تورم ۶۶ درصدی اقلام خوراکی در آبان ۱۴۰۴؛ تورم نقطه‌به‌نقطه به ۴۹.۴ درصد رسید

گزارش جدید مرکز آمار ایران از شاخص قیمت مصرف‌کننده در آبان ۱۴۰۴ نشان می‌دهد موتور تورم در بخش‌های مختلف اقتصاد همچنان با شدت بالا در حال حرکت است. عدد شاخص قیمت مصرف‌کننده در این ماه به ۴۱۷.۵ رسیده و بررسی جزئیات آن تصویری روشن از فشار هزینه‌ای بر خانوارهای کشور، به‌ویژه دهک‌های کم‌درآمد و استان‌های کمتر برخوردار ارائه می‌دهد.

نرخ تورم نقطه‌ به‌ نقطه یکی از مهم‌ترین بخش‌های این گزارش است. این شاخص که تغییرات قیمت نسبت به آبان ۱۴۰۳ را نشان می‌دهد، در آبان امسال با افزایشی قابل توجه به ۴۹.۴ درصد رسیده است.

رکوردهای قیمتی در برخی گروه‌ها نیز قابل توجه است؛ در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با تورم نقطه به نقطه ۶۶.۲ درصد، «میوه و خشکبار» با رشد ۱۰۸.۳ درصدی و «نان و غلات» با ۱۰۰.۲ درصد افزایش قیمت، دو گروهی هستند که شدیدترین جهش قیمتی در میان اقلام خوراکی طی یک سال گذشته را ثبت کرده‌اند. در نقطه مقابل، گروه «ارتباطات» با ۳۲.۴ درصد کمترین تورم نقطه‌ به‌ نقطه را داشته است.

در بخش تورم ماهانه نیز افزایش قیمت‌ها ادامه دارد. تورم ماهانه آبان ۱۴۰۴ برابر با ۳.۴ درصد ثبت شده که سهم بیشتری از آن مربوط به خوراکی‌هاست. تورم ماهانه گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۴.۷ درصد اعلام شده است؛ رقمی که نشان می‌دهد فشار گرانی به‌طور مستقیم بر سفره خانوارها وارد شده است. در مقابل، تورم ماهانه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» ۲.۶ درصد برآورد شده است.

بر اساس جداول مرکز آمار، بیشترین رشد قیمت ماهانه مربوط به گروه «سبزیجات و حبوبات» با ۷.۸ درصد افزایش بوده و پس از آن گروه «آب، برق و سوخت» با ۶.۹ درصد قرار دارد. «بهداشت و درمان» نیز تنها با ۱.۴ درصد، کمترین رشد تورم ماهانه را ثبت کرده است.

یکی از نکات قابل توجه در این گزارش، تغییر جغرافیای تورم غیرخوراکی است. در حالی که تورم نقطه‌ به‌ نقطه کالاهای غیرخوراکی و خدمات در کل کشور ۴۱.۲ درصد و در تهران ۳۴.۴ درصد اعلام شده، استان‌های کمتر برخوردار با جهش‌های شدیدتری مواجه شده‌اند.

استان چهار محال و بختیاری با تورم غیرخوراکی ۵۰.۶ درصدی، صدرنشین این بخش است و پس از آن، ایلام با ۵۰ درصد و کهگیلویه و بویراحمد با ۴۹.۵ درصد قرار دارند. این افزایش عمدتاً ناشی از رشد هزینه مسکن و اجاره‌بهاست که با فاصله زمانی نسبت به تهران و کلان‌شهرها، اکنون در این مناطق نمود پیدا کرده است.

در بخش تورم سالانه نیز شرایط به‌ نفع خانوارهای کم‌درآمد نیست. نرخ تورم سالانه کشور به ۴۰.۴ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ۱.۵ واحد درصد افزایش داشته است.

استان سمنان با ۴۵.۶ درصد بالاترین نرخ تورم سالانه را تجربه کرده و پس از آن هرمزگان (۴۵ درصد) و مرکزی (۴۴.۶ درصد) قرار دارند. کمترین تورم سالانه نیز در استان خراسان جنوبی با ۳۵.۶ درصد ثبت شده است و تهران با ۳۷.۴ درصد در رتبه‌های پایین‌تر جدول قرار می‌گیرد.

شکاف تورمی دهک‌ها نیز به‌روشنی نشان می‌دهد فشار تورم بر اقشار ضعیف بیشتر است. بر اساس جدیدترین داده‌های مرکز آمار، نرخ تورم سالانه برای دهک اول (کم‌درآمدترین خانوارها) ۴۱.۷ درصد بوده، در حالی که این عدد برای دهک دهم (پردرآمدترین) ۳۹.۵ درصد ثبت شده است.

فاصله ۲.۲ واحد درصدی میان این دو دهک نشان‌دهنده سهم بالای خوراکی‌ها در سبد مصرفی خانوارهای کم‌درآمد و آسیب‌پذیری بیشتر آن‌ها در برابر نوسان قیمت این گروه‌های کالایی است.

گزارش آبان ۱۴۰۴ در مجموع تصویری روشن اما نگران‌کننده از وضعیت معیشت خانوارهای ایرانی ارائه می‌کند؛ تصویری که در آن رشد شدید قیمت خوراکی‌ها، جهش تورم غیرخوراکی در استان‌های محروم و افزایش فاصله تورمی میان دهک‌ها، به‌عنوان مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی سال جاری دیده می‌شود.