پریسا عباسی_ بقایای جسد انسان در جاهایی با اکسیژن کم و خاک مرطوب و اسفنجی تجزیه نمیشود. نگاهی جدید به بیش از ۱۰۰۰ جسد باتلاقی یافت شده نشان میدهد که سنت رها کردن اجساد در مناطق تالابی هزاران سال است که در اروپا رواج داشته، از عصر حجر تا دوران مدرن. این افراد اغلب با روشهایی خشونتآمیز جان خود را از دست داده بودند.
بیشتر بخوانید:
دیجیکالا هک شده است؟
جنگندهای که آمریکا را به وحشت انداخت / عکس
بر اساس تحقیقی که در مجله Antiquity منتشر شد به این موضوع اشاره شده که تمام اجساد یافت شده در این باتلاقها منحصرا به روشهای خشونتآمیز نمردهاند. مثلا مشخص شده که برخی از آنها، مانند «مرد تولوند» ۲۴۰۰ ساله دانمارکی قربانی مراسم آیینی بوده است؛ برخی از این اجساد احتمالا متعلق به قاتلان و جنایتکاران اعدام شده بودهاند؛ و بقیه اجساد کسانی هستند که به طور اتفاقی در این تالابها افتاده و غرق شدهاند.
چند جسد باتلاقی، به ویژه مومیاییهایی که پوست و موی آنها حفظ شده است، توجهات زیادی را به خود جلب کرده اند. روی وان بیک، باستانشناس و دانشیار گروه جغرافیای خاک و جغرافیای فرهنگی در دانشگاه واگنینگن و عضو گروه تحقیقاتی کشور هلند، که اولین نویسنده این تحقیق است گفت: نادیده گرفتن استخوانهای انسان یا بقایای جزئی آنها که در باتلاقها باقی مانده و یافت شدهاند کاری اشتباه است.
ون بیک در گفتگو با لایو ساینس گفت: این اسکلتهای باتلاقی «در واقع بسیار شبیه همان بدنهای باتلاقی هستند که همه آنها را میشناسند و به خوبی محافظت شدهاند، اما آنها فقط به دلیل مواد شیمیایی متفاوت موجود در درون باتلاقها به روشی متفاوت حفظ شدهاند. بقایای یافت شده، شواهد بسیار جالبی در مورد پاتولوژی و علل مرگ هر یک از آنها ارائه میدهند.»
هنوز کاملا مشخص نیست که چرا باتلاقها میتوانند بقایای جسد انسانها را به این خوبی حفظ کنند، اما به نظر میٰرسد که محیط کم اکسیژن و خاصیت آنتیبیوتیکی خزه پودهزار، (یک پلیمر(مادهای ساخته شده از واحدهای تکرار شونده) که توسط خزه Sphagnum تولید میشود و میتواند PH محیط را کاهش داده و از فساد جلوگیری کند)، نقش اساسی را در این جریان به عهده دارد. بر اساس این مطالعه حفظ جسدها در باتلاقها به عوامل متعددی بستگی دارد، زیرا اگر اجساد در آب غوطهور شوند، با توجه به دمای سرد محیط و دور ماندن از حشرات و میکروارگانیسمها بهتر باقی میمانند و حفظ میشوند.
ون بیک و همکارانش برای بررسی اتفاقاتی که برای بدن و اسکلتهای باتلاقی افتاده، یک پایگاه دادهای ایجاد کردند که اطلاعات ۲۶۶ سایت با قدمت بین ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تا سال ۱۹۰۰ میلادی در سرتاسر اروپای شمالی، از ایرلند تا کشورهای بالتیک در آن موجود است.
به گفته محققان، اغلب هر یک از باتلاقها فقط یک فرد مرده را در خود جای میداد. اما از آنجایی که برخی از این مکانها در طول سالهای طولانی به طور مکرر محل قرارگیری اجساد بودند، بنابراین در هر یک از این باتلاقها بین ۲ تا ۱۰۰ جسد وجود داشت. اما باتلاق Alken Enge دانمارک یک استثنای بزرگ بود. زیرا تخمین زده میشود که بقایای بیش از ۳۸۰ نفر را در خود جای داده باشد، و احتمال داده میشود که این افراد در اوایل قرن اول پس از میلاد، در یک درگیری خشونتآمیز کشته شده باشند و اجساد آنها در این آبها رها شده باشند.
اما باتلاقهایی که بیشترین تعداد جسدهای باتلاقی را در خود جای دادهاند در کشورهای ایرلند، بریتانیا، شمال آلمان، دانمارک، جنوب نروژ و جنوب سوئد قرار دارند. و این نقاط برجسته باتلاقی به مرور زمان پدیدار شدند. انجام این کار در حدود ۵۰۰۰ سال پیش در جنوب اسکاندیناوی و در دوران نوسنگی آغاز شد و به آرامی در سرتاسر اروپای شمالی گسترش یافت. کشف جدیدترین اجساد باتلاقی در ایرلند، بریتانیا و آلمان نشان میدهد که این سنت در قرون وسطی و تا دوران مدرن ادامه داشته است.
محققان دریافتند که از ۵۷ نفری که جسد آنها در باتلاق یافت شده، مرگ ۴۵ نفر آنها، مرگی خشونتآمیز بوده است. این تیم متوجه شدندکه در مواردی نادر، احتمالا بیماری، علت مرگ بوده و شش نفر خودکشی کردهاند و چهار مرگ دیگر تصادفی و احتمالا به علت غرق شدن بوده است. این اجساد بین سالهای ۱۱۰۰ تا ۱۹۰۰میلادی در اینجا قرار گرفتهاند.
محققان در این مطالعه نوشتند که بقایای انسانی یافت شده در باتلاقها «بسیار بیشتر از آن چیزی است که قبلا تصور میشد» و خاطر نشان کردند که این مومیاییهای باتلاقی از ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به بعد در اینجا بودهاند.
این باتلاقها در اروپا، نقش منحصربفردی را در حفظ بقایای انسانی و مصنوعات انسانی دارند و تصویر خوبی از رفتار و باورهای مردم در دوران باستان برایمان فراهم میکنند. ون بیک میگوید:«یافتههایی که اینچنین خوب از آن محافظت شده باشد را به سختی میتوانید در نقاط مختلف اروپا پیدا کنید.»
باتلاقها خانه طیف وسیع و متنوعی از گیاهان و جانواران نیز هستند و یکی از کارهایی که میکنند جدا کردن کربن است که این کار به مبارزه با تغییرات آب و هوایی کمک زیادی میکند.
ون بیک گفت که با این حال، باتلاقهای این قاره در حال حاضر به دلیل زهکشی و حذف ذغال سنگ نارس که میتوان از آن بعنوان سوخت استفاده کرد، به سرعت در حال از بین رفتن هستند.
منبع: لایوساینس
۲۲۷۲۲۷
