امیرحسین فوقانی_ تپه ها و دهانه های شنی پوشیده از یخبندان مریخ را در زمستان زینت می دهند. اینها تصاویری از دنیای دیگری است که کاوشگر فضایی مدارگرد شناسایی مریخ ناسا از سیاره همسایه ما ارسال می کند. آنها با دوربین آزمایش علمی تصویربرداری با وضوح بالا – به اختصار HiRISE – گرفته شده اند. این قدرتمندترین دوربینی است که تا به حال از سیاره دیگری عکس می گیرد و از سال ۲۰۰۶ رویدادهای سیاره همسایه ما را مستند می کند.
زمستان در مریخ چگونه می گذرد؟
مشابه زمین، تغییر فصل در مریخ نیز وجود دارد. با این حال، از آنجایی که یک سال مریخی برابر با دو سال زمینی است، زمستان در سیاره سرخ به نسبت طولانیتر است. از آنجایی که مریخ از خورشید دورتر از زمین است، سطح آن نیز به طور قابل توجهی سردتر می شود؛ پایین ترین دما در قطب ها با مقادیر منفی ۱۲۳ درجه سانتیگراد، برای زندگی انسان بسیار سرد است.
برف و یخ نیز به شکل تغییر یافته در مریخ وجود دارد. محققانی مانند Sylvain Piqueux، دانشمند مریخ در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا، در حال بررسی دقیق پدیده های زمستانی این سیاره هستند.
دو نوع مختلف برف و یخبندان
یخبندان را می توان در همه جای مریخ یافت؛ از آب یا دی اکسید کربن تشکیل شده است. یخ آبی و برف یخ خشک وجود دارد. در حالی که برف یخ آب به دلیل هوای رقیق و دمای بسیار سرد تصعید می شود – یعنی مستقیماً از حالت جامد به حالت گازی می رود – قبل از اینکه حتی بماند، برف یخی خشک حتی به سطح سیاره می رسد.
این برف ویژه مریخی فقط در سردترین مکان ها، قطب ها، و فقط در زیر پوشش ابر در شب می بارد. از آنجایی که دوربین های روی کاوشگرهای فضایی نمی توانند از این پوشش ابر عکس بگیرند، تاکنون هیچ تصویری از بارش برف وجود ندارد. به لطف سنج آب و هوای مریخ، که اندازه گیری های سطح مریخ را انجام می دهد، برف یخ خشک همچنان قابل تشخیص است.
تنها چند سانتی متر ضخامت پوشش برفی در مریخ امکان پذیر است.
دانه های برف مکعبی شکل
به گفته پیکو، ظاهر برف مریخ با استانداردهای ما غیرعادی است. او میگوید: «از آنجایی که دیاکسید کربن تقارن چهارگانه دارد، میدانیم که دانههای برف یخ خشک مکعبی شکل خواهند بود». به محض یخ زدن، مولکول های یخ خشک به جای الگوی شش ضلعی دانه های برف زمین که برای ما شناخته شده است، در گروه های چهارتایی به هم متصل می شوند. پیکو توضیح میدهد که دانههای برف مریخی نیز کوچک هستند – کوچکتر از پهنای موی انسان.
با پایان یافتن روزهای زمستانی و رسیدن بهار به آرامی، یخ و برف در سیاره همسایه ما ذوب نمی شود، بلکه در جو تصعید می شود. در طی این فرآیند، یخ شکل های عجیبی به خود می گیرد. در ناحیه قطبی جنوبی، تصعید همچنین باعث می شود که گازها به طور انفجاری به سطح برسند، زیرا نور خورشید آنها را در زیر یخ شفاف گرم می کند. هنگامی که فشار روی یخ افزایش می یابد، در نهایت گاز از زیر لایه یخ خارج می شود. در شرایط بهینه، سپس در نزدیکی سطح متراکم میشود و مواد تیرهتری را آزاد میکند.
منبع: نشنالجئوگرافیک
۲۲۷۲۲۷
