هوش مصنوعی جای «تقریبا همه شغل‌ها» را می‌گیرد؛ ادعای یک محقق برجسته

استوارت راسل، استاد برجسته‌ی دانشگاه برکلی و یکی از تأثیرگذارترین محققان هوش مصنوعی، پس از بیش از ۴۰ سال پژوهش در این حوزه نه‌تنها آرام‌تر نشده، بلکه اکنون بیش از هر زمان دیگری نگران آینده است. او که نامش با کتاب مرجع «هوش مصنوعی: یک رویکرد مدرن» گره خورده است، هفته‌ای تا ۱۰۰ ساعت صرف هشدار درباره‌ی بحرانی می‌کند که به باورش می‌تواند تقریباً تمام جمعیت جهان را از داشتن شغل محروم کند.

راسل که نشان افتخار OBE بریتانیا را نیز دارد، در گفت‌وگو با استیون بارتلت در پادکست Diary of a CEO می‌گوید شوک اقتصادی پیش‌ِرو بسیار بزرگ‌تر از چیزی است که دولت‌ها تصور می‌کنند. به گفته‌ی او، سناریوهایی مانند «۸۰ درصد بیکاری» دیگر علمی‌تخیلی نیستند؛ رهبران سیاسی اکنون مستقیماً با چشم‌انداز حذف گسترده‌ی مشاغل مواجه‌اند.

راسل توضیح می‌دهد که سیستم‌های هوش مصنوعی تقریباً هر کاری را که امروز «شغل انسانی» می‌نامیم انجام می‌دهند؛ حتی حوزه‌هایی که تا همین چند سال پیش امن فرض می‌شدند. اومی‌گوید: «اگر بخواهید جراح شوید، ربات فقط هفت ثانیه لازم دارد تا به جراحی تبدیل شود که از هر انسان بهتر است.» از رانندگی و لجستیک گرفته تا حسابداری، مهندسی نرم‌افزار و حتی پزشکی، هیچ بخشی از موج خودکارسازی در امان نیست.

پیش‌بینی راسل فقط یکی از موارد رو‌به‌افزایش میان متخصصان است. به‌نوشته‌ی بیزنس‌اینسایدر، افرادی مانند اندرو یانگ، داریو آمودی (مدیرعامل آنتروپیک) و برخی محققان دیگر قبلاً هشدار داده‌اند که میلیون‌ها شغل در دهه‌ی آینده حذف خواهد شد. برخی مانند جنسون هوانگ و یان لیکان البته می‌گویند آینده بیشتر «تحول ماهیت کار» خواهد بود تا «نابودی کامل آن».

به‌هر حال راسل معتقد است حتی مدیران ارشد نیز در امان نیستند. او می‌گوید: «به حال مدیرعاملی باید تأسف خورد که هیئت‌مدیره از او بخواهد تصمیم‌گیری‌ها را به هوش مصنوعی بسپارد، وگرنه جای او را فرد دیگری می‌گیرد؛ زیرا رقبا از مدیرعامل‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و بهتر عمل می‌کنند.» این نگرانی را مدیران بزرگی مثل ساندار پیچای و سم آلتمن نیز مطرح کرده‌اند. برخی شرکت‌ها نیز رسماً اعلام کرده‌اند که بخشی از تعدیل نیروهای اخیرشان به دلیل استفاده از هوش مصنوعی بوده است.

راسل باور دارد حتی اگر هوش مصنوعی بدون خطر پیشرفت کند، چالش مهم‌تر «معنای زندگی» انسان‌ها است. او می‌گوید انسان‌ها از تلاش، حل مسئله و مفید بودن، هویت و انگیزه می‌گیرند. اکنون اگر روزی تمام کارهای تولیدی و فکری را ماشین‌ها انجام دهند، جامعه می‌تواند به سمتی برود که مردم فقط مصرف‌کننده‌های منفعل سرگرمی‌ها شوند؛ آینده‌ای که از نگاه او برای «شکوفایی انسانی» مناسب نیست.