پیامد پنهان دنیاگیری کرونا: مغز شما حتی بدون ابتلا به ویروس احتمالاً پیرتر شده است

کرونا نه‌تنها ریه‌ها، بلکه مغزمان را هم بی‌آنکه بفهمیم تحت فشار گذاشته است. دنیاگیری کووید ۱۹ به‌جز پایان عادت‌های روزمره، شاید آغازی برای پیر‌شدن بی‌سروصدای مغزها هم بود. این تغییر نگران‌کننده حتی در افرادی بدون سابقه‌ی ابتلا هم دیده می‌شود، اما علت این اتفاق چیست؟

به‌گزارش نیوساینتیست، شواهد تازه نشان می‌دهند که مغز انسان‌ها حتی پیش از ابتلا به ویروس نیز تحت تأثیر کرونا قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهشی جدید، مغز افراد در همان ماه‌های اول شیوع، به‌طور میانگین ۵٫۵ ماه پیرتر شده است. محققان می‌گویند این تغییر ممکن است به‌دلیل استرس، انزوای اجتماعی یا دگرگونی سبک زندگی در دوران قرنطینه رخ داده باشد.

در حالی که برخی اثرات عصبی طولانی‌مدت کووید، مانند مه‌مغزی، کم‌وبیش شناخته‌شده‌اند، پژوهشگران هنوز تصویر روشنی از تأثیرات بلندمدت دنیاگیری بر عملکرد مغز ندارند. تیم پژوهش به رهبری علیرضا محمدی‌نژاد از دانشگاه ناتینگها انگلستان، برای رسیدن به سرنخی تازه، یک مدل هوش مصنوعی طراحی کردند که می‌تواند نشانه‌های پیری را در ساختار مغز تشخیص دهد. این مدل با ۱۵ هزار اسکن مغزی آموزش دید تا الگوهای تغییر مرتبط با افزایش سن را بیاموزد.

سپس، پژوهشگران از داده‌های ۹۹۶ داوطلب در بانک زیستی بریتانیا استفاده کردند. گروه اول شامل افرادی بود که هر دو اسکن مغزی‌شان پیش از قرنطینه‌ی مارس ۲۰۲۰ انجام شده بود و به‌عنوان گروه مرجع در نظر گرفته شدند. اما گروه دوم یک اسکن پیش از این تاریخ و یکی پس از آن داشتند. فاصله‌ی زمانی بین اسکن‌ها معمولاً سه سال بود و در تمام موارد، دست‌کم دو سال فاصله وجود داشت.

بر اساس یافته‌ها، پیری زودرس مغزی در مردان و در افرادی با محرومیت اقتصادی شدیدتر، چشمگیرتر بوده است. البته، باید توجه داشت که شرکت‌کنندگان مطالعه از بانک زیستی بریتانیا انتخاب شده‌اند؛ جمعیتی که به‌طور میانگین سالم‌تر، مرفه‌تر و کمتر متنوع هستند. بنابراین، نتایج ممکن است برای سایر گروه‌های جمعیتی صادق نباشد.

پژوهشگران معتقدند انزوای دوران قرنطینه، تغییر در سطح فعالیت‌های بدنی و حتی افزایش مصرف الکل، می‌تواند نقشی در تغییرات داشته باشد. در مقاله اشاره شده است که اثرات ممکن است «تا حدودی برگشت‌پذیر» باشند. با‌این‌حال، محدودیت جامعه‌ی آماری به ساکنان بریتانیا، باعث می‌شود نتوان با اطمینان درباره‌ی تأثیرات در دیگر کشورها سخن گفت. محمدی‌نژاد در پایان هشدار می‌دهد:

تأثیر واقعی دنیاگیری بر مغز گروه‌های آسیب‌پذیر احتمالاً بیش از چیزی است که در این پژوهش دیده‌ایم.

پژوهش در نشریه نیچر منتشر شده است.