطرح شد و هدف از آن، جایگزینی جنگنده رادارگریز F-۲۲ Raptor بود. این برنامه از همکاری نیروی هوایی با DARPA نشأت گرفت. فرانک کندال، وزیر سابق نیروی هوایی آمریکا، زمانی که معاون وزیر دفاع در امور فناوری و لجستیک بود، نقشی کلیدی در این پروژه داشت.
انجام پروازهای آزمایشی
طبق ادعاهای مطرحشده، حداکثر سه فروند جنگنده اولیه در این برنامه مخفیانه پرواز کردهاند. این احتمال وجود دارد که در این پرواز آزمایشی کمپانی نورثروپ گرومن (که در سال ۲۰۲۳ تصمیم گرفت از این رقابت خارج شود و روی پروژههای دیگر مانند بمبافکن B-۲۱ Raider و جنگنده نسل ششم نیروی دریایی بهعنوان بخش دیگری از NGAD تمرکز کند)، نیز یک نمونه آزمایشی را پرواز داده باشد، اما اطلاعات مشخصی دراینباره منتشرنشده است.
البته این ادعاها ممکن است نادرست باشند؛ چراکه فقط پرواز هواپیماهای بوئینگ و لاکهید مارتین تأیید شدهاند.
DARPA درعینحال به این نکته اشارهکرده که هر دو جنگنده نمایشی بوئینگ و لاکهید مارتین در مراحل ارزیابی، صدها ساعت پرواز انجام دادهاند ولی از وضعیت فعلی این هواپیماها خبری در دسترس نیست و شاید مأموریت آنها پایانیافته باشد، یا همچنان به پشتیبانی از NGAD و دیگر برنامهها ادامه دهند.
اما با توجه به تعداد زیاد ساعتهای پرواز، ریسک برنامه به میزان زیادی کاهشیافته است.
چرا بوئینگ؟
این ماجرا حاکی از آن است که انتخاب بوئینگ برای ساخت این جنگندهها، براساس دادههای واقعی حاصل از آزمایشهای پروازی انجامشده و بهصورت رقابتی صورت گرفته که احتمالاً عاملی تعیینکننده در تصمیم لاکهید مارتین برای اعتراض به این انتخاب خواهد بود.
در شرایطی که تدریجاً اطلاعات بیشتری درباره F-۴۷ در دسترس عموم قرار میگیرد، میتوان گفت که تصویر کلی از فرآیند توسعه این جنگنده در حال روشنتر شدن است.
منبع: twz
۵۸۳۲۱
