تصویری که به تازگی از مریخ منتشر شده، منطقهای یخی را نشان میدهد که با نوارهایی به رنگ قرمز و سفید پوشیده شده و در نزدیکی قطب جنوبی سیاره قرار دارد.
اگرچه این منظرهی برفی ممکن است احساس وجود سرزمین عجایب زمستانی را در سیاره سرخ تداعی کند، اما در واقع تصویری است که توسط مدارگرد مارساکسپرس آژانس فضایی اروپا در روز ۱۹ مه ثبت شده است. این بدان معنا است که این تصویر یخی در حقیقت نمایانگر بهار در نیمکره جنوبی مریخ است و یخ مریخ شروع به محو شدن کرده است.
تنها شش روز پیش از اینکه بخش زیادی از زمین وارد سال جدید شوند، در روز ۲۶ دسامبر، سیاره سرخ سال جدید خود را آغاز خواهد کرد که ۶۸۷ روز زمینی به طول خواهد انجامید. این سیاره دارای چهار فصل زمستان، بهار، تابستان و پاییز است و درست مانند زمین، زمستان سیاره سرخ سرد و تابستان آن گرم است، اگرچه زمستان بسیار سردتر از فصل ما است و دمای مریخ به منفی ۷۶ درجه فارنهایت(منفی ۶۰ درجه سانتیگراد) میرسد.
شاید بتوان گفت که قابل توجهترین مشخصهی تصویر جدید، دو دهانه برخوردی عظیم است که با لایههای متناوب یخ و رسوباتی به نام «رسوبات لایهای قطبی» پوشیده شدهاند. این رسوبات را میتوان در خط الراس بین دو دهانه نیز مشاهده کرد.
با کاهش حجم یخها، نواحی مرتفع عاری از یخزدگی بیشتری نمایان میشود. تپهها به صورت پشتههای تیز ظاهر میشوند که به موازات رایجترین جریانهای باد قرار میگیرند.
دانشمندان فکر میکنند که غباری که این تپهها را پر میکند از آن جهت تیره است که از مواد مدفون شدهی آتشفشانهایی که در تاریخ باستانی مریخ فوران کردهاند نشات گرفته است. موادی که در معرض بادهای قوی مریخی قرار گرفتهاند و به راحتی در سطح سیاره سرخ پخش شدهاند.
سایر نقاط تاریک در تصویر نشان دهنده این گرد و غبار و فعالیت جریانهایی است که زمانی که یخ دیاکسید کربن زیرین تحت فرآیندی به نام تصعید مستقیماً به گاز تبدیل میشود از میان سطح یخی مریخ فوران میکنند. این فورانها باعث میشوند که آبفشانهای غبار به جو مریخ پرتاب شوند و سپس به صورت لکههای تیره روی سطح سیاره بنشینند.
با این حال، اینها تنها عناصر موجود در تصویر نیستند که توسط تصعید ایجاد میشوند. ناحیه قطبی با تعدادی مشخصه بزرگ و نامنظم که توسط تصعید یخ ایجاد میشود، نشانهگذاری میشود. این ویژگیهای سطح مریخ شبیه به دریاچههای خالی به نظر میرسند و نمونهای واضح از آن در گوشه سمت چپ بالای این تصویر جدید قابل مشاهده است.
نظارت بر این ویژگیها به این معنا است که دانشمندان میتوانند فرآیندهایی را که سطح مریخ را شکل میدهند و ظاهر مناطق قطبی را تغییر میدهند، مشاهده کنند.
تصویر بهار در نیمکره جنوبی مریخ تنها مملو از ویژگیهای سطحی نیست. ابرهای مهآلود روی سطح مریخ نیز قابل مشاهده هستند که به طور خاص در مرکز تصویر میتوان آنها را دید. این ابرها حاوی یخ هستند و مسیر حرکت آنها تا حدی تحت تأثیر توپوگرافی سطح زیرین آنها است.
در طول زمستان مریخ، دی اکسید کربن در هر دو قطب مریخ به شکل یخ رسوب میکند که سپس در بهار ذوب شده و تصعید میشود. بازگشتن گاز به جو مریخ باعث افزایش فشار اتمسفر و ایجاد بادهای شدید میشود.
این بادها باعث تبادل عظیم مواد بین سطح و جو مریخ در طول یک سال مریخی میشوند.
۵۸۵۸
