محبوس‌شدن درون آتنا؛ سرنوشت غم‌انگیز اولین ماه‌نورد رباتیک آمریکا در نیم‌قرن گذشته

ربات کوچک شجاعی که به‌تازگی به ماه سفر کرده بود، به سرنوشتی وحشتناک دچار شده است. کمتر از دو هفته پیش، ماه‌نشین «آتنا» از شرکت «اینتوئتیو مشینز» در دهانه‌ای نزدیک قطب جنوب ماه به صورت افقی فرود آمد. این وضعیت نامناسب هنگام نزول، واژگونی ماه‌نشین را در پی داشت و مانع از جمع‌آوری انرژی خورشیدی در موقعیت ناپایدارش شد. آتنا که تحت حمایت ناسا قرار داشت، کمتر از ۲۴ ساعت پس از رسیدن به مقصد، مرده اعلام شد.

سرنوشت ربات دیگری به نام «پلتفرم خودران جستجوگر متحرک» (MAPP) که درون ماه‌نشین قرار داشت، حتی غم‌انگیزتر بود. این ربات کوچک با طولی حدود ۳۰ سانتی‌متر و ساخته‌شده توسط استارتاپی به نام Lunar Outpost، سفر را بدون آسیب و به سلامت پشت سر گذاشت و آماده بود تا روی سطح سنگی ماه حرکت کند. اما آتنا با واژگونی روی یک سمت خود، به‌طرز بی‌رحمانه تنها خروجی MAPP را مسدود کرد. درنتیجه این ربات کوچک به دام افتاد و درنهایت به آرامی جان خود را از دست داد.

با‌این‌حال، ربات شجاع کوچک موفق شد برخی داده‌ها را به زمین ارسال کند که قابلیت استقرار آن را نشان می‌داد. MAPP همچنین توانایی‌های علمی خود را در فضا به نمایش گذاشت.

اگر MAPP می‌توانست آزاد شود یا اگر آتنا فرود خود را به درستی انجام می‌داد، به اولین ماه‌نورد رباتیک آمریکایی تبدیل می‌شد که با موفقیت روی سطح ماه مستقر می‌شود. همچنین می‌توانست اولین ربات خصوصی باشد که روی خاک دنیایی فرازمینی به حرکت درمی‌آید.

از بین سیستم‌های MAPP، یک دستگاه قرار بود به شبکه 4G آزمایشی ساخت نوکیا که از ماه‌نشین آتنا پخش می‌شد، متصل شود. این ربات همچنین از تجهیزات مورد نیاز برای جمع‌آوری نمونه‌ای از رگولیت قمری (خاک سطحی ماه) برخوردار بود و شرکت قصد داشت آن را به قیمت یک دلار به ناسا بفروشد. این اقدام می‌توانست به عنوان اولین نمونه رگولیت تجاری جمع‌آوری شده، پیش‌زمینه قانونی و مالی برای استفاده از منابع فضایی در آینده را فراهم کند.

متأسفانه، آرزوهای یادشده حداقل درحال حاضر بر باد رفت؛ زیرا آتنا نقطه فرود مورد نظر خود را از دست داد و نتوانست روی کوهی با قله صاف به نام «مانس موتون» که تقریباً در ۱۶۰ کیلومتری قطب جنوبی ماه قرار دارد، فرود بیاید. با توجه به اینکه آتنا روی پهلو افتاد، مأموریتی که قرار بود ده روز طول بکشد، به سختی یک روز دوام آورد.

بااین‌حال، این آخرین باری نخواهد بود که از هر دو شرکت خبری خواهیم شنید. شرکت اینتوئتیو مشینز دو مأموریت دیگر به ماه با ناسا را برای سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی کرده؛ در حالی که Lunar Outpost نیز اعلام کرده است که برنامه‌هایی برای اکتشافات اضافی دارد؛ از جمله بازگشت به قطب جنوبی و بازدید از عارضه‌ای جالب در ماه به نام راینر گاما.