در سال ۲۰۱۹ فیلمی بهنام چاقوکشی (Knives Out) منتشر شد. اثری که قرار بود بهعنوان اولین قسمت از یک سری معمایی کار کند و دنیل کریگ در نقش یک کارگاه خصوصی در پی کشف راز یکسری قتل در قصه حضور داشته باشد. حال Glass Onion A Knives Out Mystery بهعنوان ادامهای بر چاقوکشی از سمت نتفلیکس منتشر شده و دنیل کریگ در نقش بنوا بلانک ، بهدنبال حل معمای قتل دیگری میرود. این فیلم با شخصیتها و داستانی متفاوت نسبت به قسمت قبل ساخته شده است و تنها دنیل کریگ و ریان جانسون نقطهی مشترک بین این دو فیلم خواهد بود.
Glass Onion A Knives Out Mystery، اقتباسی از فرمول معماهای کلاسیک قتل آگاتا کریستی است. فیلم برای ارائهی خود روایت تازهای را ترتیب داده و با استفاده از ایدههای زندگی مدرن امروزی داستان خود را پیش میبرد. هرکول پوآرو شخصیت جذاب دنیای داستانهای معمایی، کارکتری حذف نشدنی از جهان برداشتها و اقتباسهای سینمایی است، کارکتری خاص که رازهای اطرافش اتفاقاتی چالشبرانگیز برای طرفداران این نوع از فیلمها در همهی دوران حیات سینما خواهد بود. Glass Onion A Knives Out Mystery درکنار اقتباسهای بسیار دیگری که امروزه از پوآرو و دیگر داستانهای اینچنینی ساخته شده، اثری متفاوتتر است، چراکه جانسون بهشدت سعی در آمیختن قصهای قدیمی با ایدههایی نوین و جدید را دارد، حال باید دید که فرمول ساخته شدهی این کارگردان به دل فرمولهای قدیمی معمایی مینشیند یا نه؟
در ادامه بخشهایی از داستان فیلم مشخص میشود
در قسمت قبلی این سری معمایی، بنوا بلانک استخدام شده بود تا گره از راز قتل یا خودکشی داستاننویس معروفی باز کند. در Glass Onion A Knives Out Mystery، او طی یک دعوت پیچیده به جزیرهای در یونان میرود تا در آنجا بفهمد چه کسی پشت مرگ بهظاهر خودخواستهی اَندی، شریک مردی میلیاردر وجود دارد. پیاز شیشهای بعد از یک ساعت مقدمهچینیهای طولانی شروع میشود. مخاطب مدت زمان نسبتا زیادی را منتظر میماند تا فیلم سر اصل مطلب برود و بگوید که اوضاع از چه قرار است. این فیلم برخلاف قسمت قبلیاش ایدههای اجتماعی متنوعی را همراه خود دارد، از کووید ۱۹ گرفته تا شباهتهای کارکتری مایلز بران به ایلان ماسک و پروژههای دیوانهوارش، همهوهمه در این قصه حضور دارند.
Glass Onion A Knives Out Mystery، فیلمی با دو تکهی داستانی است: طنز و معما. پیرنگ با درامی برگرفته از زندگی شخصیتها شروع میشود، تماشاگر را به ابعاد مختلفی از زندگی آنها میبرد و هرآنچه که از دید خود لازم میداند را به مخاطباش میگوید. ایدهها و گفتگوهای اجتماعی در اینجا شکل میگیرند، تجربیات زندگی در دوران اپیدمی نشان داده میشوند، منبع تغذیهی سیاستمداران توخالی به مخاطب معرفی میشود و ماهیت خندهدار شبکههای اجتماعی خودشان را نشان میدهند. درواقع ریان جانسن، فیلم خود را با هجوی بر زندگی سیاستمداران، غولهای شبکههای اجتماعی، سلبریتیها و میلیاردرها آغاز میکند. این هجو تا زمانیکه قصهی اصلی شروع میشود و دیو باتیستا به قتل میرسد ادامه پیدا میکند.
بعد از قتل دیو باتیستا، فیلم وارد مسیر جدیدی میشود و جنبهی دیگری از پیرنگ خود را رو میکند. پیاز شیشهای آستر معما بهخود میگیرد و بنوا بلانک را وسط قصه میاندازد. از اینجا به بعد Glass Onion، بهدنبال پیکربندی دنیایی شبیهبه جهان ادبیات معمایی کلاسیک است و از آن هجوی که در نیمهی ابتدایی به راه انداخته بود، فاصله میگیرد. قتل دوک نقطه عطف فیلم است، شوکی که پیاز شیشهای را بهسمت یک معما پرتاب کرده و در حال چینش تکه پازلهایی برای شروع حل معمای دو قتل است. این نقطه عطف آنقدری سریع، بدون مقدمه و برقآسا اتفاق میافتد که مخاطب برای هماهنگ کردن خودش با دنیای جدید فیلم به فرصت نیاز پیدا میکند.
