به گزارش خبرگزاری بیکینگ، در پیشرفتی خیرهکننده، مرد ۶۷ سالهی آمریکایی بیش از شش ماه پس از دریافت یک کلیه از خوک اصلاحشدهی ژنتیکی، همچنان زنده است. این طولانیترین مدتی است که یک اندام خوک در بدن انسان زنده دوام آورده و بهگفتهی پژوهشگران، نقطه عطفی در حوزهی بیگانهپیوندی یا پیوند اندامهای حیوانی به انسان محسوب میشود.
بهگزارش نیچر، تیم اندروز، گیرندهی عضو، به بیماری کلیوی در مرحلهی پایانی مبتلا بود و بیش از دو سال تحت دیالیز قرار داشت. او در ماه ژانویه تحت عمل جراحی پیوند کلیه قرار گرفت و از زمان دریافت کلیه دیگر به دیالیز نیازی نداشته است. اندروز یکی از سه بیماری بود که کلیههای خوک اصلاحشده ژنتیکی را از شرکت زیستفناوری ایجنسیس در کمبریج ماساچوست، بر اساس ملاحظات انساندوستانه دریافت کرد.
وین هاوثورن، جراح پیوند در دانشگاه سیدنی استرالیا، موفقیت تازه را «دستاوردی شگفتانگیز» توصیف میکند. او توضیح میدهد که شش ماه نخست پس از پیوند، پرخطرترین دوره هم برای بیمار و هم برای عضو پیوندی است. بهگفتهی او، در این بازه احتمال بروز مشکلاتی مانند کمخونی یا رد پیوند، زمانی که سیستم ایمنی به عضو جدید حمله میکند، بالا است. هاوثورن تأکید میکند: «رسیدن به نقطهی ششماهه یعنی شرایط بهطرز فوقالعادهای خوب پیش رفته است. رسیدن به ۱۲ ماه، نقطه عطف دیگری خواهد بود و میتواند موفقیت درخشانی بلندمدت به شمار رود.»
شش ماه نخست پس از پیوند، پرخطرترین دوره هم برای بیمار و هم برای عضو پیوندی است
تجربهی پیشین در حوزهی پیوند کلیهی خوک به انسان به توانا لونی، زن ۵۳ سالهی آمریکایی مربوط میشود که طولانیترین مدت بقای یک اندام خوک اصلاحشده ژنتیکی را ثبت کرده بود. کلیه خوک در بدن او چهار ماه و ۹ روز کار کرد، اما اوایل امسال به دلیل آغاز روند رد پیوند از سوی سیستم ایمنی بدنش برداشته شد.
کلیهای که اندروز دریافت کرد، از خوکی گرفته شده که با سه نوع تغییر ژنتیکی اصلاح شده بود: حذف سه آنتیژن برای جلوگیری از رد پیوند، افزودن هفت ژن انسانی برای کاهش التهاب و خطر خونریزی و غیرفعالسازی رتروویروسهای موجود در ژنوم خوک.
بیل استوارت، مردی ۵۴ ساله، دیگر بیماری است که تا ۱۴ سپتامبر سه ماه را با کلیه خوک اصلاحشده سپری کرده است. بهگفتهی هاوثورن، دستاورد زندهماندن این دو بیمار برای چنین مدت طولانی، نشاندهندهی پیشرفتی بزرگ در بهبود بیگانهپیوندی است. او یادآوری میکند که بین دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰، مدت بقای بیماران دریافتکننده اندام حیوانی، از جمله خوک و شامپانزه، تنها بین چهار دقیقه تا حداکثر ۷۰ روز متغیر بود. در سالهای اخیر نیز گیرندگان اندامهای خوک اصلاحشده ژنتیکی معمولاً فقط چند ماه زنده میماندند.
اگرچه روند فعلی پیوند اندام خوک بیشتر بر اساس ملاحظات انساندوستانه انجام شده است، اکنون کارآزماییهای بالینی نیز برای ارزیابی ایمنی و کارایی این روش آغاز شدهاند. اوایل امسال، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نخستین کارآزمایی بالینی کلیه خوک اصلاحشده ژنتیکی را با هدایت شرکت زیستفناوری یونایتد تراپیوتکس در مریلند و کارولینای شمالی تصویب کرد.
هفته گذشته، شرکت ایجنسیس نیز اعلام کرد که مجوز FDA را برای آزمایش کلیه خوک اصلاحشده خود روی حداکثر ۳۳ بیمار بالای ۵۰ سال با بیماری کلیوی در مرحله پایانی دریافت کرده است. افزونبر این اقدام، شرکت ایجنسیس و شرکت زیستفناوری اورگاناوایکس مستقر در آکسفورد بریتانیا در ماه آوریل مجوز بررسی ایمنی پیوند کبد خوک اصلاحشده ژنتیکی را دریافت کردند.
گزارش جزئیات دستاورد تازه در قالب مطالعهای در نشریه Lancet منتشر شده است.
۲۲۷۲۲۷
