تینا مزدکی_ما معمولاً درگیر پرسشهای بزرگی دربارهی دنیا هستیم به عنوان مثال اینکه چند ستاره در کهکشان راهشیری میدرخشند، چند دانه شن در بیابانهای جهان پنهان شدهاند و یا چند مورچه در زمین زندگی میکنند؟ برای مدتها این سؤالها بیپاسخ میماندند، اما حالا با پیشرفت علم، مدلهای یادگیری ماشینی و تحلیل دادههای وسیع، دانشمندان کمکم دارند جوابهایی برایشان پیدا میکنند.
مورچهها، محبوب زمین
برای زیستشناسان، دانستن تعداد حشرات، بهویژه مورچهها، کلید درک بهتر از اکوسیستمهاست. این حشرات کوچک، در تعداد باورنکردنی، تقریباً همه جای دنیا زندگی میکنند. در مطالعهای گسترده، دو زیستشناس به نامهای سابینه نوتن و پاتریک شولتایس از دانشگاه وورتسبورگ آلمان، تمرکزشان را روی یکی از سرسختترین و موفقترین گونههای جانوری گذاشتند، یعنی مورچهها.
حدود ۲۲ هزار گونهی شناختهشدهی مورچه در دنیا وجود دارد. موفقیت حیرتانگیزشان مدیون ساختار اجتماعی پیشرفتهایست که در آن برخی مسئول تولیدمثل، برخی مراقب بچهها، و برخی جمعآوری غذا هستند و جالب اینجاست که هیچ فرماندهای وجود ندارد. همه چیز با هوش جمعی پیش میرود.
کلونیهای مورچه میتوانند پل بسازند، قارچ پرورش دهند، شتهها را مثل دام نگهداری کنند و حتی در برخی وظایف گروهی، از انسانها موفقتر عمل کنند.
مورچهها بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری دیده میشوند. در جنگلها، بین برگها لانه میسازند و در بیابانها روی خاک داغ میچرخند. این الگوها به دانشمندان کمک میکند بفهمند دما، پوشش گیاهی و بارندگی چه تأثیری بر پراکندگی مورچهها دارد. هرچند نقشهای مورچهها همیشه مثبت نیست؛ برخی گونههای مهاجم مانند مورچههای آتشین ممکن است به محیطهای طبیعی آسیب بزنند.
وزن مورچهها از پرندهها و پستانداران بیشتر است
برای اولین بار، دانشمندان با تجمیع دادههای ۴۸۹ مطالعه در نقاط مختلف دنیا، تخمینی از جمعیت جهانی مورچهها بهدست آوردند، ۲۰ کوادریلیون مورچه یعنی ۲۰، با ۱۵ صفر و نه فقط تعداد، بلکه جرم زیستیشان هم باورنکردنیست، وزن کلی مورچهها بیشتر از مجموع پرندهها و پستانداران وحشی دنیاست و حدود ۲۰ درصد از جرم زیستی انسانها را تشکیل میدهد.
مورچهها در اکوسیستم نقش چشم گیری دارند. در هر هکتار زمین، مورچهها سالانه تا ۱۳ تن خاک جابهجا میکنند، بذر گیاهان را پخش میکنند و به رشد آنها در مناطق دور از گیاه مادر کمک میکنند، به تجزیهی مواد مرده و بازیافت مواد مغذی کمک میکنند. علاوه بر این آنها باعث نفوذ بهتر آب در خاک میشوند و همچنین حلقههای مهمی در زنجیره غذایی هستند.
چرا دانستن تعداد مورچهها مهم است؟
درک جمعیت مورچهها میتواند به حفاظت از اکوسیستمها، پیشبینی مهاجرت گونهها به دلیل تغییرات اقلیمی، و مقابله با تهدیدات گونههای مهاجم کمک کند. در بعضی مناطق، این حشرات بهعنوان آفت دیده میشوند، اما بدون آنها، بسیاری از چرخههای طبیعی زمین دچار اختلال میشوند. در نهایت، این تحقیق اولین تلاش بزرگ برای تخمین کمّی جمعیت مورچهها در سطح جهانیست—و شاید مقدمهای باشد برای درک بهتر اینکه این حشرات کوچک، چه نقشی بزرگ در حفظ تعادل طبیعت دارند.
منبع: earth
۲۲۷۳۲۳
