به گزارش خبرگزاری بیکینگ و براساس گزارش گجتنیوز، برای اولین بار در تاریخ نجوم، دانشمندان معتقدند که شاهد رویداد «خودکشی سیاره ای» بودهاند؛ رویدادی که پیش از این تنها در قلمرو داستانهای علمی-تخیلی وجود داشت. مشاهدات جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) شواهد قانعکنندهای از نابودی سیارهای به اندازه مشتری را ارائه میدهد که مستقیما به درون ستاره مادر خود سقوط کرده است.
حدود دو سال پیش، ستارهشناسان درخششی ناگهانی (نواختر) را در ستارهای واقع در ۱۲۰۰۰ سال نوری از زمین، با استفاده از رصدخانه جمنای جنوبی مشاهده کردند. فرضیه اولیه این بود که یک ستاره غولپیکر قرمز در حال بلعیدن یکی از سیارات نزدیک به خود است.
این فرایندی شناخته شده است که در اواخر عمر ستارگانی مانند خورشید ما رخ میدهد؛ زمانی که سوخت هیدروژنی هسته ستاره تمام شده و به غولی صدها برابر اندازه اولیهاش تبدیل میشود و سیارات نزدیک مانند عطارد و زهره را میبلعد (اتفاقی که برای منظومه شمسی ما نیز حدود ۵ میلیارد سال دیگر پیشبینی میشود).
رازگشایی با نگاه فروسرخ جیمز وب
اما مشاهدات بعدی با ابزار فروسرخ قدرتمند تلسکوپ جیمز وب که نتایج آن اخیرا در نشریه Astrophysical Journal منتشر شده، پرده از راز دیگری برداشت. دادههای دقیق JWST نشان داد که این ستاره برخلاف انتظار، هنوز در مرحله «رشته اصلی» (مانند خورشید کنونی ما) قرار دارد و با همجوشی هیدروژن در هستهاش، به زندگی خود ادامه میدهد؛ یعنی هنوز به مرحله غول سرخ نرسیده بود.
این یافته جدید، فرضیه اولیه را رد کرد و سناریوی شگفتانگیزتری را مطرح ساخت: نواختر مشاهده شده، نه به دلیل پیری ستاره، بلکه ناشی از برخورد و سقوط یک جرم عظیم به اندازه سیاره مشتری به درون این ستاره جوان بوده است. تجزیه و تحلیل دقیق نور ستاره (طیفسنجی) ۸۲۰ روز پس از اوج درخشش، اطلاعات بیشتری درباره مواد و غبار پرتاب شده در این برخورد کیهانی ارائه داد و این فرضیه را تقویت کرد.
دانشمندان بر این باورند که سیارهای غولپیکر، احتمالا در مداری بسیار نزدیک به ستارهاش (شاید به اندازه فاصله عطارد تا خورشید) قرار داشته است. طی میلیونها سال، کشش گرانشی شدید ستاره (و شاید سیارات دیگر منظومه) مانند نیروی جزر و مدی، به تدریج انرژی مداری این سیاره را گرفته و باعث شده تا سیاره از مسیر پایدار خود خارج شده و به صورت مارپیچی به سمت ستاره سقوط کند و در نهایت در لایههای بیرونی آن نابود شود. این فرآیند که توسط تیم تحقیقاتی به عنوان اولین مشاهده مستقیم و قانعکننده بلعیده شدن سیاره توسط ستاره میزبانش توصیف شده، ممکن است نادر باشد.
ابهامات و سایر دیدگاهها نسبت به خودکشی یک سیاره
البته هنوز تمام جامعه علمی با این تفسیر موافق نیستند. یک فرضیه رقیب این است که شاید ستاره به دلیل احاطه شدن توسط ابری متراکم از غبار، جوانتر از سن واقعیاش به نظر میرسد. اگر مشخص شود که ستاره پیرتر از آن چیزی است که تصور میشود، ممکن است توضیح دیگری برای این رویداد (خودکشی یک سیاره) وجود داشته باشد.
اندازهگیریهای دقیقتر با تلسکوپهای نسل آینده، به روشن شدن ماهیت واقعی این ستاره و اتفاقی که برای سیارهاش افتاده کمک خواهد کرد. همچنین این امکان وجود دارد که با پیشرفت ابزارهای رصدی، موارد بیشتری از این نوع «خودکشیهای سیارهای» در کهکشان کشف شود و نشان دهد که این پدیده شاید آنقدرها هم که فکر میکنیم، نادر نباشد.
۲۲۷۲۲۷
