تراشه B30A انویدیا: سلاحی جدید در جنگ تکنولوژیک آمریکا و چین

بر اساس گزارش مرکز تحلیل استراتفور، این پردازنده که با نام موقت B30A شناخته می‌شود، بر مبنای جدیدترین معماری «Blackwell » این شرکت طراحی شده و گامی دیگر در راستای تلاش‌های انویدیا برای نفوذ به بازار چین، ضمن رعایت چارچوب محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی ایالات متحده محسوب می‌گردد.

پردازنده B30A از طراحی «تک‌قالبی» (Single-Die) بهره می‌برد که در آن، اجزای حیاتی بر روی یک بستر سیلیکونی واحد یکپارچه شده‌اند، برخلاف مدل‌های پیشین که از طراحی «چندقالبی» (Multi-Chip Module) استفاده می‌کردند.

انتظار می‌رود این پردازنده نیمی از قدرت محاسباتی پردازنده flagship مدل B300 را دارا باشد و از فناوری‌های پیشرفته‌ای همچون حافظه‌ با پهنای باند بالا (HBM) و اتصال NVLink (که سرعت تبادل داده بین پردازنده‌ها را به میزان چشمگیری افزایش می‌دهد) پشتیبانی کند.

ارزیابی اولیه توسط مشتریان
مطابق با اظهارات منابع آگاه، انویدیا قصد دارد نمونه‌های اولیه این تراشه را جهت ارزیابی و سنجش عملکرد، از ماه آینده در اختیار مشتریان چینی قرار دهد؛ اقدامی که پیش از نهایی‌سازی مشخصات نهایی محصول صورت خواهد پذیرفت.

انویدیا موازی با این پروژه، بر روی عرضه‌ محصول دیگری با نام RTX6000D نیز تمرکز کرده که مخصوص کاربردهای «استنتاج هوش مصنوعی» (AI Inference) طراحی شده است.

این تراشه نیز بر پایه‌ معماری Blackwell خواهد بود، اما با مشخصات فنی و قیمت تمام‌شده‌ای پایین‌تر از مدل H20 عرضه می‌شود تا کاملاً منطبق بر محدودیت‌های تعیین‌شده از سوی وزارت بازرگانی ایالات متحده باشد. تراشه RTX6000D از حافظه‌ GDDR با پهنای باند ۱۳۹۸ گیگابایت بر ثانیه بهره خواهد برد که اندکی کمتر از سقف مجاز (۱.۴ ترابایت بر ثانیه) است. پیش‌بینی می‌شود نخستین محموله از این محصول در سپتامبر آینده (شهریور ۱۴۰۳) به بازار چین عرضه گردد.

موضع رسمی شرکت انویدیا
انویدیا در یک بیانیه‌ رسمی اعلام کرد: «این شرکت همواره در حال ارزیابی محصولات متنوع در نقشه راه فناوری خود، با رعایت کامل قوانین و مقررات دولتی است.» این شرکت تأکید کرد که کلیه‌ محصولات آن «منحصراً برای مصارف تجاری مشروع و قانونی طراحی شده‌اند.»

در حالی که وزارت بازرگانی ایالات متحده از اظهارنظر در این خصوص خودداری کرد، ارزش سهام انویدیا روز سه‌شنبه با انتشار خبر این توسعه‌ی جدید، با کاهشی بیش از ۳ درصد مواجه شد.

سیگنال‌های سیاسی از کاخ سفید
جنجال‌های پیرامون این تراشه جدید، همزمان با اظهارنظرهای اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در ماه اوت شدت گرفت، وی در آن اظهارات، تمایل خود را نسبت به امکان فروش تراشه‌های پیشرفته‌ انویدیا به چین نشان داده بود.

به گزارش شبکه CNBC، ترامپ در آن مقطع توضیح داد که در ابتدا درخواست کاهش ۲۰ درصدی فروش به این شرکت را داشته، اما در نهایت «جنسن هوانگ»، مدیرعامل انویدیا، او را به کاهش ۱۵ درصدی متقاعد کرده است.

ترامپ همچنین به امکان فروش نسخه‌های «کم‌قدرت‌تر» (Smaller) تراشه‌های مبتنی بر معماری Blackwell (با «قیمتی ۳۰ تا ۵۰ درصد ارزان‌تر» نسبت به قابلیت‌های اصلی آن) اشاره نمود.

توافق واشنگتن و پاسخ پکن
این تحولات، در پی مجموعه توافقاتی بین دولت ترامپ و شرکت‌های تراشه‌سازی آمریکایی، از جمله انویدیا و AMD، صورت می‌پذیرد. بر اساس این توافقات، دولت ایالات متحده ۱۵ درصد از درآمد حاصل از فروش برخی تراشه‌های پیشرفته‌ای که به بازار چین عرضه می‌شوند را دریافت خواهد کرد.

این اقدام، تلاشی در راستای همسو کردن منافع اقتصادی شرکت‌های فناوری آمریکا با ملاحظات امنیت ملی این کشور در تقابل با چین تفسیر شده است.

در مقابل، شرکت چینی «هواوی» نیز در واکنش به گزارش‌های مربوط به توسعه تراشه B30A توسط انویدیا، اعلام کرد که در حال ارزیابی مجموعه‌ای از محصولات جدید است.

شرکت‌های چینی با معضلی بزرگ مواجه هستند: انتخاب بین ادامه اتکا به تراشه‌های پیشرفته‌ آمریکایی، یا سرمایه‌گذاری بر توسعه جایگزین‌های داخلی مانند سری «ایسند» (Ascend) که اگرچه از قدرت پردازشی بالایی برخوردارند، اما هنوز با محدودیت‌هایی در ظرفیت حافظه دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.

نتیجه‌گیری: تداوم نبرد تراشه‌ها
از زمان اعمال محدودیت‌های گسترده‌ صادرات نیمه‌هادی‌ها به چین توسط ایالات متحده در سال ۲۰۲۳، انویدیا و AMD در رقابتی تنگاتنگ برای توسعه و عرضه‌ نسخه‌های «مطابق با محدودیت‌ها» (Compliant) و «مخصوص چین» از تراشه‌های پیشرفته‌ خود بوده‌اند.

در شرایطی که فروش تراشه H20 از ماه آوریل به‌طور ناگهانی متوقف شد، انویدیا اکنون قصد دارد با معرفی محصولات جدیدی که ضمن رعایت دقیق ضوابط آمریکا، از توان پردازشی بالاتری نسبت به نمونه‌های موجود در بازار چین برخوردارند، جایگاه خود را مجدداً تثبیت نماید.

با توجه به استقبال محتاطانه‌ ترامپ از صادرات نسخه‌های کنترل‌شده‌ فناوری بلک‌ول، آینده‌ این تراشه‌ها و به‌طور کلی رقابت فناورانه، در گرو تقابلِ پیچیده‌ی بین «ملاحظات امنیت ملی ایالات متحده» و «منافع اقتصادی غول‌های فناوری» این کشور خواهد بود؛ نبردی که در بستر تلاش بی‌وقفه‌ پکن برای کاهش فاصله‌ خود با برتری ایالات متحده در عرصه هوش مصنوعی در جریان است.