تینا مزدکی: اوایل روز یکشنبه ۲۱ ژانویه گذشته به وقت آلمان، سیارکی تقریباً یک متری بر فراز برلین در جو زمین سوخت و آذرگوش درخشانی را تولید کرد که مردم در سرتاسر اروپا توانستند آن را بهراحتی ببینند. این سیارک کوچکتر از آن بود که بتواند زمینیها را درمعرض خطر قرار دهد، با این حال ناسا از قبل میدانست که چنین سنگی در راه است و برخورد آن را پیشبینی کرده و به جهان اطلاع داده بود.
اما این سیاره حیرتآورتر از هر چیزی بود که فکرش را بکنید؛ زیرا دانشمندان به کمک راهی جدید توانستهاند سرعت حرکت سیارک ۲۰۲۴ BX۱ را محاسبه کنند و نتیجه آن بسیار جالب بود: ۲۰۲۴ BX۱ از هر شیء که تا کنون در نزدیکی زمین دیده شده است، سریعتر میچرخید! این سیارک که BX۱ ۲۰۲۴ نام گرفته، با سرعت ۵۰هزار کیلومتر بر ساعت حرکت میکرد و هر ۲٫۶ ثانیه، یکبار به دور خودش میچرخید؛ این سرعت چرخش وضعی سریعترین سرعتی است که تا کنون برای یک سیارک ثبت شده است.
دووگل و همکارانش سرعت چرخش سه سیارک از جمله ۲۰۲۴ BX۱ و دو سیارک دیگر را که ۲۰۲۳ CX۱ و ۲۰۲۴ EF نام گرفتند، با استفاده از تصاویری که هنگام نزدیک شدن اجرام به زمین گرفتند، مطالعه کردند.
آنها تکنیک جدیدی را برای محاسبه سرعت چرخش سرگیجهآور سیارکها به کار گرفتند که در آن، اندازه دیافراگم دوربین بهشکلی تنظیم میشود که زمینه پرستاره آسمان، نمایی شارپ (واضح با لبههای تیز) داشته باشد و سیارک به شکل ردی نورانی ثبت شود.
هنگام عکاسی از سیارکها، دانشمندان معمولاً زمان نوردهی را به گونهای تنظیم میکنند که هم سنگ متحرک و هم پسزمینه ستارهای، نسبتاً واضح و نقطهای باقی بمانند (مانند فیلم بالا)؛ اما اجرام نزدیک به زمین مانند ۲۰۲۴ BX۱ آنقدر سریع حرکت میکنند که برای ثبت نقطهای و واضح آنها به زمان نوردهی بسیار کوتاه نیاز خواهیم داشت.
بررسی تغییرات روشنایی جسم در طول مسیر (تصویر زیر) نشان میدهد که جسم در حال چرخش بوده و شکل کشیدهای هم داشته است. منجمان با اندازهگیری تکرار روشنترین حالت درخشندگی سیارک نتیجه گرفتند که سرعت چرخش وضعی سیارک ۲٫۵۸۸ ثانیه، معادل با ۳۳هزار گردش وضعی در شبانهروز است.
به گفته محققان مزیت تکنیک جدید در آن است که اجازه میدهد تا روشنایی اجرام در طول زمان روی فقط یک تصویر ثبت شود. آنها بر ابن باورند که این تکنیک در شناسایی سیارکهای در حال چرخش بسیار مؤثر است. همچنین دانستن سرعت چرخش سیارکهایی که در نزدیکی زمین سرگردانند، میتواند در کاهش خطری که چنین اجرامی برای انسانها و زیرساختها ایجاد میکنند مفید باشد.
منبع: LiveScience
۵۴۳۲۳