بعد از این اتفاق ما با فیلمی طرف هستیم که ساختارش بهم ریخته و کارگردان در بهم بافتن تکههای معما، طنز و درام بازمانده است. چاقو کسی ۲ از اینجا به بعد شبیه اثری است که پردههایش با یکدیگر همخوانی ندارند و تنها بهواسطهی یک فلشبک به یکدیگر تنیده شدهاند. مخاطب از شروع فیلم تا اواسط قصه، با دنیایی طنزآلود و پر از مضمونهای اجتماعی همراه است، سکانسهایی که هیچ ارتباطی با ایدهی اصلی فیلم ندارند و جهان دیگری برای تماشاگر میسازند. ایدهی معمایی و ایدهی کمدی فیلم، هرکدام بهتنهایی خوب کار میکنند و میتوانند ذهن مخاطب را برای مدتی در اختیار بگیرند اما اگر بخواهیم بهعنوان مجموعهای یکپارچه به آنها نگاه کنیم، تنها دچار خستگی و بیهودگی خواهیم شد. به بیانی دیگر هرکدام از قسمتهای فیلم بهتنهایی میتوانند، داستان جذابی داشته باشند و اگر هر کدام از آنها را از کلیت فیلم حذف کنیم به قسمت دیگر آسیبی نمیرسد.
Glass Onion A Knives Out Mystery، خالق هرکول پوآرویی برای دنیای مدرن امروزی است. بنوا بلانک از دنیای قهرمانهای ادبیات معمایی و کلاسیک میآید، جائی که قهرمانهایش اشتباه نمیکنند و یک سروگردن از دیگر کارکترهای قصه بالاتر هستند. بلانک شبیه پوارو به این داستان وارد میشود و وسط بزرگترین همهگیری قرن کار خود را شروع میکند. ریان جانسون در پیاز شیشهایاش، بلانکی متفاوت نسبت به Knives Out ساخته و سعی در پرداخت کارکتری نهچندان جدی دارد. در فیلم چاقوکشی دانیل کریگ، شخصیتی مقتدر، جدی و سختکوش است که بهدنبال حل معمای قتل پدر خانواده تمام حواس خود را بکار گرفته است و فیلم روی اقدامات او میچرخد اما در Glass Onion، نقش بنوا بلانک به حاشیه رانده شده و مخاطب در میان دیگر کارکترها باید بهدنبال او باشد.
حتی وقتی نیز دوک کشته میشود و طبق قوانین داستانهای معمایی، شرایطی برای آغاز مأموریت بلانک شکل میگیرد، باز هم او کارکتری در سایه است و نمیتوان بهعنوان شخصیت اول قصه به او نگاه کرد، چراکه این کارکتر نه دست به کنشهای دراماتیکی زده و نه نقش پررنگی را برای حل معما بهعهده دارد. درواقع شخصیت بلانک متفاوتتر از چیزی است که در نسخههای کلاسیک هرکول پوآرو آمده است. در پیاز شیشهای، ریان جانسون سعی در خلق پوآرویی دارد که از آن خودش باشد، یک کارکتر برای جهان امروزی. کاراگاهی که در میان آدمهای باهوش زندگی میکند و نیاز چندانی به خاص نشان دادن خودش ندارد.
داستان پیاز شیشهای در سطحیترین شکل ممکن و به دور از تنشی دراماتیک شکل گرفته است. ریتم اثر کند است و شخصیتها با پرداخت نهچندان عمیقی در طرح حضور دارند. نه معمای قتل پرپیچ و خمی انتظار تماشاگر را میکشد و نه طنزش آنقدری گزنده است که مخاطب را غافلگیر کند. چاقوکشی نسبت به Glass Onion A Knives Out Mystery، اثری منسجمتر و قابلقبولتر بود. جانسون در فیلم Knives Out، ریسک نمیکند و قوانین را مرحله به مرحله پیش میبرد اما در این فیلم او خیال ریسک به سرش میزند و از بُعد معمایی ماجرا کم میکند تا اثری با طعم طنز تاریک داشته باشد. اما نتیجهی این ریسک اثری چندتکه است. فیلمی که حتی پلانهای حاوی قتلهایش نیز با تعلیقی شکننده همراه شده و تماشاگر میداند که قاتل به راحتترین شکل ممکن به دام خواهد افتاد. جانسون هرآنچه را که در قسمت قبلی این سری بهدست آورده بود در اینجا از دست میدهد.
بنوا بلانک در Knives Out، بهعنوان کاراگاهی خصوصی وارد دنیای سینما شد. جانسون در آن فیلم تمام سعیاش را کرد تا که در ذهن مخاطب کارکتری جدید از دنیای کاراگاهان پررمزوراز بسازد. بلانک اما در فیلم پیاز شیشهای تمام آنچه را که برایش در قسمت قبلی مهیا شده بود را از دست میدهد، چراکه نه در موقعیت قتلی درست و حسابی قرار میگیرد و نه مجالی برای عرضهی خود پیدا میکند. Glass Onion A Knives Out Mystery، تنها یک فیلم پرزرقوبرق با چاشنیهای گزندهی مصنوعی از مضامین اجتماعی است. اثری نهچندان تودار که در ایدههایش درجا میزند.
