امیرحسین فوقانی_ فیلها، میمونها، دلفینها، زاغیهای اوراسیا و ماهیهای وراس تنها برخی از حیواناتی هستند که به انسانها و شامپانزهها در این باشگاه انحصاری ملحق میشوند و هر کدام به بازتاب آنها به گونهای پاسخ میدهند که نشان از درک آنها از خود دارد.
دانشمندان اکنون پنگوئن های آدلی را در آزمایش آینه قرار داده اند و نتایج متفاوتی به دست آورده اند. اگرچه ممکن است زودهنگام به این نتیجه برسیم که پنگوئنها احساس خودآگاهی دارند، اما تیم تحقیقاتی هنوز احساس میکنند شواهد کافی برای قابل قبول بودن آن وجود دارد.
آزمایش آینه ای که در دهه ۱۹۷۰ توسط گوردون گالوپ ایجاد شد، به یک آزمایش کلاسیک برای نشان دادن خودآگاهی در حیوانات تبدیل شده است. روش نسبتاً ساده است. حیوانات ابتدا به آینه عادت می کنند تا به حضور و بازتاب آن عادت کنند. وقتی آزمودنی آرام میگیرد، علامت واضحی در جایی روی بدن او قرار میگیرد، جایی که نمیتواند مستقیماً آن را ببیند. با دیدن علامت در آینه، یک حیوان خودآگاه به گونهای رفتار میکند که نشان میدهد متوجه میشود که بدن خود علامت گذاری شده است، نه شخص دیگری.
هر چقدر هم که تصور واکنش به یک بازتاب در شرایط مختلف شهودی به نظر برسد ممکن است نشان دهنده نوعی تمایز در خود باشد، این آزمون بدون محدودیت نیست. با این حال، این یکی از معدود وسایلی است که میتوانیم از طریق آن تفکر ذهن دیگری را بررسی کنیم.
در یک مطالعه مقدماتی که در انتظار بررسی همتایان بود، تیمی به رهبری پرابیر قوش دستیدار در وزارت علوم زمین هند، پنگوئنهای آدلی وحشی (Pygoscelis adeliae) را در طی یک سری آزمایشها به بازتاب خود معرفی کردند.
پنگوئن ها حیواناتی بسیار اجتماعی هستند و گونه های قطب جنوب برای تحمل سختی های سرد زمستان به توده های استعماری متکی هستند. آزمایش این حیوانات در شرایط وحشی نیز نسبتاً آسان است، برخلاف بسیاری از آزمایشهای آینهای دیگر که حیوانات را در محیط اسیر میخواستند.
۱۲ پنگوئن در شرایط مختلف در معرض آینه قرار گرفتند. هنگامی که به عنوان یک گروه در معرض قرار گرفتند، واکنش کمی وجود داشت، اما هنگامی که توسط محفظه های مقوایی جدا شدند و به صورت جداگانه در معرض آینه قرار گرفتند، حیوانات بازتاب خود را بررسی کردند.
این تیم در مقاله خود می نویسد: “پنگوئن ها حرکات سریعی روی سر، باله یا بدن خود انجام می دادند که برخی از آنها به نظر می رسید ژست باشد.” بسیاری از این حرکات و ژستها به سرعت تکرار میشدند، اما بهطور شگفتانگیزی، توجه بصری همه پنگوئنهای سوژه در تمام طول مدت اجرایشان، کاملاً روی تصاویر آنها بود.
پرندگان سعی نکردند با تصویر آینه ای خود تماس برقرار کنند یا نسبت به آنها تهاجم نشان دهند، این نشان می دهد که شاید تا حدی “می دانستند” پرنده در آینه نه دوست است و نه دشمن و فقط خودشان را رها می کنند.
با این حال، وقتی پنگوئنها با پیشانی قرمز علامتگذاری شدند، به تغییر ظاهرشان واکنش نشان ندادند.
تیم اعتراف می کند که شواهد حکایتی وجود دارد که همه پنگوئن ها حتی نمی توانند قرمز را ببینند، بنابراین آنها به این نتیجه اطمینان ندارند.
دستیدار و همکارانش پیشنهاد میکنند: «این گونه آزمایشها باید در آینده بهتر طراحی شوند، با این وجود، «تحقیقات ما به طور آزمایشی نشان میدهد که پنگوئنهای آدلی احتمالاً خودآگاه هستند، همانطور که پاسخ آنها به تصاویر خود در آینه نشان میدهد.»
منبع: ساینسآلرت
۲۲۷۲۲۷
