پهپادها برای حمله به مواضعی که نیاز به هدفگیری دقیق دارند یا نمیتوان آن اهداف را با استفاده از جنگنده و موشکهای بزرگ منهدم کرد، به ویژه اهدافی در مناطق کوهستانی به کار گرفته میشوند. ایران نیز در سالهای اخیر به کشورهای مهم سازنده پهپاد پیوسته است.
هواپیمای بدون سرنشین جنگی (UCAV) که به نام پهپاد جنگی شناخته میشود، برای جمع آوری اطلاعات، نظارت، دستیابی به هدف، و شناسایی استفاده میشود. امروزه از اغلب پهپادها در ماموریتهای نظامی نیز استفاده میشود و بیشتر این هواپیماهای بدون سرنشین نظامی قادر به حمل مهمات از جمله بمبهای هدایت شونده لیزری و انواع موشکهای پیشرفته کوچک هستند.
امروزه دیگر فناوری پهپاد منحصر به آمریکا یا کشورهای اروپایی نیست و در تعداد دیگری از کشورهای دنیا از جمله ایران با استفاده از فناوریهای روز پهپادهای پیشرفته ساخته شده به کشورهای متقاضی هم صادر میشود.
در این مطلب به تعدادی از پهبادهای مطرح ساخته شده در عرصه جهانی میپردازیم.
پهباد جنرال اتمیکس ام کیو ۱ پرادیتور – آمریکا
«جنرال اتمیکس ام کیو ۱ پرادیتور» (MQ-۱ Predator)که اغلب به عنوان هواپیمای بدون سرنشین شکارچی شناخته میشود یک پهپاد ساخته شده توسط کمپانی جنرال اتمیکس است که بیشتر در فاصله سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۸ توسط نیروی هوایی آمریکا (USAF) و آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) استفاده میشد. این پهباد در اوایل دهه ۱۹۹۰ برای شناسایی هوایی و نقشهای رصد رو به جلو طراحی شد، این پهپاد دوربینها و سنسورهای دیگر را حمل میکرد، این پهپاد بعدها برای حمل و شلیک دو موشک «AGM-۱۱۴ هلفایر» یا مهمات دیگر اصلاح و ارتقاء یافت. از این پهپاد در جنگهای افغانستان، پاکستان و مداخله ناتو در بوسنی، بمباران سال ۱۹۹۹ یوگسلاوی، جنگ عراق، یمن، جنگ داخلی لیبی در سال ۲۰۱۱، در سوریه در سال ۲۰۱۴ و بعدتر در سومالی نیز استفاده شد.
چنگدو GJ-1 – چین
چنگدو GJ-1 که با نام «وینگ لونگ ۱» نیز شناخته میشود، یک هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) با ارتفاع متوسط است که توسط گروه صنعت هواپیمای چنگدو در جمهوری خلق چین ساخته شده است. این پهپاد که برای استفاده به عنوان سکوی شناسایی و شناسایی هوایی در نظر گرفته شده است، میتواند به سلاحهای هوا به سطح برای استفاده در نقش هواپیمای جنگی بدون سرنشین (UCAV) مجهز شود. انواع حسگرها از جمله برجک مادون قرمز رو به جلو و رادار دیافراگم مصنوعی را میتوان روی چنگدو GJ-1 نصب کرد. علاوه بر این، این هواپیما قابلیت حمل سلاح را نیز دارد.ظرفیت کل این پهباد برای حمل حسگرها و سلاحها ۲۰۰ کیلوگرم است.
بایکار بایرکدار تی بی ۲ – ترکیه
پهباد «بایکار بایرکدار تی بی ۲» یک وسیله نقلیه هوایی جنگی بدون سرنشین (UCAV) در ارتفاع متوسط با استقامت طولانی است که قادر به انجام عملیات پرواز از راه دور یا خودکار است. این پهپاد توسط شرکت ترکیهای «صنایع بایکار ماکینا» عمدتا برای نیروهای مسلح ترکیه تولید میشود. پهپاد بیرقدار ۲ توسط یک خدمه هوایی در یک ایستگاه کنترل زمینی، نظارت و کنترل میشوند. توسعه پهپاد تا حد زیادی به سلجوق بایرکدار، دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه «ام آی تی» آمریکا نسبت داده شده است. تا ماه نوامبر ۲۰۲۱، پهپاد بایرکدار تی بی ۲، ۴۰۰ هزار ساعت پرواز را در سراسر جهان تکمیل کرده بود. مدل صادراتی این پهپاد نیز به ارتش تعدادی از کشورهای دیگر فروخته شده است. این پهپاد قادر به شلیک بمبهای هدایت شونده لیزری است.
