غزال زیاری: اگر ساعاتی در جنگلهای کالدونیای جدید قدم بزنید، ممکن است به شبحهایی در میان درختان بر بخورید؛ البته خیالتان راحت باشد، این موجودات ارواح واقعی نیستند، بلکه پرندگانی به نام کاگو هستند که جزو گونههای بومی این منطقه به شمار میروند؛ پرندگانی که قدرت پرواز کردن ندارند ولی با ویژگی منحصر به فردشان، حسابی مورد توجه هستند و در سرزمین مادریشان به آنها لقب “شبح جنگل” دادهاند.
کاگوها حالا به عنوان نماد رسمی این مجمعالجزایر محسوب میشوند؛ نکته جالب توجه در مورد این گونه از پرندگان، ویژگی عجیب و منحصربهفرد آنهاست که در هیچ گونه شناختهشده دیگری از پرندگان دیده نشده است.
ویژگی حیرتانگیز کاگوها
ویژگی عجیب این پرندگان، ساختارهای شاخک مانند بینی آنهاست؛ یعنی زائدههایی پوستی که سوراخهای بینی کاگو را پوشانده است.
این ویژگی تا حدی عجیب است که حتی بخشی از نام علمی آنها (Rhynochetos jubatus) از این ویژگی گرفته شده است (واژه Rhynochetos ترکیبی از واژههای یونانی به معنای “بینی” و “شاخک” است)
به نظر میرسد که پردههای بینی کاگوها، برای جلوگیری از ورود خاک و ذرات به بینیشان در هنگام جستجو در لایههای برگ روی زمین یا کاوش میان سنگها به دنبال غذا برایشان کاربردی و حیاتی است. این پرندههای زیبا از حشرات، حلزونها و مارمولکها که معمولاً روی سطح زمین یا زیرخاک زندگی میکنند، تغذیه مینمایند.
کاگو یکی از گونههای در خطر انقراض
اما متأسفانه، این پرنده عجیب و زیبا حالا در خطر نابودی از حیات وحش دنیا قرار دارد؛ دلیل قرار گرفتن نام کاگو در فهرست گونههای در معرض انقراض، حذف این گونه جانوری توسط فرگشت نیست، بلکه وضعیتی است که مستقیماً ناشی از دخالتهای انسانی است.
البته باید بدانیم که مدتها پیش شرایط کاگوها به مراتب تیره و تارتر از امروز بود؛ در اواخر قرن نوزدهم میلادی و همزمان با آغاز استقرار اروپاییها در مجمعالجزایر کالدونیا، جمعیت این گونه از پرندهها به مرز انقراض رسیده بود؛ چراکه پرهای تاجی شکل آنها در آن زمان، زینت شیک و محبوبی برای کلاههای انسانهای متمول محسوب میشد.
اما خوشبختانه این مدگرایی خیلی زود به پایان رسید؛ هر چند که تهدیدها برای کاگوها ادامه داشت: شکار توسط سگها و حیوانات غیربومی دیگر و تخریب زیستگاهشان، از عوامل اصلی کاهش جمعیتشان بود که در طول سالها و دههها ادامه داشت.
در حال حاضر و طبق تخمینها و برآوردهای انجام شده، تنها ۶۰۰ تا دو هزار کاگو در طبیعت باقی ماندهاند؛ اما به هر ترتیب، کورسویی از امید برای نجات آنها وجود دارد. فعالان محیطزیست، دهههاست که از طریق برنامههای پرورش کاگوها در اسارت و اقدامات مقابله با شکارچیان برای نجات این گونه تلاش میکنند.
کاگوها شاید هنوز کاملاً از خطر رهایی نیافته باشند، اما به نظر میرسد این تلاشها به بار نشستهاند. طبق گفته ژان-مارک مریو، مدیر پارک ریویِر بلو در سال ۱۹۸۴ میلادی تنها ۶۰ عدد کاگو در این پارک وجود داشت؛ اما در سال ۲۰۲۴ این تعداد به بیش از هزار عدد رسیده است.
او در این رابطه گفت: «امروزه مناطقی در جنگل داریم که جفتهای جدیدی از کاگوها در آنجا زندگی میکنند. جمعیت کاگوها در وضعیت خوبی است و پیوسته در حال رشد است و اوضاع نمیتوانست بهتر از این باشد.»
منبع: iflscience
۲۲۷۲۲۷
