به گزارش بیکینگ، این فسیل که به گونه Cryptovaranoides microlanius تعلق دارد، با قدمتی ۲۰۵ میلیون ساله، قدیمیترین مارمولک مدرن جهان محسوب میشود. این کشف تاریخی نه تنها نشاندهنده ظهور اولیه مارمولکها در دوران تریاس (Triassic) است، بلکه به دانشمندان کمک کرده تا دیدگاهی دقیقتر از تاریخچه تکامل خزندگان و تنوع آنها پیدا کنند.
به نقل از یک پزشک، در سال ۲۰۲۲، تیمی از دانشمندان دانشگاه بریستول با انتشار نتایج پژوهشی در نشریه Science Advances اعلام کردند که Cryptovaranoides microlanius قدیمیترین مارمولک مدرن شناختهشده است. آنها با استفاده از تکنیکهای پیشرفته، از جمله اسکنهای سهبعدی و تحلیلهای دقیق استخوانشناسی، به این نتیجه رسیدند که این موجود به خانواده مارمولکها تعلق دارد و تاریخ ظهور آن را ۳۰ میلیون سال به عقب بازگرداندند.
اما در سال ۲۰۲۳، گروهی دیگر از محققان این ادعا را به چالش کشیدند و استدلال کردند که این فسیل ممکن است به دسته آرکوسورومورفها (Archosauromorphs) تعلق داشته باشد؛ گروهی که شامل کروکودیلها، دایناسورها و پرندگان است. این بحث علمی باعث شد تیم اصلی به بررسی دوباره فسیل بپردازند و نتایج اولیه خود را محک بزنند.
برای پاسخ به انتقادات، تیم تحقیقاتی دوباره به فسیل Cryptovaranoides بازگشتند و از ابزارهای پیشرفته تصویربرداری شامل اسکنهای اشعه ایکس و سیتی (CT Scan) استفاده کردند. این تصاویر جزئیاتی بینظیر از ساختار جمجمه، دندانها، فکها و استخوانهای اندامهای حرکتی را نشان داد. نتایج این بررسی نشان داد که تمام ویژگیهای این فسیل با مارمولکهای مدرن همخوانی دارد و فرضیه تعلق آن به آرکوسورومورفها رد شد.
یکی از مراحل کلیدی این پژوهش، تحلیل فیلوژنتیکی بود. در این فرآیند، صدها ویژگی آناتومیکی مارمولکها و خزندگان دیگر کدگذاری و با دادههای فسیل Cryptovaranoides مقایسه شد. این تحلیل بارها تکرار شد و هر بار همان نتیجه قبلی را تأیید کرد: Cryptovaranoides microlanius قدیمیترین مارمولک مدرن جهان است و ویژگیهای آن بهطور قطع با مارمولکهای امروزی و نه خزندگان دیگر مطابقت دارد.
اهمیت این کشف برای علم
این کشف نه تنها نقطه عطفی در شناخت تاریخچه تکامل مارمولکها محسوب میشود، بلکه به دانشمندان کمک میکند تا درک بهتری از زیستبوم دوران تریاس پیدا کنند. دوران تریاس، دورهای است که زمین تازه از یک انقراض بزرگ بهبود یافته بود و اولین دایناسورها و خزندگان دیگر در آن ظاهر شدند. کشف Cryptovaranoides نشان میدهد که مارمولکهای مدرن نیز در همین دوره به وجود آمدهاند و توانستهاند از انقراضهای بزرگ عبور کنند و تا به امروز زنده بمانند.
این پژوهش بار دیگر اهمیت بررسی دقیق دادههای فسیلی و استفاده از فناوریهای پیشرفته در مطالعات دیرینهشناسی را نشان داد. دانشمندان اکنون میتوانند با استفاده از یافتههای این پژوهش، به دنبال کشف نمونههای دیگر از مارمولکهای باستانی بگردند و تکامل آنها را با جزئیات بیشتری بررسی کنند. همچنین، این کشف میتواند به درک بهتر تعاملات زیستبومهای مختلف در دورانهای پیشین کمک کند و دیدگاههای تازهای در مورد تغییرات محیطی و زیستی آن دوران ارائه دهد.
قدیمیترین مارمولک مدرن جهان، Cryptovaranoides microlanius، با این کشف جایگاه خود را در تاریخ تکامل حیات تثبیت کرد. این فسیل نشاندهنده بقای یک گروه از موجودات است که از دورانهای پرچالش زمینشناسی عبور کردهاند و تا به امروز همچنان در طبیعت وجود دارند. یافتههای این پژوهش، پنجرهای به گذشته زمین باز کرده و درک ما از تکامل زیستی را غنیتر کرده است.
۵۸۵۸
