زنگ خطر برای حیاتوحش و انسانها: نابودی آخرین منطقه یخی شمالگان نزدیک است
زنگ خطر برای حیاتوحش و انسانها: نابودی آخرین منطقه یخی شمالگان نزدیک است
آخرین منطقه یخی (LIA) به بخشی از شمالگان گفته میشود که بر اساس پیشبینیها، یخهای آن حتی با وجود گرمایش زمین نسبت به سایر مناطق برای مدت طولانیتری باقی خواهد ماند. این منطقه در اطراف جزایر ملکه الیزابت در شمال کانادا و گرینلند قرار دارد و زیستگاه حیواناتی مانند خرسهای قطبی و فکهاست که برای بقا، به یخهای دائمی نیاز دارند.تاکنون انتظار میرفت که آخرین منطقه یخی شمالگان، حتی با گرمترشدن زمین نیز یخهای خود را حفظ کند. اما مطالعهای جدید نشان میدهد که این منطقه و زیستبوم وابسته به آن، بیش از آنچه پیشتر برآورد شده بود، در معرض خطر نابودی قرار دارد.در مطالعهی جدید، پژوهشگران دانشگاه مکگیل در کانادا با استفاده از مدلی پیشرفتهتر نسبت به شبیهسازیهای پیشین، بررسی دقیقتری روی منطقه انجام دادهاند. مدل جدید که به نام «سامانه زمین جامعه» شناخته میشود، میتواند تغییرات یخهای قطبی را با جزئیات بیشتری تحلیل کند. یکی از ویژگیهای کلیدی این مدل، درنظرگرفتن جریانهای اقیانوسی و حرکت یخها با دقت بالاتر است. یافتهها نشان میدهد که جدول زمانی ازبینرفتن آخرین منطقه یخی، ممکن است بهطور چشمگیری سریعتر از چیزی باشد که پیشتر تصور میشد.آخرین منطقه یخی ممکن است زودتر از انتظار ناپدید شودبرونو ترمبلی، دانشمند علوم جوی در دانشگاه مکگیل، میگوید: «مدلهای با وضوح بالای ما نشان میدهند که آخرین منطقه یخی ممکن است زودتر از آنچه انتظار داشتیم، ناپدید شود.» این مدلسازیها، جریان دریایخها را در مجمعالجزایر شمالگان کانادا شبیهسازی کرده و نشان میدهد که این فرآیند شتاب بیشتری گرفته است.محاسبات پژوهشگران نشان میدهد که تا سال ۲۰۳۵، مرکز اقیانوس منجمد شمالی ممکن است هر سال در برخی فصلها کاملا عاری از یخ شود. اگر این روند ادامه پیدا کند، یخهای دائمی باقیمانده نیز بین ۶ تا ۲۴ سال پس از ایجاد این الگوی فصلی ناپدید خواهند شد.بر اساس تخمینهای پیشین، آخرین منطقه یخی شمالگان احتمالا در اطراف جزایر ملکه الیزابت، در شمال گرینلند و مجمعالجزایر شمالگان کانادا، آخرین مکانی خواهد بود که یخها در آن باقی میمانند. اما پیشبینیهای جدید نشان میدهد که این یخها نیز سریعتر از آنچه تصور میشد، از بین خواهند رفت.البته، عوامل مختلفی در فرآیند نابودی یخها تأثیرگذار هستند. هنوز نمیتوان با اطمینان گفت که گرمایش زمین دقیقا با چه سرعتی پیش خواهد رفت، یا اینکه تغییر یخهای دائمی چگونه بر یخهای فصلی تأثیر خواهد گذاشت. همچنین، نحوهی انتقال گرما در منطقه شمالگان، متغیری است که همچنان به بررسیهای بیشتری نیاز دارد.بیشتر بخوانیدنقطه عطف شوم زمین: روز بدون یخ شمالگان ممکن است در سال ۲۰۲۷ فرا برسد21 آذر 03مطالعه ‘3با این وجود، پژوهشگران نتیجه گرفتهاند که بخش شمالی آخرین منطقه یخی، نقش مهمی در بقای آن ایفا میکند. این بخش مانند سد طبیعی، مانع از خروج یخها به سمت مناطق دیگر شده و زمینه را برای تجدید یخهای ضخیم در جزایر ملکه الیزابت فراهم میکند.در مقالهی منتشرشده توسط گروه آمده است: «سرنوشت آخرین منطقه یخی، بیش از هر چیز، به شرایط یخ در بخش شمالی آن بستگی دارد. این بخش مانند سدی عمل میکند که از خروج یخها جلوگیری و امکان تجدید و انباشت یخهای ضخیم را فراهم میکند.»ازبینرفتن یخها، آثار چشمگیری بر حیاتوحش خواهد داشت. بسیاری از گونهها، از جمله خرسهای قطبی و فکها، برای بقا به این محیط وابسته هستند. تخمین زده میشود که حدود یکچهارم از جمعیت جهانی خرسهای قطبی در این منطقه یا در نزدیکی آن زندگی میکنند.سرنوشت آخرین منطقه یخی به شرایط یخها در بخش شمالی آن بستگی داردالبته، نشانههای تغییر همین حالا نیز آشکار شده است. در مستند «سیاره ما» که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، صحنههایی به تصویر کشیده شد که در آن، شیرهای دریایی که پیشتر روی یخسارها زندگی میکردند، اکنون مجبورند به صخرههای خشک پناه ببرند. این حیوانات در تلاش برای بالارفتن از صخرهها سقوط کرده و جان خود را از دست میدهند. چنین تغییراتی نشان میدهد که ازبینرفتن یخهای قطبی، حیاتوحش را دچار بحران کرده است.اما آثار تغییر فقط به حیاتوحش محدود نمیشود. جوامع بومی منطقه نیز برای شکار معیشتی به یخها وابسته هستند. تغییرات اقلیمی برای بومیها فقط پدیدهای علمی نیست، بلکه تهدیدی برای سبک زندگی و بقای آنها محسوب میشود.به دلیل اهمیت بالای منطقه، دولت کانادا بخشی از ناحیه را بهعنوان «منطقه حفاظتشده دریایی تووایجویتاک» معرفی کرده است. نام «تووایجویتاک» در زبان اینوکتیتوت به معنای مکانی است که در آن یخ هرگز ذوب نمیشود. اما امروزه، منطقه بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر نابودی قرار دارد. هشدارهای دانشمندان در مورد تغییرات اقلیمی، بار دیگر بر ضرورت اقدام فوری تأکید میکند.مدلین فول، دانشمند علوم جوی از دانشگاه مکگیل، میگوید: «یافتهها نشان میدهد که کاهش سرعت گرمایش زمین ضروری است. اگر بخواهیم پیشبینیهای پایدار و مطمئنی دربارهی آخرین منطقه یخی و زیستگاههای حیاتی شمالگان داشته باشیم، باید هرچه زودتر برای کاهش گرمایش جهانی اقدام کنیم.»یافتهها در نشریهی Communications Earth & Environment منتشر شده است.
