میلیاردر معروف از تولید دیتاسنترهای فضایی می‌گوید

جف بیزوس پیش‌بینی می‌کند طی ۱۰ تا ۲۰ سال آینده دیتاسنترهای عظیمی در مدار زمین ساخته خواهند شد؛ جایی که دسترسی دائمی به انرژی خورشیدی و امکان خنک‌سازی ساده‌تر می‌تواند این مراکز را از نظر کارایی و هزینه برتری قابل‌توجهی نسبت‌به نمونه‌های زمینی بدهد.

به گزارش رویترز، چنین طرحی در حال حاضر از نظر اقتصادی غیرعملی است و به پیشرفت‌های بزرگی نیاز دارد.

بیزوس، بنیان‌گذار آمازون و بلو اوریجین، در گفت‌وگو با جان الکان، رئیس فراری، در رویداد Italian Tech Week تورین گفت: «یکی از اتفاق‌هایی که در ۱۰ سال آینده یا شاید حداکثر در ۲۰ سال آینده رخ می‌دهد، ساخت دیتاسنترهای عظیم با توان گیگاواتی در فضا است.»

افزایش جهانی استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های ابری، زیرساخت‌های فعلی پردازش را از نظر تأمین انرژی و خنک‌سازی به مرز ظرفیت رسانده است. همین مسئله باعث شده برخی شرکت‌ها گزینه‌های تازه‌ای را بررسی کنند؛ از ساخت دیتاسنتر روی کشتی‌ها گرفته تا انتقال آن‌ها به کشورهای شمالی یا حتی استقرار در اعماق اقیانوس.

به گفته‌ی بیزوس، فضا منبعی از انرژی خورشیدی فراهم می‌کند که تحت‌تأثیر ابر، باران یا چرخه‌ی شبانه‌روز قرار نمی‌گیرد. نبود چنین محدودیت‌هایی جمع‌آوری انرژی را پایدار و مداوم می‌کند و برای استفاده‌ی ۲۴ ساعته کاملاً عملی خواهد بود.

از سوی دیگر، دمای فضا از ۱۲۰- درجه در مقابل تابش خورشید تا ۲۷۰- درجه در سایه تغییر می‌کند؛ شرایطی که فرآیند خنک‌سازی را به‌مراتب ساده‌تر خواهد کرد. این ویژگی‌ها می‌تواند مدار زمین را به مکانی ایدئال برای وظایف سنگین محاسباتی مانند آموزش مدل‌های هوش مصنوعی تبدیل کند که نیازمند انرژی عظیم و دائمی هستند.

از نظر فنی، می‌توان در مدار زمین حدود یک گیگاوات برق پایدار با پنل‌های خورشیدی تولید کرد؛ اما مقیاس این پروژه بسیار بزرگ است. تابش خورشید در مدار زمین حدود ۱۳۶۶ وات‌برمترمربع است. سلول‌های خورشیدی سه‌لایه‌ی پربازده حداکثر ۳۵ درصد آن را به برق تبدیل می‌کنند و پس از محاسبه‌ی تلفات در سیم‌کشی و انتقال حرارت، خروجی خالص در عمل چیزی بین ۳۰۰ تا ۴۱۰ وات‌برمترمربع خواهد بود.

بر همین اساس، ساخت چنین دیتاسنترهایی به ۲٫۴ تا ۳٫۳ میلیون مترمربع پنل خورشیدی نیاز دارد؛ یعنی آرایه‌ای مربعی با طول هر ضلع بین ۱٫۵۶ تا ۱٫۸۲ کیلومتر. وزن همین پنل‌ها به‌تنهایی بین ۹۰۰۰ تا ۱۱٬۲۵۰ تُن خواهد بود، بدون محاسبه‌ی سازه‌ها، کابل‌کشی و تجهیزات کنترلی.

انتقال چنین وزنی به مدار پایین زمین با پرتابگرهایی مثل Falcon Heavy اسپیس‌ایکس که حداکثر ۶۴ تُن بار حمل می‌کند، هزینه‌ای بین ۱۳٫۷ تا ۱۷٫۱ میلیارد دلار خواهد داشت؛ اما با برآورد بدبینانه‌تر بالای ۲۰۰۰ دلار به ازای هر کیلوگرم، هزینه به بیش از ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد و تنها برای انتقال پنل‌ها بیش از ۱۵۰ پرتاب لازم خواهد بود.

از سوی دیگر، تقریباً تمام انرژی ورودی به گرما تبدیل می‌شود و این گرما باید به‌وسیله‌ی رادیاتورها به فضا تابش داده شود. بنابراین برای دفع بار حرارتی بیش از یک گیگاوات، به میلیون‌ها مترمربع رادیاتور نیاز است. وزن و هزینه‌ی انتقال چنین رادیاتورهایی هنوز مشخص نیست؛ اما از آن‌جا که معمولاً سنگین‌تر از پنل‌های خورشیدی هستند، صحبت از ده‌ها میلیارد دلار هزینه‌ی اضافی خواهد بود.