غزال زیاری: نتایج مطالعه اخیر محققان حکایت از آن دارد که حدود دوازده هزار سال پیش، انسانها و اجداد سگهای مدرن در قاره آمریکا روابط نزدیکی با هم داشتهاند و این حدود ۲۰۰۰ سال زودتر از آن چیزی است که قبلاً ثبتشده بود.
این تحقیق براساس بقایای باستانشناسی کشفشده در آلاسکا صورت گرفت و بینش جدیدی درباره نحوه تعامل مردم بومی در قاره آمریکا با سگها و گرگهای اولیه ارائه کرده است.
فرانسوا لانوا استادیار پژوهشی مردمشناسی دانشگاه آریزونا و نویسنده اصلی این مطالعه دراینباره گفت: «شواهد موجود حکایت از آن دارد که ارتباط نزدیک و صمیمانه سگها و انسانها، زودتر از آنچه میدانستیم شکلگرفته است. افرادی مثل من که به انسانشناسی در قاره آمریکا علاقهمندند، تمایلی زیادی دارند تا بدانند که آیا اولین آمریکاییها با سگها زندگی میکردهاند یا خیر. تا زمانی که بقایای این حیوانات را در سایتهای باستانشناسی پیدا نکنیم، شاید بتوان در این رابطه حدسهایی زد ولی اثبات این حدسها دشوار خواهد بود.»
قدیمیترین فسیلهای یافت شده
در سال ۲۰۱۸ بود که لانوا و همکارانش در سوان پوینت، یک سایت باستانی قدیمی در آلاسکا، یک استخوان درشتنی (ساق پای) یک سگ بالغ را از زیرخاک بیرون آوردند. تاریخگذاری رادیو کربن نشان داد که این سگ حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش و نزدیک به پایان عصر یخبندان، زندگی میکرده.
در ژوئن ۲۰۲۳ میلادی نیز محققان حفاری دیگری را در سایت مجاوری به نام تپه Hollembaek انجام دادند که در آنجا یک استخوان فک سگ ۸۱۰۰ ساله یافت شد و این یافته همچنین نشانههایی از اهلی شدن احتمالی این سگ را نشان میداد.
کشف رژیم باستانی سگها
تجزیهوتحلیل شیمیایی هر دو استخوان، از وجود پروتئینهایی از ماهی قزلآلا خبر میداد که حکایت از آن دارد که سگ بهطور منظم ماهی خورده است. این امر در مورد سگهای این منطقه در آن زمان معمول نبوده؛ چراکه آنها به شکلی انحصاری حیوانات خشکی را شکار میکردند. پس محتملترین توضیح برای وجود پروتئین ماهی قزلآلا در رژیم غذایی این سگها چیست؟ وابستگی به انسان.
بن پاتر، باستانشناس دانشگاه آلاسکا و یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه گفت: «سگها واقعاً در طبیعت دنبال ماهی نمیگردند.»
محققان اطمینان دارند که گرچه کشف فسیل سگی که در سایت سوان پوینت زندگی میکرده، به ایجاد اولین روابط نزدیک شناختهشده بین انسان و سگ در قاره آمریکا کمک میکند؛ اما هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا این کشف اولین سگ اهلیشده در قاره آمریکا است یا خیر. طبق گفته پاتر، همین موضوع، این سؤال وجودی را مطرح میکند که سگ چیست؟
لانوا هم به این نکته اشاره کرد که نمونههای سوان پوینت و Hollembaek Hill ممکن است آنقدر قدیمی باشند که شاید نتوان آنها را از نظر ژنتیکی با دیگر جمعیتهای سگهای شناختهشده و جدید مرتبط دانست: «ازنظر رفتاری، به نظر میرسد که آنها مثل سگها هستند، چون ماهی قزلآلای تهیهشده توسط مردم را میخوردند؛ اما ازنظر ژنتیکی، به چیزی که ما میدانیم مرتبط نیستند.»
بدین معنا که شاید آنها بهجای سگهای کاملاً اهلیشده، گرگهای اهلی بودهاند.
سگها همراهان قدیمی انسانها
جاش رویتر باستانشناس موزه شمال دانشگاه آلاسکا و یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه گفت: «این مطالعه فصل دیگری از مشارکت طولانی با جوامع قبیلهای در دره تانانای آلاسکا را نشان میدهد؛ جایی که باستانشناسان از دهه ۱۹۳۰ در آن کار میکردند.»
محققان بهطور مرتب طرحهای خود را به شورای روستای دریاچه هیلی ارائه میدهند و اعضای این شورا مجوز آزمایش ژنتیکی نمونههای جدید این مطالعه را صادر کرده است.
اوولین کامبز، یکی از اعضای دریاچه هیلی، خود در این دره بزرگشده و در دوران کودکی، حفاریها و کاوشهای متعددی داشته و درسهای زیادی از باستانشناسان گرفته؛ او حالا خودش یک باستانشناس است و برای اداره حفاظت فرهنگی این قبیله کار میکند. او در این رابطه گفته: «دریافت مجوز مناسب و احترام گذاشتن به کسانی که در آن سرزمین زندگی میکنند، مهم و عمیق است.»
به گفته او، اعضای دریاچه هیلی مدتهاست که سگهای خود را همراهانی عرفانی میدانند و یادآوری کرد که امروزه تقریباً همه ساکنان روستای او با یک سگ پیوند نزدیک دارند: «من واقعاً این را دوست دارم که هرچند مدتها پیش، این تجربه فرهنگی تکرارپذیر وجود داشته و حالا من خودم این رابطه مملو از محبت را با سگم دارم. میدانم که در طول تاریخ، این روابط همیشه وجود داشتهاند و واقعاً دوست دارم بتوانیم ببینیم که هزاران سال پیش، ما همین همراهان را کنار خود داشتیم.»
منبع: scitechdaily
