به گزارش خبرگزاری بیکینگ و براساس گزارش زومیت، در بحبوحه‌ی رقابت‌های فناورانه میان قدرت‌های بزرگ، چین گامی بلند به‌سوی آینده‌ی جنگ‌های هوشمند برداشته است. به‌زودی، یک پهپاد غول‌پیکر چینی با قابلیت حمل و پرتاب حدود صد پهپاد کوچک‌تر، به ناوگان ارتش این کشور می‌پیوندد. این پرنده‌ی پیشرفته فقط یک ابزار نظامی نیست، بلکه نمادی از جهش فناورانه در نبردهای مدرنی به‌شمار می‌آید که با کمک کلونی‌های خودمختار پهپادی و هوش مصنوعی، طراحی می‌شوند تا سامانه‌های پدافندی را به چالش بکشند.
طبق گزارش‌ها، بزرگ‌ترین هواپیمای پهپادبر جهان با نام «جو تیان»، تا پایان ماه ژوئن آماده‌ی ورود به میدان خواهد بود. این پرنده‌ی عظیم که به دلیل توانایی پرتاب انبوه هواپیماهای بدون سرنشین، مادر پهپادها نام گرفته، قرار است توان عملیاتی ارتش خلق چین را در حوزه‌هایی مانند نبرد، پایش، امداد و عملیات‌های اضطراری ارتقا دهد.
ویژگی برجسته جو تیان توانایی پرتاب پهپادهای انتحاری است
به‌گزارش ساوث چاینا مورنینگ پست، هواپیمای پهپادبر جو تیان پرنده‌ای بدون سرنشین است که وزنی معادل ۱۱ تن دارد و می‌تواند تا ۱۰۰ پهپاد کوچک‌تر با مجموع وزن ۶٫۶ تن را تا مسافت حدود ۷ هزار کیلومتر حمل کند. این پهپاد بزرگ برای نخستین بار در ماه نوامبر، در نمایشگاه بین‌المللی هوافضای ژوهای چین رونمایی شد. ژوهای مهم‌ترین نمایشگاه صنعت هوافضای این کشور به شمار می‌آید.
یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی جو تیان، توانایی در پرتاب پهپادهای انتحاری (کامی‌کازه) است که به آن‌ها مهمات پرسه‌زن نیز گفته می‌شود. این پهپادها می‌توانند مدت‌ها در آسمان منتظر هدف بمانند و پس از شناسایی، با برخورد انفجاری آن را نابود کنند. نمونه‌های مشابه این پهپادها، بارها در جنگ اوکراین استفاده شده‌اند. روسیه از آن‌ها برای حمله به زیرساخت‌ها و مراکز جمعیتی بهره می‌گیرد. در مقابل، اوکراین با ایجاد سامانه‌های پدافندی و حتی ساخت حفاظ‌هایی ابتدایی، تلاش کرده است تا از اهداف مهم خود محافظت کند.
جو تیان در مقایسه با پهپادهای انتحاری مرسوم، برای پرتاب دسته‌هایی کامل از پهپادهای هماهنگ‌شده طراحی شده است که می‌توانند با حمله‌ی گروهی، برخی سامانه‌های دفاع هوایی را به‌طور کامل دور بزنند یا از کار بیندازند. نگرانی از ساخت این کلونی‌های پهپادی به‌حدی است که سرهنگ اندرو کونیکی از تفنگداران دریایی ایالات متحده در نمایشگاهی نظامی اعلام کرد: «بزرگ‌ترین نگرانی من در شب‌ها، همین کلونی‌های پهپادی هستند.»
کارکرد گروهی پهپادها، قدرتی فراتر از اجزای منفردشان به آن‌ها می‌دهد، به‌ویژه وقتی با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین هماهنگ شوند. این فناوری‌ها پهپادها را قادر می‌سازند تا موانع را دور بزنند، در برابر اخلال‌ها مقاومت کنند و مأموریت‌های پیچیده را با هزینه‌ای کمتر از هزینه‌ی مقابله انجام دهند. چنین کلونی‌هایی می‌توانند در شرایطی خاص، حتی از سامانه‌های پیشرفته پدافند هوایی هم مؤثرتر ظاهر شوند.
بااین‌حال، درباره‌ی توان عملیاتی جو تیان در میدان نبرد همچنان ابهاماتی وجود دارد. اطلاعات فنی بسیار محدود است و برخی کارشناسان در مورد کاربرد واقعی‌اش در شرایط جنگی، ابراز تردید کرده‌اند. السا کانیا، پژوهشگر مرکز امنیت نوین آمریکا، در گفت‌وگو با لایوساینس تأکید کرد: «چین اغلب با نمایش پرزرق‌وبرق تسلیحات پیشرفته‌ی نظامی، اهداف بازدارندگی و تبلیغاتی را دنبال می‌کند، حتی زمانی که توان واقعی آن‌ها تأیید نشده باشد.»
جو تیان می‌تواند برای عملیات‌های زیست محیطی نیز مورد استفاده قرار گیرد
به‌گفته‌ی کانیا، ابعاد بزرگ جو تیان ممکن است بقایش را در مناطق درگیری، حتی با وجود تجهیز به فناوری‌های جنگ الکترونیکدشوار کند. از سوی دیگر، صنعت دفاعی چین یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان سامانه‌های بدون سرنشین در جهان است و رونمایی از چنین فناوری‌هایی می‌تواند برای تبلیغات و جذب مشتریان خارجی نیز سودمند باشد.
اما کاربردهای غیرنظامی جو تیان نیز شایان توجه هستند. طراحی ماژولار این هواپیمای پهپادبر به‌گونه‌ای است که می‌تواند برای عملیات‌هایی چون پایش منابع طبیعی، ارزیابی خسارات ناشی از بلایای طبیعی، جست‌وجوی بازماندگان و هدایت نیروهای امدادی در مناطق خطرناک، مورد استفاده قرار گیرد. این ظرفیت چندمنظوره جو تیان را به ابزاری کاربردی در سناریوهای غیرجنگی تبدیل می‌کند.
آغاز نخستین مأموریت جو تیان تا پیش از پایان ژوئن برنامه‌ریزی شده است. این مأموریت، فاز آزمایشی عملیاتی این پهپاد مادر خواهد بود. بزرگ‌ترین هواپیمای پهپادبر جهان پس از موفقیت در این مرحله، به‌طور رسمی به ناوگان پهپادهای ارتش چین خواهد پیوست.
۲۲۷۲۲۷
