اولین ماموریت دفاع سیارهای ناسا در سال گذشته، به طور تصادفی تعداد زیادی از سنگهای فضایی را از قمر دیمورفوس جدا و در فضا معلق کرد. دانشمندان «دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس»(UCLA) در پژوهش ماه گذشته خود، ۳۷ سنگ به عرض ۲۲ فوت را شناسایی کردند که پس از برخورد فضاپیمای ناسا به قمر «دیمورفوس»(Dimorphos) از سطح آن جدا شدند.
این ماموریت که به عنوان «آزمایش تغییر جهت سیارک دوگانه» یا «دارت»(DART) شناخته میشود، با این هدف انجام شد که در صورت حرکت کردن یک سیارک به سمت زمین و احتمال برخورد، آن را از مدار خود خارج کند.
ناسا دارت را در سال ۲۰۲۲ پرتاب کرد تا دیمورفوس را که به دور سیارک «دیدیموس»(Didymos) میچرخید، از مدار آن خارج کند. در ۲۶ سپتامبر، فضاپیمای دارت با سرعت ۱۵ هزار مایل در ساعت به سمت دیمورفوس اوج گرفت و مدار آن از ۱۱ ساعت و ۵۵ دقیقه به ۱۱ ساعت و ۲۳ دقیقه پس از برخورد رسید.
ماموریت دارت که در نهایت موفقیتآمیز بود، اکنون به عنوان راهی برای محافظت از سیاره ما در برابر برخورد فاجعهبار یک سیارک معرفی میشود. اگرچه آزمایش، موفقیتآمیز بود اما پیامدهای ناخواستهای را به همراه داشت. این گروه پژوهشی در یک بیانیه مطبوعاتی جدید گفتند: سنگهای کوچکتر که در فضا پراکنده میشوند، میتوانند مشکلات خود را ایجاد کنند.
به گفته این گروه پژوهشی، حتی اگر یک سنگ به اندازه ۱۵ فوت با زمین برخورد کند، به اندازه بمب اتمی که در جریان جنگ جهانی دوم روی هیروشیما پرتاب شد، انرژی خواهد داشت. این گروه پژوهشی، سنگهای فضایی را به اَبَرترکشهایی تشبیه کردند که با سرعت ۱۳ هزار مایل در ساعت در فضا پرواز میکنند.
اگرچه هیچ کدام از این سنگها در مسیر برخورد با زمین نیستند اما دانشمندان نگران هستند که طوفان سنگی ناشی از انحراف سیارک بتواند با همان سرعتی که سیارک در حال حرکت بوده است، به سیاره ما برخورد کند و آسیبهای بزرگی را به همراه داشته باشد.
«دیوید جویت»(David Jewitt) ستارهشناس دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس و سرپرست این پروژه گفت: از آنجا که سنگهای بزرگ اساسا سرعت سیارک مورد نظر را دارند، میتوانند آسیب ناشی از آن را نیز به همراه داشته باشند.
جویت خاطرنشان کرد که با توجه به سرعت بالای یک برخورد معمولی، اگر یک سنگ ۱۵ فوتی با زمین برخورد کند، به اندازه بمب اتم پرتابشده روی هیروشیما انرژی خواهد داشت.
دیمورفوس هرگز تهدیدی برای زمین نبود اما توسط ناسا به عنوان هدف آزمایشی انتخاب شد زیرا شش میلیون مایل از سیاره ما فاصله دارد. این قمر به اندازهای نزدیک بود که مورد توجه باشد اما به اندازهای هم دور بود که پیامدهای ناخواسته ذکرشده در پژوهش دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس را نداشته باشد.
این گروه پژوهشی با تجزیهوتحلیل تصاویر «تلسکوپ فضایی هابل» ناسا در دسامبر ۲۰۲۲ دریافتند که ۳۷ سنگ از سطح دیمورفوس جدا شدهاند. این پژوهش که در «Astrophysical Journal Letters» به چاپ رسید، نشان داد که سنگها احتمالا در اثر ضربه از سطح قمر جدا شدهاند.
عکسی که تنها دو ثانیه پیش از برخورد دارت از نمای نزدیک گرفته شده است، تعداد مشابهی از سنگها را روی سطح دیمورفوس نشان میدهد که با اندازهها و شکلهای مشابه در عکس تلسکوپ فضایی هابل مطابقت دارند.
سنگهایی که دانشمندان آنها را مطالعه کردند، از کمنورترین اجرام دیدهشده در منظومه شمسی هستند که به لطف تلسکوپ قوی هابل، با جزئیات مشاهده شدند.
۵۸۵۸