نسکام براق – پاکستان
«براق» یک پهپاد بدون سرنشین (UCAV) است که به طور مشترک توسط کمیسیون ملی مهندسی و علمی (NESCOM) و نیروی هوایی پاکستان (PAF) توسعه و ساخته شده است. از سال ۲۰۰۴، آمریکا حملات بحث برانگیزی را با پهپادهای خود در مناطق شمال غربی پاکستان انجام داده است. برای سالها، پاکستان به آمریکا فشار میآورد تا به این کشور اجازه دهد پهباد «ام کیو ۱ پریدیتور» را خریداری کند، اما این درخواستها به دلیل ترس آمریکا از گسترش فناوری پهپادی رد شد. با افزایش ناامیدی از امتناع آمریکا از فروش پهباد و سیاسی شدن حملات پهپادهای در پاکستان، برنامه ساخت پهباد «براق» به طور پنهانی با همکاری میان نیروی هوایی پاکستان و کمپانی «نسکام» در سال ۲۰۰۹ آغاز شد. تصور میشود در ساخت «براق» از پهپاد آمریکایی ام کیو ۱ پیدیتور، پهپاد چینی «سی ای اس رینبو سی اچ ۳ ای» و پرنده ایتالیایی بدون سرنشین «سلکس اس فالکو» الهام گرفته شده باشد.
کرونشتات اوریون – روسیه
«کرونشتات اوریون» خانواده ای از پهبادها (UAV) روسی است که توسط گروه کرونشتات توسعه یافته است. انواع مختلفی از این پهپاد، هم برای بازار داخلی و هم برای بازار صادراتی روسیه تولید شده است. نسخه اصلی روسی این پهباد میتواند چهار بمب هدایت شونده یا چهار موشک را حمل کند و حداکثر قادر به حمل بار ۲۰۰ کیلوگرمی است. در ۲۴ آگوست ۲۰۲۱، گزارش شد که وزارت دفاع روسیه و کمپانی کرونشتات قراردادی را برای خرید ۵ گروه رزمی از نسخه ارتقا یافته اوریون (همچنین به عنوان سیروس) زا امضا کردند. هر گروه چندین پهپاد خواهد داشت. تحویل این پهبادها برای سال ۲۰۲۳ برنامه ریزی شده است.
بوئینگ ام کیو – ۲۸ گوست بت (پهپاد رادارگریز) – استرالیا
بوئینگ «ام کیو – ۲۸ گوست بت» که قبلا با نام سیستم تیمی نیروی هوایی بوئینگ (ATS) و پروژه وینگمن شناخته می شد، یک پهباد رادارگریز، چند منظوره و بدون سرنشین است که توسط بوئینگ استرالیا برای نیروی هوایی این کشور (RAAF) در حال توسعه است. این پهباد به عنوان یک هواپیمای بدون سرنشین چند برابر کننده نیرو طراحی شده است که قادر به پرواز در کنار هواپیماهای سرنشین دار برای پشتیبانی و انجام ماموریتهای مستقل با استفاده از هوش مصنوعی است. این پهباد از یک سیستم بسته ماموریت مدولار در دماغه استفاده میکند که در آن می توان کل دماغه هواپیما را جدا کرد و به سرعت با دماغه دیگری با مجموعهای متفاوت از تجهیزات یا تسلیحات برای ماموریتهای مختلف از جمله جنگ، شناسایی نیرو و جنگ الکترونیک جایگزین کرد.
کوراکس (کلاغ) محصول بی آی ای سیستمز (رادارگریز) – بریتانیا
کوراکس، همچنین به معنای کلاغ نیز شناخته میشود. این پهباد یک نمونه اولیه هواپیمای بدون سرنشین (UAV) برای نیروهای مسلح بریتانیا است که توسط BAE Systems Military Air & Information ساخته شده است. اولین پرواز آزمایشی آن در سال ۲۰۰۴ و پس از یک چرخه توسعه ده ماهه انجام شد. این پهباد اولین بار در ژانویه ۲۰۰۶ در معرض دید عموم قرار گرفت. کوراکس از فناوری مخفی کار رادار گریز استفاده میکند.
227227
