حیات‌وحش شکننده جنوبگان، قربانی جدید سویه مرگبار آنفلوانزای پرندگان

آنفولانزای پرندگان H5N1 برای اولین بار در پرندگان مرده در جنوبگان یافت شد. این سویه‌ی خطرناک از آنفلوانزای پرندگان، هم‌اکنون در حال گسترش به سمت جنوب در امتداد شبه‌جزیره‌ی جنوبگان (بخش شمالی سرزمین جنوبگان) است و ممکن است در سراسر قاره پخش شود. این امر می‌تواند پیامدهای ویرانگری برای حیات وحش، از جمله پنگوئن‌ها، به دنبال داشته باشد.

جولیانا ویانا، از دانشگاه کاتولیک پاپی شیلی در سانتیاگو، می‌گوید: «این [شیوع در پرندگان جنوبگان] ترسناک است. خوشبختانه، در حال حاضر تنها تعداد اندکی از پرندگان را تحت تأثیر قرار داده است. امیدوارم وضعیت به همین شکل باقی بماند، اما شیوع آنفلوانزای پرندگان در شیلی و پرو یک فاجعه بود و هزاران پرنده‌ی دریایی و شیر دریایی را کشت.»

اسکوآها پرندگانی لاشه‌خوار هستند که از لاشه‌ی سایر پرندگان تغذیه می‌کنند و به همین دلیل، احتمال ابتلای آن‌ها از طریق تغذیه از پرندگان آلوده بسیار بالا است. اسکوآهای این ناحیه ترکیبی از گونه‌های اسکوآی قطب جنوب و اسکوآی قهوه‌ای هستند.

به‌گزارش نیوساینتیست، تا این لحظه، هیچ مورد تأییدشده‌ای از ابتلا در گونه‌های دیگر پرندگان گزارش نشده است، اما ویانا اظهار داشت که در ۹ مارس (۱۹ اسفند)، خبرهایی درباره‌ی پیدا شدن پنگوئن‌های مرده نیز دریافت کرده است.

از آنجایی که پنگوئن‌ها در کلونی‌های متراکم زاد و ولد می‌کنند، نگرانی اصلی این است که ویروس H5N1 به سرعت در میان آن‌ها گسترش یابد و بخش قابل‌توجهی از برخی جمعیت‌ها را که بسیاری از آن‌ها در اثر تغییرات اقلیمی در حال کاهش هستند، از بین ببرد. البته، آسیب‌پذیری گونه‌های مختلف پرندگان نسبت به ویروس H5N1 متفاوت است و ممکن است برخی گونه‌های پنگوئن مقاوم باشند.

سویه‌ی بسیار بیماری‌زای H5N1 از سال ۲۰۲۰ در اروپا، آسیا و آفریقا در حال پخش بوده و موجب مرگ بسیاری از پرندگان وحشی و همچنین شیوع گسترده در مزارع پرورش طیور شده است. برای مثال، در بریتانیا این ویروس در سال ۲۰۲۳ باعث مرگ یک‌چهارم جمعیت پرندگان دریایی سفیدغاز (Gannet) شد.

ویروس H5N1 در سال ۲۰۲۱، به آمریکای شمالی رسید و مدتی بعد مشخص شد که به پستان‌های گاوهای شیری سرایت کرده و در میان آن‌ها گسترش یافته است. تا پایان سال ۲۰۲۲، ویروس به جنوبی‌ترین نقطه‌ی آمریکای جنوبی رسید و در مسیر خود، هزاران پستاندار دریایی و همچنین پرندگان بسیاری از گونه‌های مختلف را کشت.

در سال ۲۰۲۳، نمونه‌های گرفته‌شده از اسکوآهای قهوه‌ای و مرغ باران غول‌پیکر بیمار در برد آیلند، جزیره‌ی واقع در نزدیکی جزیره‌ی بزرگ‌تر جورجیای جنوبی، نشان داد که این پرندگان به ویروس آلوده شده‌اند. جزیره جورجیای جنوبی در حدود ۱۵۰۰ کیلومتری شبه‌جزیره‌ی جنوبگان قرار دارد.

در دسامبر ۲۰۲۳ و ژانویه ۲۰۲۴، تیم ویانا نشانه‌هایی از عفونت را در برخی پنگوئن‌های آدلی زنده و باکلان‌های جنوبگان زنده در شمالی‌ترین نقطه‌ی شبه‌جزیره‌ی جنوبگان یافت. اکنون، حضور ویروس در قاره‌ی جنوبگان تأیید شده است.

کویکن می‌گوید، بااین‌حال، آزمایش‌های ذکرشده در مطالعه‌ی ویانا فقط نشان داده‌اند که اسکوآها به نوعی از ویروس H5 آنفلوانزا آلوده شده‌اند، اما مشخص نکرده‌اند که آیا این، همان سویه‌ی بسیار بیماری‌زا بوده یا خیر.

در ۲۵ فوریه (۷ اسفند)، گروه دیگری از محققان گزارش دادند که ویروس H5N1 در مجمع‌الجزایر کروزِت و کرگولن در اقیانوس هند، نزدیک جنوبگان، شناسایی شده است. در این مناطق، ویروس موجب مرگ فک‌های فیلی و همچنین چندین گونه‌ی پرندگان شده است؛ بدین معنی که ویروس تاکنون بیش از نیمی از مسیر دور قاره‌ی جنوبگان را پیموده و به سمت استرالیا و نیوزیلند، تنها کشورهای بزرگ عاری از ویروس، حرکت کرده است.

مطالعه در پایگاه داده بایوآرکایو منتشر شده است.