وقتی شعر به کمک علم میآید؛ بررسی ردپای تنها گرازماهی آب شیرین دنیا در ادبیات باستانی چین
وقتی شعر به کمک علم میآید؛ بررسی ردپای تنها گرازماهی آب شیرین دنیا در ادبیات باستانی چین
در حدود سال ۱۷۶۵، «چیانلونگ»، امپراتور و شاعر چینی در حال قایقسواری در رود یانگتسه به سوی شهر شرقی «ژنجیانگ» بود که با منظرهای نفسگیر مواجه شد: گروهی از آنچه امروز به آنها گرازماهیهای بدون بالهی یانگتسه (Neophocaena asiaeorientalis) میگوییم، از سطح آب بیرون آمدند. او در شعری که بعداً در جلد دوم «مجموعه امپراتوری اشعار» منتشر شد، نوشت:
گرازماهیها نور ماه را در امواج نقرهای تعقیب میکردند، همچون اژدهایی که ابرهای طوفانزا را به پیش میکشد.
حدود ۳۰۰ سال بعد، دانشمندان برای ترسیم محدودهی تاریخی این پستاندار دریایی در خطر انقراض، صدها شعر باستانی چینی را بررسی کردند تا اشارهای به این حیوان کمیاب بیابند؛ به این امید که بتوانند پراکندگی تاریخی آن را ترسیم و تهدیدات کنونی علیه این زیرگونهی شکننده را بهتر درک کنند. گرازماهی یانگتسه منحصراً در رود یانگتسهی چین یافت میشود و تنها گرازماهی آب شیرین در جهان محسوب میشود. تنها حدود ۱۲۵۰ گراز ماهی در طبیعت باقی ماندهاند. یائویائو ژانگ، بومشناس در مؤسسهی آبزیزیستشناسیِ آکادمی علوم چین، میگوید:
دسترسی به دادههای تاریخی به ما امکان میدهد که متوجه شویم کاهش جمعیت از چه زمانی آغاز شد و این تغییرات را به تهدیدات احتمالی مانند تخریب زیستگاه، تغییرات اقلیمی، شکار بیش از حد، بیماری یا ورود گونههای مهاجم ربط دهیم.
