وویجر ۱ در آستانه نقطه عطفی تاریخی: رسیدن به فاصله یک روز نوری از زمین در ۲۰۲۶

در اواخر سال ۲۰۲۶، یک جسم ساخت بشر برای نخستین بار در تاریخ انسان به فاصله کامل یک روز نوری از زمین خواهد رسید.

فضا بسیار وسیع است و اشیای ساخت انسان نسبتاً کند حرکت می‌کنند. سریع‌ترین سرعتی که تاکنون یک انسان تجربه کرده، توسط مأموریت «آپولو ۱۰» در سال ۱۹۶۹ ثبت شد و از آن زمان تاکنون شکسته نشده است. این پرواز فضایی رکورددار، سرعتی برابر با ۳۹٬۹۳۷٫۷ کیلومتر در ساعت داشت. با چنین سرعتی، پیمودن فاصله‌ای معادل یک واحد نجومی (AU)، یعنی فاصله بین زمین و خورشید، ۳٬۷۳۰ ساعت (تقریباً ۱۵۵ روز) زمان می‌برد.

حدود ۱۵۵ روز برای رسیدن به خورشید، آن هم فقط برای برخورد با آن، زمان بسیار زیادی است. در این مدت، نور و سیگنال‌های ارسالی از زمین فقط در ۸ دقیقه و ۲۰ ثانیه به مقصد می‌رسند؛ یادآوری واضحی از اینکه بی‌جرم بودن (مثل نور) چقدر در افزایش سرعت مزیت دارد!

اما در اوایل سال ۲۰۲۷، با رسیدن «وویجر ۱» به فاصله‌ای معادل یک روز نوری از خورشید، ما به شکل ملموس‌تری بزرگی فاصله‌ها در فضا و سرعت شگفت‌انگیز نور را تجربه خواهیم کرد.

وویجر ۱ در سال ۱۹۷۷ پرتاب شد و از آن زمان تاکنون به حرکت ادامه داده است. اکنون حدود ۱۶۶ واحد نجومی از زمین فاصله دارد و نخستین فضاپیمایی است که از هلیوسفر خارج شده، از هلیوپاز عبور کرده و وارد فضای میان‌ستاره‌ای شده است.

در وضعیت فعلی، حدود ۲۳ ساعت، ۵ دقیقه و ۳۶ ثانیه طول می‌کشد تا سیگنال‌هایی که از زمین به سوی وویجر ۱ ارسال می‌شوند به آن برسند. با سرعت فعلی فضاپیما که حدود ۶۱٬۱۹۵ کیلومتر در ساعت است، هنوز بیش از یک سال دیگر باقی مانده تا این فاصله به‌طور کامل به ۲۴ ساعت نوری افزایش یابد.

براساس محاسبات با استفاده از ابزار «Eyes on the Solar System» ناسا، این رویداد در ۱۵ نوامبر ۲۰۲۶ رخ خواهد داد، در حالی که فضاپیما در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۷ به فاصله یک روز نوری از خورشید خواهد رسید. پس از آن، وویجر ۱ به مسیر خود تحت هدایت ناسا ادامه خواهد داد تا زمانی که منبع تغذیه‌اش، احتمالاً در اوایل دهه ۲۰۳۰ میلادی، تمام شود.

راه‌های مختلفی برای تعریف «مرز منظومه شمسی» وجود دارد؛ مثلاً می‌توان آن را پایان محدوده سیارات یا مرز «ابر اورت» در نظر گرفت، جایی که تأثیر گرانشی خورشید به پایان می‌رسد و اجرام ممکن است همچنان به سوی خورشید بازگردند. هرچند کاوشگر وویجر از هلیوسفر خارج شده، می‌توان گفت که هنوز منظومه شمسی را به‌طور کامل پشت سر نگذاشته است.

ناسا توضیح می‌دهد: «در طول تاریخ، اخترشناسان بر سر این که منظومه شمسی کجا به پایان می‌رسد، اختلاف‌نظر داشته‌اند. یکی از دیدگاه‌ها این است که مرز منظومه جایی است که دیگر گرانش خورشید غالب نیست؛ نقطه‌ای دورتر از سیارات و ابر اورت. این مرز، به‌طور تقریبی، در میانه راه تا نزدیک‌ترین ستاره یعنی «پروکسیما قنطورس» قرار دارد. با سرعتی بیش از ۵۶ هزار کیلومتر در ساعت، رسیدن وویجرها به آن مرز نامشخص حدود ۴۰ هزار سال زمان می‌برد و در این مدت، مسافتی حدود دو سال نوری را طی خواهند کرد.»

خلاصه این که فضا، واقعاً بسیار، بسیار پهناور است.