«انجیسی ۳۴۶»(NGC ۳۴۶) که یکی از پویاترین مناطق ستارهزا در کهکشانهای نزدیک به شمار میرود، همیشه پر از رمز و راز بوده اما اکنون با وجود یافتههای جدید «تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) ناسا، کمتر مرموز است.
انجیسی ۳۴۶، در «ابر ماژلانی کوچک»(SMC) قرار دارد که یک کهکشان کوتوله نزدیک به راه شیری است. ابر ماژلانی کوچک در مقایسه با راه شیری، میزان کمتری از عناصری را در بر دارد که سنگینتر از هیدروژن یا هلیوم هستند و ستارهشناسان آنها را فلز مینامند. از آنجا که دانههای غبار موجود در فضا بیشتر از فلزات تشکیل شدهاند، دانشمندان انتظار داشتند که مقدار کمی گرد و غبار وجود داشته باشد و تشخیص آن دشوار باشد اما دادههای جدید جیمز وب خلاف این موضوع را نشان میدهد.
ستارهشناسان این منطقه را بررسی کردند زیرا شرایط و مقدار فلزات درون ابر ماژلانی کوچک شبیه به آن چیزی است که میلیاردها سال پیش و زمانی موسوم به «ظهر کیهانی»(cosmic noon) در کهکشانها دیده میشد که تشکیل ستاره در اوج خود بود. حدود دو تا سه میلیارد سال پس از انفجار بزرگ، کهکشانها با سرعت بالایی در حال تشکیل ستاره بودند. فرآیند شکلگیری ستارهها که در آن زمان اتفاق افتاد، هنوز کهکشانهایی را شکل میدهند که امروز آنها را در اطراف خود میبینیم.
«مارگارت میکسنر»(Margaret Meixner)، ستارهشناس «انجمن تحقیقات فضایی دانشگاهها»(USRA) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: یک کهکشان در طول دوره ظهر کیهانی، مانند ابر ماژلانی کوچک یک انجیسی ۳۴۶ نداشته، بلکه هزاران منطقه ستارهساز مانند این منطقه داشته است. در هر حال، حتی اگر انجیسی ۳۴۶ اکنون تنها خوشه بزرگی باشد که ستارههایی را در کهکشان خود تشکیل میدهد، فرصتی عالی برای کاوش در شرایطی پیش میآید که در ظهر کیهانی وجود داشته است.
پژوهشگران میتوانند با مشاهده پیشستارگانی که هنوز در حال شکلگیری هستند، بفهمند که آیا فرآیند تشکیل ستاره در ابر ماژلانی کوچک با آنچه ما در کهکشان راه شیری خود مشاهده میکنیم، متفاوت است یا خیر. «اولیویا جونز»(Olivia Jones)، پژوهشگر «مرکز فناوری نجوم بریتانیا» (UK ATC) و از پژوهشگران این پروژه گفت: با جیمز وب میتوانیم پیشستارههای سبکتری را که به کوچکی یک دهم خورشید هستند، بررسی کنیم تا ببینیم آیا فرآیند تشکیل آنها تحت تأثیر محتوای فلزی است یا خیر.
وقتی ستارهها شکل میگیرند، گاز و غبار را از ابر مولکولی اطراف جمع میکنند. مواد در یک قرص برافزایشی جمع میشوند که پیشستاره مرکزی را تغذیه میکند. ستارهشناسان، گازی را در اطراف پیشستارههای انجیسی ۳۴۶ کشف کردهاند اما مشاهدات جیمز وب، نخستین باری را نشان میدهد که آنها غبار را در این قرصها نیز شناسایی کردهاند.
«گیدو دی مارکی»(Guido De Marchi)، پژوهشگر «آژانس فضایی اروپا»(ESA) و از پژوهشگران این پروژه گفت: ما در حال مشاهده اجزای سازنده هستیم که نه تنها ستارگان، بلکه احتمالا سیارات را در بر دارد. از آنجا که ابر ماژلانی کوچک، محیطی مشابه با کهکشانهای ظهر کیهانی دارد، ممکن است که سیارات سنگی زودتر از آنچه ما فکر میکردیم در جهان شکل گرفته باشند.
انتظار میرود که این دادهها، بینش جدیدی را در مورد موادی که روی پیشستارهها جمع میشوند و همچنین محیطی که بلافاصله پیشستاره را احاطه میکند، ارائه دهند.
۵۸۵۸
