«هلگا» (Helga) و «زوهر» (Zohar) دو آدمک شبیهسازی شده زنان هستند که در ماموریت جدیدی به دور ماه سفر میکنند. هدف ناسا بررسی خطر تشعشعات برای فضانوردان زن است.
به نظر میرسد زنان به علت ساختار فیزیکی خود بیشتر از مردان در معرض خطر ناشی از اثرات مضر تشعشعات فضایی قرار دارند. مطالعات در مورد قرار گرفتن در معرض تشعشعات برای مردان و زنان نشان میدهد که احتمال ابتلای زنان به سرطان بیشتر است. مطالعات جدیدتر نشان میدهند تشعشعات فضایی بر سلامت باروری زنان نیز تاثیر منفی میگذارند.
ناسا در یکی از مهمترین پروژههای خود با نام «آرتمیس» قصد دارد انسان را مجددا به ماه بفرستد. اما پیش از آن نیاز است مطالعات جدیدی صورت گیرد. ناسا قصد دارد دو ماکت شبیهسازی بدن زنان را به فضا بفرستد تا میزان خطرات تشعشعات برای زنان را مطالعه کند.
این دو پیکر از بدن یک زن بالغ الگوبرداری شدهاند و هلگا (Helga) و زوهر (Zohar) نام دارند. آنها به همراه یک سرنشین که وظیفه ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به پرواز و تشعشعات محیطی را دارد، با کپسول «اوریون» به فضا فرستاده میشوند. یکی از این ماکتها به جلیقه محافظ تشعشع مجهز خواهد بود.
هدف برنامه آرتمیس بازگرداندن انسان به سطح ماه برای اولین بار پس از 50 سال گذشته است. اما اینبار آژانس فضایی قول داده است تا اولین زن را در تاریخ روی سطح غبارآلود ماه فرود آورد.
بدین ترتیب، ناسا در تلاش است تا پیش از فرستادن مجدد اولین انسانها به سطح پس از 50 سال، خطرات تشعشعات فضایی را برای فضانوردان خود کاهش دهد. این تلاش برای کاهش خطرات در سفرهای طولانی مدت فضایی از اهمیت بالایی برخوردار است.
آدمکهای هلگا و زوهار بخشی از آزمایش «MARE» هستند که توسط مرکز هوافضای آلمان «DLR» طراحی شدهاند. ماموریت آرتمیس-1 که از این دو آدمک برای بررسی خطرات تشعشعات استفاده میکند، زمینه را برای ماموریت «آرتمیس-2» فراهم میآورد که در اوایل 2024 انسانها را به ماه خواهد برد.
«توماس برگر» رئیس گروه بیوفیزیک در بخش زیستشناسی تشعشعی در بخش پزشکی سازمان فضایی DLR گفت: «ما به دنبال این هستیم که چگونه میزان تشعشعات فضایی بر بدن زنان در طول یک پرواز اثر میگذارد. ما میخواهیم بدانیم به چه روشی میتوان با این خطرات مقابله کرد.»
به گفته DLR آدمکها نمونه شبیهسازی شده استخوانها، بافتهای نرم و اندامهای یک زن بالغ هستند که به ده هزار حسگر غیرفعال و 34 آشکارساز تشعشع فعال مجهز شدهاند. یکی از آدمکها با نام هلگا بدون محافظت به ماه سفر میکند، اما دیگری – زولگا – جلیقهای خواهد پوشید تا پس از بازگشت به زمین، میزان حفاظت آن در برابر تابشهای خورشیدی یا ذرات محبوس شده در جو زمین بررسی شود.
