غزال زیاری: در شرایط کلی بردن مدفوع پرندگان به مدرسه با انتقادات زیادی همراه میشود، اما یک دانشآموز دبیرستانی در شیکاگو حالا به دلیل این کار و با عنوان “دانشمندان زیست پزشکی بونافید” مورد تجلیل قرار گرفتهاست؛ دلیل آنهم تحویل مقداری مدفوع غاز ویژه به باشگاه علمی مدرسه است.
این دانشآموز، تحت نظارت محققان دانشگاه ایلینویز، با دقت و احتیاط کامل باکتریای را از مدفوع غاز جدا کرد که فعالیتهایی آنتیبیوتیکی نشان داده است. ترکیب طبیعی تولیدشده توسط این باکتری، مورد کاملاً جدیدی در دنیای علم است که در آزمایشگاه خواص مبارزه با سرطان را به نمایش گذاشته است.
لمس مدفوع پرندگان بدون دستکش ایمنی، به دلیل عوامل بیماریزای آن بهویژه در زمان شیوع ملی آنفولانزای پرندگان اقدامی ایمن نیست؛ اما در این مورد خاص، این دانشآموز در مأموریتی علمی که بخشی از یک برنامه آموزشی ۱۴ هفتهای برای ارتقای مشاغل علمی با تجربه عملی بود، این کار را انجام داد.
از طراحی پروژه دانشآموزی تا کشفی جالبتوجه
این ابتکار برای مشارکت دانشآموزان جوان در جستجوی آنتیبیوتیکهای جدید طراحیشده بود و در بخشی از پروژه، از دانشآموزان خواسته شد بود تا در محلهشان به دنبال ترکیبات زیست فعال جدید باشند.
در ادامه، به دانش آموزان آموزش داده شد که چگونه با خیال راحت باکتریها را رشد دهند و کلنیهایی را برای ارزیابی بیشتر توسط دانشمندان دانشگاه انتخاب کنند.
دانشآموزی که مشغول بررسی روی مدفوع غاز بود، گونهای از باکتریهای گرم منفی به نام سودوموناس آیداهونسیس را از آن جدا کرد و محققان در آزمایشگاه دریافتند که این باکتری بیش از ۹۰% از رشد یکگونه باکتری گرم مثبت که میتواند باعث عفونت پوستی شود را مهار میکند.
در مقاله منتشرشده که در آن به بررسی این کشف پرداختهشد میخوانیم: «تلاشها برای تعیین ترکیبهای مسئول در فعالیت اصلی آنتیبیوتیک مشاهدهشده در حال انجام است.» و حالا نام دانشآموزی که بررسی بر روی مدفوع پرنده را آغاز کرده بود، بهعنوان یکی از نویسندگان مقاله درجشده است.
باکتریای که با سرطان مبارزه میکند
باکتری سودوموناس علاوه بر آنکه خواص آنتیبیوتیک نشان داد، محصول طبیعی جدیدی به نام اورفامید N تولید کرد که قبلاً توسط دانشمندان مشاهده نشده بود.
از آنجا که اورفامیدهای کشفشده قبلی خواص پزشکی مفیدی دارند، اعضای این تیم این محصول جدید را بیشتر موردبررسی قراردادند و در تحقیقات آزمایشگاهی متوجه شدند که اورفامید N رشد ملانوم و سلولهای سرطان تخمدان را کاهش میدهد.
با در نظر داشتن اینکه باکتریهای خطرناک در سراسر جهان تدریجاً نسبت به زرادخانه آنتیبیوتیکهای امروزی مقاوم میشوند، دانشمندان بهشدت در جستجوی داروهای جدیدی هستند و دنیای طبیعی یکی از بهترین مکانها برای جستجوی ترکیبات ضد باکتری است.
کشف آنتیبیوتیکها از فرآوردههای طبیعی، در اواسط دهه ۱۹۵۰ به اوج خود رسید؛ اما از آن زمان کاهش عجیبی در تولید این نوع دارو مشاهده شد. خوشبختانه طبیعت هنوز پر از اسرار است و بعضی از این اسرار ناشناخته میتوانند به ما در مبارزه با مسائل مهم سلامتی ازجمله عفونتهای باکتریایی و سرطان کمک کنند.
لازم به ذکر است که برای یافتن آنتیبیوتیکهای جدید به سالها آزمایش و خطا نیاز است و میزان شکست در این بررسیها بالاست. از مجموع ۱۴ نمونه محیطی جمعآوریشده در شیکاگو، تنها یک نمونه شواهدی از فعالیت آنتیبیوتیکی را نشان داد و این ممکن است با تحقیقات آینده سازگار نباشد.
تلاش برای ترغیب نسلهای بعدی درراستای اکتشافات آنتیبیوتیکی، مسیری طولانی میطلبد؛ اما دانشمندان دانشگاه ایلینویز بر این باورند که داستان موفقیت اخیر گویای آن است که امکان ادغام برنامههای آموزشی با کشف محصولات طبیعی باکیفیت وجود دارد.
منبع: sciencealert
۵۸۳۲۱
