دانشمندان موفق شدند علت اینکه چرا فضانوردان پس از پایان سفر فضایی و بازگشت به زمین دچار کم خونی شدید میشوند را دریابند.
محققان کانادایی میگویند هنگام حضور در فضا، نرخ نابودی گلبولهای سفید 50% بیشتر از هنگامی است که بر روی زمین هستیم و هرچقدر سفر یک فضانورد طولانیتر باشد، مضرات بیشتری برای او به همراه دارد. بدین ترتیب، سفرهای طولانی به ماه و یا مریخ با چالشی جدید در این زمینه روبرو خواهند شد.
سفر فضایی و کم خونی
«کم خونی» فضایی نکتهای است که دانشمندان در همان ابتدای شروع ماموریتهای فضایی از آن آگاه بودند. اما علت این اتفاق برای مدتها نامعلوم بود.
اکنون مطالعه انجام گرفته در دانشگاه «اتاوا» بر روی 14 فضانورد که پس از اقامت شش ماهه در فضا به زمین بازگشتهاند، اطلاعات بیشتری را در اختیار دانشمندان قرار داد. محققان با استفاده از نمونههای خون و تنفسی که فضانوردان در طول ماموریت خود تهیه کرده بودند، موفق شدند نرخ از دست دادن گلبولهای قرمز را اندازهگیری کنند.
گلبولهای قرمز اکسیژن را از ریهها به تمام قسمتهای بدن حمل میکنند و به نوعی کلید زندگی هستند. محققان دریافتند مشکل اصلی زمان بازگشت به زمین است. درحالیکه در فضا – به دلیل بیوزنی – مشکل خاصی پدید نمیآید، در بازگشت به زمین و افزایش نیروی گرانش، توده استخوانی و قدرت عضلانی فضانوردان کاهش پیدا میکند و احساس خستگی افزایش مییابد.
مطالعات بیشتر نشان داد هر ثانیه حضور در فضا سبب از بین رفتن سه میلیون گلبول قرمز میشود. درحالیکه این رقم در سطح زمین حدود دو میلیون است. خوشبختانه بدن قادر به جبران این رقم است و جایی برای نگرانی نیست. اما محققان مطمئن نیستند که آیا این ترمیم میتواند به صورت دائمی و یا برای سفرهای فضایی طولانی انجام شود یا خیر.
بازگشت به زمین
پس از بازگشت فضانوردان به زمین و گذشت یک سال، مشخص شد که آنها هنوز گلبولهای قرمز را با سرعت بیشتری نسبت به حالت عادی در سطح زمین، از دست میدهند. این درحالی است که پس از یک سال، آنها توانسته بودند به زندگی عادی خود بازگردند. نکته دیگر میزان تاثیرپذیری یکسان زنان و مردان فضانوردان در این مسئله بود.
دکتر «گای ترودل» محقق پروژه میگوید:
«اگر بتوانیم بفهمیم این کم خونی چطور پس از بازگشت به زمین ادامه دارد، قطعا موفق به درمان آن نیز خواهیم شد. کم خونی فضایی شبیه به کم خونی بیمارانی است که باید هر ماه برای دریافت خون به بیمارستان مراجعه کنند. این کم خونی تاثیرات منفی بسیاری در بلند مدت بر بدن فضانوردان میگذارد و باید راهی برای درمان آن پیدا شود.»
